Samenvatting
Cogito samenvatting hoofdstuk 2
Overzichtelijke samenvatting van alle stof uit hoofdstuk 2 van Cogito
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Cogito blz 45 t/m 62 + prezi’s EthiekEthiek
In de ethiek gaat het om de vraag: ‘wat maakt iemand tot een goed mens?’ in tegenstelling tot een ‘slecht
mens’. Het woord ethiek is afgeleid van ‘ethos’, dat gewoonte betekent. De ethiek bestudeert de ‘moraal’;
dit is het geheel aan waarden en normen in een cultuur en is bepalend voor de manier waarop mensen
met elkaar omgaan en welke regels er gelden. Morele regels achten we belangrijker dan andere regels.
Morele oordelen hebben een sterke waardering en doen beroep op je gevoel.
Moraal:
- Komt van het Latijnse woord ‘mores’ wat betekent: ‘zeden’, ‘gebruiken’ of ‘gewoontes’
- Gaat over menselijk gedrag in termen van goed en slecht
- In iedere maatschappij hebben mensen ideeën over wat ‘goed’ en wat ‘slecht’ is. Dat is de moraal
van die maatschappij. Vraag: In hoeverre is moraal objectief te bepalen?
- Een maatschappij bestaat uit geschreven en ongeschreven regels. Normen, waarden en wetten
- Morele regels gaan altijd eerst over de belangen van anderen
- Belangrijk kenmerk van moraal is de zorg om anderen
- Iemand die de belangen van een ander schaadt is moreel slecht. Iemand die de belangen van een
ander behartigt, is goed
Ethiek:
Ethiek is de systematische en kritische bestudering van de moraal.
Waarden, normen en feiten
Waarden geven aan wat mensen belangrijk vinden, ze vormen de kern van de moraal. Morele waarden zijn
bijvoorbeeld rechtvaardigheid, eerlijkheid en respect; deze hebben betrekking op het samenleven met
anderen. Niet-morele waarden zijn bijvoorbeeld schoonheid en intelligentie.
Normen worden over het algemeen afgeleid van waarden. Bij de waarde ‘eerlijkheid’ hoort de norm ‘niet
liegen’ en bij de waarde ‘respect’ hoort de norm ‘niet iemand beledigen’. Waarden worden meestal
positief geformuleerd als een ideaal, normen meestal negatief, iets dat niet mag.
Waarden kunnen worden onderverdeeld in instrumentele en intrinsieke waarden. Een intrinsieke waarde
is een waarde die op zichzelf waardevol is en niet om iets anders nagestreefd wordt, zoals geluk. Hiervoor
heb je echter wel andere waarden nodig; instrumentele waarden. Deze dienen als ‘instrument’ om een
intrinsieke waarde te bereiken, zoals bijvoorbeeld rijkdom om geluk te vergaren.
Geluk:
Geluk is een geestelijke toestand van tevredenheid en vreugde.
Waarden moeten onderscheiden worden van feiten. Over feiten valt niet te twisten, het is een beschrijving
van een stand van zaken en je kunt ergens opzoeken of het klopt of niet. Over een waardering kan worden
getwist, er is niet één goed antwoord.
Volgens filosoof Hume is het principieel anders om te beschrijven hoe iets is (descriptief), dan om te
zeggen hoe iets zou moeten zijn (prescriptief). Dit noemt hij de is/ought fallacy; de drogreden van zijn en
behoren. Een voorbeeld hiervan is beweren dat vrouwen het huishouden moeten doen en voor de
kinderen moeten zorgen, omdat zij deze nou eenmaal kunnen baren. Hierbij wordt een norm ten onrechte
afgeleid uit een feit. Dit wordt ook wel de naturalistische drogreden genoemd: uit hoe het in de natuur is,
wordt afgeleid hoe het (in de cultuur) zou moeten zijn.
, Het geluk, de plicht en de deugd
Het uitgangspunt van de Griekse filosoof Epicurus was simpel: datgene wat geluk of plezier oplevert is
goed, dat wat pijn of lijden veroorzaakt is slecht. Volgens Epicurus moeten we in ons leven dus plezier
nastreven en pijn vermijden. Dit wordt het hedonisme genoemd, tegenwoordig het streven naar een leven
vol genot en met veel uitspattingen, maar hoe Epicurus het bedoelde was het gericht om het vinden van
innerlijke rust, niet het overmatig consumeren. Volgens Epicurus moeten we de deugd van de ataraxia
nastreven: een houding tegenover de buitenwereld van volkomen rust en zorgeloosheid. Naast het
vermijden van lichamelijke pijn moet ook geestelijke onrust en verwarring vermeden worden.
De beroemde uitspraak van Epicurus ‘Als ik er ben, is de dood er niet en als de dood er is, ben ik er niet’
helpt hierbij, door op deze manier te denken kun je veel lijden vermijden aangezien de angst voor de dood
het plezier in het leven ernstig kan vergallen.
Epicurus:
- Geluk, plezier en genot is goed
- Pijn en lijden is slecht
- In het leven is geluk, plezier en genot nastreven goed en moeten we pijn en lijden vermijden
- Hedonisme
- Je moet je wel beheersen, geen overmatig genot
- Zo kom je tot rust en zorgeloosheid: ataraxia
Gevolgenethiek/utilitarisme
Grondleggers: via Epicurus, Bentham en Mill
Procedure:
1. Een handeling is goed als het resultaat goed is.
2. Hierbij moet het grootste geluk voor de grootste groep mensen worden nagestreefd (maximalisatie van
geluk).
3. Om te bepalen hoe we het grootste geluk voor de grootste groep mensen kunnen verkrijgen, maken we
gebruik van de hedonistische calculus.
Toepassing:
Berekening maken met de hedonistische calculus.
Het hedonisme ligt ten grondslag aan het utilitarisme; hierin is het uitgangspunt het streven naar zoveel
mogelijk geluk. Dit is onderdeel van de gevolgenethiek, waarbij handelingen beoordeeld worden op de
gevolgen ervan, en niet op bijvoorbeeld de intentie of op het navolgen van een bepaalde regel. Een
handeling is simpelweg goed als deze geluk oplevert en slecht als die ellende veroorzaakt.
De Engelse filosoof Jeremy Bentham stelde de hoofdregel op voor het utilitarisme, bekend als de
hedonistische calculus: ‘een handeling is goed als deze zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen
oplevert’. Een belangrijk verschil met het hedonisme is dat het niet alleen gaat om het geluk of plezier van
het individu, maar om dat van zoveel mogelijk mensen. Bentham hanteerde een democratisch principe:
ieder individu is evenveel waard. Aangezien het doel is om het grootste geluk voor de grootste groep
mensen te bereiken, betekent dat soms dat het individu of de minderheid zich moet opofferen voor het
geluk van de meerderheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sennat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen