Samenvatting onderwijskunde b1
Artikel 1: Autobiografische reflectie:
Autobiografische reflectie: (onderdeel van de beroepstaak)
- Bestaat uit 4 stappen: ervaringen, onderzoeken, verdieping en ontwikkeling.
- Is een zelfonderzoek gericht op onderwerpen of thema’s die relevant zijn voor opvoeden,
onderwijzen en leren.
Themaonderzoek:
Kenmerken van een thema:
- Een thema is overstijgend: het gaat niet meer over de concrete gebeurtenis, maar over iets
groters.
- Een thema is vereenvoudigd: je benadrukt een bepaalde betekenis die voor jou belangrijk is.
Andere mogelijke thema’s zijn minder belangrijk voor je.
- Een thema transformeert het persoonlijke: het gaat niet meer om jouw persoonlijke
ervaring, maar om opvoeden en onderwijs in het algemeen.
Mogelijke thema’s zijn bijvoorbeeld: Gezag, waarden, straf, betrokkenheid, regels, prestatie,
luisteren, enzovoorts.
Autobiografische reflectie Waarom belangrijk voor leraren?
1. Persoonlijke ontwikkeling: ontwikkelen van zelfkennis.
2. Professionele ontwikkeling: nadenken over je opvattingen t.a.v. opvoeden en onderwijs en
de manieren waarop deze beïnvloed zijn door je eigen biografie.
Ontwikkelingsperspectieven.
3. Pedagogische motieven: bewust worden/ blijven van eigen leef-en belevingswerelden.
Voeling houden met hoe kinderen dingen kunnen beleven.
Autobiografische reflectie Wat is het niet?
- Geen nostalgische trip herinneringen/ ervaringen zijn startpunt voor het leerproces.
Belangrijk is wat je uit die ervaringen kunt halen voor je ontwikkeling als leraar.
- Geen therapie gevoelige herinneringen die niet goed verwerkt zijn kun je beter niet
gebruiken voor de autobiografische reflectie.
- Gaat lang niet altijd over spectaculaire gebeurtenissen het alledaagse, gewone kan net zo
leerzaam zijn.
Persoonlijk interpretatiekader:
- Je kunt alleen jezelf begrijpen als je je eigen levensgeschiedenis begrijpt.
- Zo zijn ideeën die je hebt rondom opvoeden, onderwijs, leren en leraarschap gevormd door
je persoonlijke geschiedenis.
Professioneel zelfverstaan= het geheel van opvattingen die je over jezelf hebt als leraar.
Dit bestaat uit 5 componenten:
1. Zelfbeeld = op welke wijze beschrijf je jezelf, welke beeld heb je van jezelf als leraar?
2. Zelfwaardering = hoe waardeer je jezelf als leraar, welke kwaliteiten dicht je jezelf toe in het
leraarsberoep?
3. Beroepsmotivatie = welke motieven spelen een rol in je keuze voor het beroep?
, 4. Taakopvatting = wat zie je als belangrijkste taken in het lerarenberoep, wat is voor jou de
kern van het beroep?
5. Toekomstperspectief =welke verwachtingen heb je ten aanzien van jouw toekomst in het
beroep en hoe beleef je die verwachtingen?
Herinneren als constructie: Iets herinneren doe je nu, wat je herinnert kan kort of lang geleden zijn
gebeurd. Een herinnering kan ook terugkeren door emoties die je toen ook voelde.
Artikel 2: De didactische route:
Onderwijs als reis:
Een pedagogisch model voor lesgeven
“Een les is pas een goede les als de leerstof verbonden is aan de leef- en belevingswerelden van de
leerlingen” (Vreugdenhil en de Munnik)
Wat houdt dat (onder meer) in:
- Leerstof betekenisvol en levend maken.
- Rekening houden met concepten van leerlingen.
- De voorkennis, ervaringen en interesses van leerlingen in je les betrekken.
- Toepassingen zoeken voor de leerstof en leerlingen praktisch laten oefenen.
- Leerlingen laten ervaren wat het belang is van de leerstof in het dagelijks leven.
Leefwereld = de uiterlijke zichtbare wereld van het kind
- Gezin, buurt, familie, school, wijk, televisie, games, spel, kinderboeken, etc.
Belevingswereld = de innerlijke wereld van het kind (niet zichtbaar)
- Beelden, gedachtes, concepten, ideeën, gevoelens, dromen, fantasieën, angsten, etc.
Drie kolommen in de didactische route:
Leerstof Leerling = belevingswereld Leefwereld
De leerinhoud; de informatie De voorkennis, concepten, Voorbeelden waar de
die je aan wilt bieden in de les. meningen, waarderingen die leerlingen de leerstof tegen
Afgeleid van de kerndoelen. de leerling heeft met kunnen komen in hun
betrekking tot de leefwereld.
leerinhouden. Praktische
toepassingsmogelijkheden van
de leerstof.
