Samenvatting
Samenvatting Nectar Biologie Hoofdstuk 4 Cel en Leven (4VWO)
Samenvatting van Hoofdstuk 4 Cel en Leven uit het biologie boek van Nectar gericht op 4vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Hoofdstuk 4:Par1: Een organisatieniveau: schaal waarop biologisch onderzoek plaatsvindt.
- Molecuul, organel, cel, weefsel, orgaan, orgaanstelsel, organisme, populatie, soort,
levensgemeenschap, ecosysteem & systeem aarde.
De levenskenmerken: opgebouwd uit cellen, groei, voortplanting, stofwisseling, waarnemen
en reageren op veranderingen in de omgeving & organisatie van erfelijk materiaal.
Eencelligen: bestaan uit 1 cel.
- Staan met hun hele oppervlak in contact met zijn omgeving, voor stofwisseling.
- Via celmembraan nemen ze zuurstof op en stoten CO2 uit.
- Vaak een groot oppervlak-volumeverhouding: groot oppervlak maar klein volume.
Meercellige: bestaan uit meerdere cellen.
- Staan niet met hun hele oppervlak in contact met de omgeving
- Om voldoende zuurstof en voedingstoffen binnen te krijgen hebben ze
gespecialiseerde organen.
- Hoe groter een organisme hoe kleiner het oppervlak-volumeverhouding. Het volume
neemt toe met x3 en het oppervlak met x2.
Cellen: ontstaan uit één bevruchte eicel. Cellen blijven delen en beginnen bij de ontwikkeling
van een embryo te veranderen in verschillende vorm, grootte en functie : cel differentiatie.
Ze maken allemaal andere eiwitten zoals: enzymen, bouweiwitten of spiereiwitten.
Weefsels: een groep cellen met dezelfde bouw en functie. Door weefselverbanden werken
de spiercellen beter samen en kun je makkelijker bewegen, en meerdere enzymmoleculen
kunnen makkelijker iets verteren. Veel weefsels staan in verband met elkaar zoals: de
zenuwweefsel en de spierweefsels. Ook planten bevatten weefsels in hun bladeren.
Organen: gevormd uit verschillende weefsels. Altijd gespecialiseerd, zoals het hart voor
bloed rond pompen.
Ziekten bij organismen ontstaan vaak op celniveau. Problemen op celniveau werken door op
de andere niveaus. Groep cellen werkt niet meer goed (weefsel). Orgaan functioneert niet
meer goed. Hierdoor gaat het organisme zich slechter voelen.
Stamcellen: ongedifferentieerde cellen die kunnen blijven delen.
1. Embryo’s: Embryonale stamcellen kunnen differentiëren tot elk gewenst type cel.
Komen uit embryo’s die overblijven na ivf-behandeling.
2. Navelstreng: Stamcellen uit de navelstreng lijken op volwassen stamcellen maar
kunnen niet meer tot elk type cel uitgroeien.
3. Volwassen organen: stamcellen in de beenmerg (maken continu nieuwe bloedcellen),
ook heb je stamcellen in je huid voor het herstellen na een wond. Volwassen
stamcellen zijn zo te beïnvloeden dat ze veranderen in cellen met een bepaalde
functie.
Par2: Eiwitten: bouwstenen uit het lichaam die bestaan uit aminozuren.
, - Cellen maken allerlei eiwitten zoals: verteringsenzymen, bouwstenen voor
bindweefsels, antistoffen bij afweer en eiwitten voor de transport van zuurstof.
- In je darmkanaal worden aminozuren verteerd en worden opgenomen in het bloed.
Zo worden er lichaamseigen eiwitten van gemaakt.
Eiwitproductie: het maken van eiwitten.
- Begint in de celkern hierin ligt een dradenmassa van een mix van DNA-moleculen die
zijn verstevigd met eiwitten : de chromosomen.
- De bouwinstructies voor het maken van eiwitten liggen in het DNA.
- Er wordt een kopie gemaakt van een stukje DNA, en is in de vorm van een RNA-
molecuul.
- Omdat DNA niet uit de kern kan, gaat het RNA door de poriën uit de kern en gaat op
zoek naar een ribosoom die in het grondplasma liggen of zijn gebonden aan het
endoplasmatische reticulum. Ribosomen zijn organellen die aminozuren aan elkaar
koppelen volgens de bouwinstructie uit het RNA.
Het Endoplasmatische reticulum: een netwerk van twee membranen met tussen ruimte.
Organellen: onderdelen van een cel.
- Ruw ER: dierlijk en planten. Werkt als een transportsysteem met ribosomen. Hieraan
koppelen de aminozuren tot eiwitten. De nabewerking wordt gedaan door andere
eiwitten. Daarna worden ze verpakt in transportblaasjes en worden ze bij het Golgi-
systeem gebracht voor verdere bewerking. Tot slot gaan ze de cel uit.
- Glad ER: dierlijk en planten. Vormt vetachtige stoffen voor celmembranen en
steroïde hormonen. In de spieren is het een opslagplaats voor calciumionen. In lever
ontgift het Glad ER de lever van alcohol en drugs.
- Cel skelet: dierlijk en planten. Zorgt voor stevigheid in de cel. Het skelet groeit en
krimpt constant, het geeft de cel zijn vorm en bestaat uit verschillende eiwitdraden.
- Ribosomen: dierlijk en planten. Zorgt ervoor dat aminozuren zich aan elkaar koppelen
volgens de bouwinstructies en zo eiwitten vormt.
- Kern: dierlijk en planten. Bevat DNA met bouwinstructies voor het maken van
eiwitten, het bevat poriën zodat het RNA uit de kern kan.
- Golgi-systeem: dierlijk en planten. Is een stapel platte schijven, gevormd uit
membranen. Vangt blaasjes met eiwitten op en bewerkt de eiwitten voor het laatst
en stuurt ze daarna door het celmembraan heen.
- Celmembraan: dierlijk en planten. Begrenst de cel en voorkomt het willekeurig
uitwisselen van stoffen.
- Centrosoom: dierlijk. Een centrosoom bestaat uit twee centriolen. Spelen een rol bij
celdeling, de twee centriolen gaan tegenover elkaar zitten in de cellen en splitsen zo
chromosomen en verdelen deze over de delende cel.
- Lysosoom: dierlijk en planten. Lysosomen breken versleten organellen af in een
blaasje met enzymen. De afbraakproducten worden hergebruikt of uitgescheiden. Ze
breken ook bacteriën af.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiradebruine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83637 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen