Samenvatting van het eerstejaars vak Internationaal en Europees recht. Goede en beknopte samenvatting van alle toetsstof. Samenvatting + aantekeningen uit de les + een samenvatting van de extra bijlage over de wetgevingsprocedure.
B., & Kipping, G. (2019). Praktisch internationaal recht.
Samenvatting Internationaal recht
Hoofdstuk 1
Het internationaal recht is het recht tussen staten onderling. Bij internationaal privaatrecht
wordt er een onderscheid gemaakt tussen formeel en materieel recht. Formeel recht gaat
om internationaal procesrecht, de rechtsmacht. Bij het materiële internationaal privaatrecht
gaat het om de vraag welk recht van toepassing is.
De wetten die Nederland heeft gemaakt wat betreft conflictregels (welk recht is van
toepassing) zijn allemaal terechtgekomen in boek 10 van het Burgerlijk Wetboek. Sinds
2002 staan in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering de regels over de
bevoegdheidsverdeling van rechters.
Hoewel een centraal mondiaal systeem van uitvoerende, wetgevende en handhavende
macht ontbreekt in de internationale rechtsorde, hebben staten toch regels vastgelegd in
bijvoorbeeld verdragen.
Afspraken/overeenkomsten tussen staten worden schriftelijk vastgelegd → verdragen.
Horizontale rechtsorde → tussen staten onderling. Staten zijn dus soeverein, ze hebben de
hoogste macht.
! De nationale rechtsmacht (nederlandse wetten) eindigt als de regels van de internationale
gemeenschap beginnen.
Staten moeten vreedzaam naast elkaar willen bestaan → co-existentie. Het is niet de
bedoeling dat staten zich met elkaars binnenlandse aangelegenheden gaan bemoeien →
artikel 2 lid 3 VN-Handvest.
→ Staten zijn wel in toenemende mate afhankelijk en interdependent van elkaar.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) was geen bindend
document, maar vormde wel een inspiratiebron voor vele mensenrechtenverdragen.
Monisme - dan is internationaal recht
automatisch deel van de nationale rechtsorde.
Dualisme - dan moet internationaal recht
worden omgezet of getransformeerd naar
nationaal recht via een aparte wet.
→ Nederland heeft een gematigd monistisch
stelsel (artikel 93 Gw). Dit betekent dat
mensen zich aan bepaalde regels van
verdragen en van besluiten van internationale
organisaties moeten houden of er rechten aan
kunnen ontlenen, maar pas nadat de
Nederlandse regering die heeft
bekendgemaakt door publicatie in het
Tractatenblad.
→ Verdragsregels werken alleen direct
door als ze een ieder verbindend zijn.
1
, B., & Kipping, G. (2019). Praktisch internationaal recht.
In artikel 94 Gw is een bijzonder gevolg van ons stelsel van doorwerking vastgelegd: een
ieder verbindende bepalingen hebben voorrang op de nationale regels, mits ze niet in strijd
zijn met elkaar.
De rechter mag de Nederlandse wet wel toetsen aan het verdrag, maar NIET andersom,
artikel 120 Gw, toetsingsverbod.
Hoofdstuk 2
Drie criteria voor een staat:
1. territoir of grondgebied (land + zee (maximaal twaalf zeemijlen))
2. bevolking
a. onderdanen - bewoners met de nationaliteit van de staat
b. vreemdelingen - bewoners die niet de nationaliteit van de staat hebben
3. een regering oefent er effectief het hoogste gezag uit: soevereiniteit
4. (erkenning door andere staten) = geen vereiste meer
→ Komt uit het internationale gewoonterecht.
Discussie bestaat over de vraag of er verschil in rechtsgevolg bestaat tussen de nationaliteit
die men van rechtswege heeft verkregen op grond van het ius soli-beginsel
(territorialiteitsbeginsel) of het ius sanguinis-beginsel (afstammingsbeginsel), dan wel dat
men de nationaliteit op latere leeftijd heeft verkregen.
Hoe komen staten tot stand?
- Doordat twee of meer bestaande staten zich samenvoegen
- Doordat een nieuwe entiteit zich afscheidt van het grondgebied van een al bestaande
staat
- Door ontbinding van bestaande staten
Staten kunnen internationaalrechtelijke organisaties oprichten, volkenrechtelijke
organisaties. Dit kan door (oprichtings)verdragen op te stellen. Omdat verdragen tussen
staten worden opgesteld zijn internationale organisaties per definitie intergouvernementele
organisaties.
→ Besluiten worden unaniem genomen of op basis van een (gekwalificeerde) meerderheid
(supranationaal karakter bij de meerderheidsbeslissingen).
Theorie van implied powers → houdt in dat de internationale organisatie VN werd opgericht
met de bedoeling (implied) haar functies te geven met daarbij ook rechten en plichten om die
te kunnen uitoefenen.
Met volk bedoelt men een gemeenschap, een groep mensen die in een bepaald land wonen
en die onder andere geschiedenis, taal en cultuur met elkaar delen. Zelfbeschikking is dat
volken binnen een staat zelf mogen bepalen hoe die staat wordt ingericht. Het betekent niet
dat wanneer het recht op zelfbeschikking wordt geschonden, volken het eenzijdige recht
hebben om zich af te scheiden van de staat waarin zij zich bevinden en een eigen staat
kunnen vestigen.
Sommige ondernemingen kunnen ook internationaal rechtssubject zijn → multinationale
ondernemingen of transnationale of kortweg internationale ondernemingen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AngelaaK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
