Samenvatting van alle hoorcolleges, werkgroepen en literatuur in 1 document van het vak Inleiding Europeesrecht. Kort en duidelijk overzicht van alle belangrijke wetten, arresten en begrippen met toelichting. Ook de stappenplannen staan in het document.
Week 1 – Europese Bescherming van mensenrechten
Ontstaan van het EVRM
Na de Wereldoorlogen: EVRM 1950 → Raad van Europa
Raad van Europa
In 1948 vertegenwoordigers landen bijeen op het 'Congres van Europa' in Den Haag: gevolg
was pleidooi voor de oprichting van een economisch en politieke unie.
Geen unie, maar wel de Raad van Europa door 10 West-Europese staten
Het Statuut bevestiging Rule of Law = gewicht en erkenning aan de individuele vrijheid
en de democratische rechtsstaat
Elk land dat zich hier aan houdt, mag de Raad betreden, maar zodra er regels worden
geschonden kunnen landen ook geschorst worden
Organen
Comité van Ministers Bestuur: geen supranationale bevoegdheden
Het beleid van de Raad
Ministers van Buitenlandse Zaken
Besluiten worden bij consensus
Aanbevelingen, resoluties en verklaringen uit om de
samenwerking tussen overheden te stimuleren
Parlementaire Vergadering Initiatief voor nieuwe verdragen + toezicht naleving verdragen
Comité opstellen verdragen: bindend indien ratificatie
Onafhankelijk secretariaat Secretaris-Generaal; ondersteuning
Commissaris voor de Toeziet op de naleving van mensenrechten (adviezen)
Mensenrechten
Het VN-Handvest is opgesteld om nieuwe schendingen van mensenrechten te voorkomen,
door het gebrek hieraan opstellen van Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Rechten en vrijheden EVRM
Doel opstellen: alleen de klassieke grondrechten te beschermen.
Als aanvulling op het EVRM zijn er Protocollen opgesteld. Deze zijn bindend voor staten
die naast het EVRM ook het betreffende protocol hebben geratificeerd.
Bevatten zowel negatieve als positieve verplichtingen
Artikel 1 - Verplichting tot eerbiediging van de rechten van de mens
De Hoge Verdragsluitende Partijen verzekeren eenieder die ressorteert onder haar
rechtsmacht de rechten en vrijheden die zijn vastgesteld in de Eerste Titel van dit Verdrag.
Artikel 13 – Recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel
Eenieder wiens rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, zijn geschonden, heeft
recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel voor en nationale instantie…
,Toezicht op de naleving van het EVRM
EHRM = rechtspraak (bindend, dus erkennen door staat)
Klachtenprocedure:
- Individu tegen de staat (mits klacht en rechtsmacht EHRM erkend door staat)
- Belanghebbende bij de Europese Commissie (mits nationaal recht uitgeput)
Een struikelpunt: hoe most er worden verzekerd dat het EVRM nageleefd wordt?
Europees Hof voor de Rechten van de Mens opgericht
o Statenklachten 33 EVRM
o Individuele klacht 34 EVRM
Slachtoffer van schending EVRM door verdragspartij
Artikel 19 - Instelling van het Hof
Teneinde de nakoming te verzekeren van de verplichtingen die de Hoge Verdragsluitende
Partijen in het Verdrag en de Protocollen daarbij op zich hebben genomen, wordt een
Europees Hof voor de Rechten van de Mens ingesteld, hierna te nomen „het Hof". Het
functioneert op een permanente basis.
Stappen zaak aanspannen (klacht) bij het Hof
Commissie voor de Rechten van de Mens (onafhankelijke deskundigen per lidstaat)
Stap 1: Artikel 35 - Voorwaarden voor ontvankelijkheid
1. Nationale rechtsmiddelen uitgeput
2. Binnen 6 maanden na nationale uitspraak 15e protocol
3. Niet eerder behandeld
4. Klacht tegen Verdragspartij
5. Klager niet anoniem Blondje
6. Ongegrond ("manifestly ill-founded") Schuitemaker
7. Geen "significant disadvantage"
Stap 2: Minnelijke schikking
Artikel 38 - Behandeling van de zaak
Het Hof behandelt de zaak tezamen met de vertegenwoordigers van de partijen en verricht,
indien nodig, nader onderzoek, voor de goede voortgang waarvan de betrokken Hoge
Verdragsluitende Partijen alle noodzakelijke faciliteiten leveren.
Artikel 39 - Minnelijke schikkingen
1. In elk stadium van de procedure kan het Hof zich ter beschikking stellen
2. De in het eerste lid omschreven procedure is vertrouwelijk.
3. Indien minnelijke schikking komt, schrapt het Hof de zaak bij een beperkte beslissing.
4. Toezicht tenuitvoerlegging het Comité van Ministers
Stap 3: Artikel 46 - Bindende kracht en tenuitvoerlegging van uitspraken (toezicht Comité)
NB: Hof kan in arrest alléén
- schending EVRM vaststellen
, - schadevergoeding toekennen
- géén court of fourth instance
De werkdruk van het Hof werd steeds hoger, door toetreding van steeds meer landen met
vaak slecht rechtssysteem → klachten aannemen indien aan alle formele eisen voldaan. Zo
niet krijgt de aanklager één mogelijkheid het gebrek te herstellen.
11e Protocol: fusie van de Commissie en het Hof (alle staten EVRM erkennen EHRM)
Procedure van de klacht
Procedure 1
Rechter-rapporteur van commissie (advocaat-generaal)
a. Single Judge: niet-ontvankelijkheid 14e Protocool
b. Comité van 3 rechters: niet-ontvankelijkheid + kloonzaken + verwijzen
c. Kamer van 7 rechters: niet-ontvankelijkheid + minnelijke schikking + arrest
Procedure 2
Hoger beroep binnen 3 maanden na uitspraak
a. De Grote Kamer van 17 rechters: afstand van zaak (30 EVRM)
b. De Grote Kamer van 17 rechters: rehearing (43 EVRM)
Behandelingen van klachten duren lang:
Interim-maatregelen bij spoed door onherstelbare schade
14e Protocol: klacht niet-ontvankelijk kan verklaren indien de klager 'geen aanzienlijk
nadeel' heeft geleden, tenzij
1. Mensenrechten in geding
2. Nationale rechter niet heeft geoordeeld over de schending mensenrechten
En kleine zaken naar de eenvoudige kamer
15e Protocol: waarmaken van EVRM-rechten door staten (subsidiariteit) (EU-lidstaat)
16e Protocol: niet-bindend advies van EHRM op aanvraag van nationale rechter
Kritiek op hervormingsmaatregelen → mening met nationale aangelegenheden van staten.
Ontwikkeling van het EVRM
De handhaving van mensenrechten vormt een gezamenlijke Europese verantwoordelijkheid.
Het Hof verleent echter niet alleen rechtsbescherming, maar maakt ook duidelijk hoe de
verplichtingen uit het verdrag moeten worden uitgelegd. Er zijn verschillende manieren
om dit te interpreteren: praktisch en effectief verdrag
1. Dynamische interpretatie: uitleg van een begrip gekoppeld aan de huidige uitspraken
2. Actieve bescherming van de burgers (positieve verplichtingen)
'Margin of appreciation': speelruimte voor de nationale autoriteiten
Het EVRM heeft minder rechtskracht dan het EU-recht
- Geen voorrang boven bepalingen uit het nationale recht
- Feitenrechter: is het recht juist toegepast?
- Door de ruime margin of appreciation een terughoudend opstellen als er nationale
instanties zijn die de zaak beter kunnen beoordelen (harmonisering niet het doel)
- Verschillende staten verschillende rechten, verdragen en invulling (soevereiniteit)
Nederland en het EVRM
In Nederland vervult het EVRM een belangrijke functie. De rechter in Nederland mag niet
toetsen aan de grondwettigheid van wetgeving (120 Gw), wel aan verdragen (93-94 Gw).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sjoukjekraak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
