Hier is een samenvatting van hoofdstuk 1 van het Biologie voor jou boek voor 5 vwo: thema 1 Regeling. Alle paragrafen worden behandeld zoals, hormonale regulatie, het zenuwstelsel, reflexen en het autonome zenuwstelsel, neurale regulatie, en 'spieren en beweging'. De samenvatting is vlot, volledig ...
Biologie hoofdstuk 1 Regeling samenvatting
BS 1 regeling en homeostase
Begrippen
Normwaarde= Waarde waar om je lichaam bepaalde factoren handhaaft
Dynamisch evenwicht= Een evenwicht dat om een normwaarde schommelt
Homeostase= Het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van organismen
Regelkring= Bestaat uit sensor, controlecentrum, effector
Negatieve terugkoppeling= Wanneer een toename van het resultaat een remming van het proces veroorzaakt
Positieve terugkoppeling= Wanneer een toename van het resultaat het proces versterkt
Uitwendige milieu= Samenstelling van het milieu is afkomstig van de buitenwereld (inhoud van
longen/darmen/blaas)
Inwendige milieu= Samenstelling van het milieu is afkomstig van het lichaam (bloed, weefselvloeistof etc.)
Samenvatting
Je lichaam handhaaft factoren rondom een bepaalde normwaarde. Deze normwaarde wordt in stand
gehouden door een dynamisch evenwicht. Een lichaamswaarde (bijv. temp) schommelt om deze
normwaarde met behulp van negatieve en positieve terugkoppeling. Wanneer de waarde te ver van de
normwaarde omhoog schommelt, gebruikt je lichaam een negatieve terugkoppeling, waardoor de waarde
geremd wordt en weer omlaag schommelt. Wanneer de waarde te ver van de normwaarde omlaag
schommelt, gebruikt je lichaam een positieve terugkoppeling, waardoor de waarde gestimuleerd wordt en
weer omhoog schommelt, en zo door. Dit evenwicht heet homeostase. Homeostase wordt in stand
gehouden door een regelkring. Een regelkring bestaat uit een sensor, controlecentrum en effector. De
sensor ‘sensed’ wat er moet gebeuren om de normwaarde te hanteren en stuurt een signaal naar het
controlecentrum. Het controlecentrum verwerkt informatie van de sensor en maakt bijv. stoffen aan
die naar de effector worden gestuurd. De effector voert actie zodat er verandering kan plaatsvinden.
, BS 2 Hormonale regulatie
Hormonen= signaalmoleculen die door het bloed worden vervoerd
Hormonen worden geproduceerd in hoormoonklieren, en worden direct aan het bloed wat door de
hormoonklier stroomt afgegeven ( exocriene klier )
Edocriene klier= Geeft hormoon ad aan het inwendige milieu (zonder afvoerbuis) deze afgifte heet
secretie
Exocriene klier= Geeft hormoon af aan het uitwendige milieu a.d.h.v. afvoerbuis; deze afgifte heet
excretie
Hormonen worden vervolgens vervoerd naar een doelwitorgaan, waar ze aan doelwitcellen kunnen
bindenà
Doelwitcellen= cellen met receptoren waar alleen een bepaald hormoon aan kan binden
Doelwitorgaan= orgaan die doelwitcellen omvat, waardoor een hormoon binnen het orgaan kan dringen en
het orgaan een functie met het gegeven hormoon uit kan voeren
Mate van reactie van doelwitorgaan wordt bepaald door:
- Hormoonspiegel= concentratie van een hormoonsoort in het bloed
- Aantal hormoonreceptoren op het doelwitorgaan (als er weinig zijn, kleinere reactie)
Sommige hormonen zijn heel oplosbaar en kunnen rechtstreeks door het celmembraan van een doelwit-
cel heen en binden ze aan een receptor in het cytoplasma of celkernà Het gebonden-hormoon-
receptoreiwit komt terecht in het kernplasma à hormoonreceptorcomplex ontstaat= kan bepaalde
genen in het DNA aan- of uitzetten. Als hij het gen aan zet kan de cel eiwitten aanmaken voor
enzymen/hormonen/receptor eiwit
Binas 89B
Andere hormonen binden zich aan een receptor op het celmembraanàwaardoor aan de binnenkant van
de cel een second Messenger (signaalmolecuul) wordt geactiveerdàactiveert andere signaalmoleculen die
weer andere signaalmoleculen activeren= signaalcascade
Signaalcascade= wanneer een signaal door meerdere schakels wordt doorgegeven
Hormoonstelsel Binas 89A
® In hypothalamus vindt neurosecretie plaats (hormonen worden geproduceerd door zenuwcellen)
® Deze neurohormonen worden via uitlopers of haarvaten naar de hypofyseachter- of voorkwab
getransporteerd
® De hypofyse stuurt het via het bloed naar andere hormoonklieren/doelwitorganen
RH= hormonen die de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab stimuleren om bepaalde hormonen te
maken
IH= hormonen die zorgen dat endocriene cellen in hypofysevoorkwab hormoonproductie remmen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amelievanaarsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
