Samenvatting voor het onderdeel epidemiologie (methodologie en toegepaste Biostatistiek) van IGW.
Op het einde is er een bladzijde met korte trucjes om alle formules te onthouden, enorm handig!
Methodologie en toegepaste biostatistiek
Boek
Hoofdstuk 1 Epidemiologie
1.1 Wat is epidemiologie?
Epidemiologie: bestudeert de frequentie van ziekte in menselijke populaties.
Epidemie: een opmerkelijke toename in de mate van vóórkomen van bepaalde ziekten of
ziekteverschijnselen in een bepaald tijdvak.
Endemie: wanneer ziekten of ziekteverschijnselen gedurende langere tijd op een constant
hoog frequentieniveau in een populatie aanwezig zijn.
Ziekte bij mensen is het centrale object van epidemiologisch onderzoek. ‘Ziekte’ kan ook
kwaliteit van leven of een handicap zijn; wordt heel breed gebruikt.
Frequentie: mate van vóórkomen.
Bij epidemiologie wordt gekeken naar de gerelateerde variabelen bij een ziekte (in
menselijke populaties). DUS dierproeven en waarnemingen in cel- of orgaanculturen horen
er niet bij.
Op groepsniveau: volksgezondheid
Op individu niveau: gezondheidszorg.
Epidemiologische breuk: aantal zieke individuen per totaal aantal personen uit de groep.
Deze breuk is de algemene basis voor alle epidemiologische frequentiematen (H2).
Incidentie: nieuwe ziektegevallen in een populatie ‘at risk’.
Prevalentie: bestaande ziektegevallen.
Doel epidemiologie: de verschillen in vóórkomen van gezondheidsfenomenen tussen
menselijke populaties in kaart brengen. Distributiepatroon wordt duidelijk als er gekeken
wordt naar verschillende locaties, individuele kenmerken (ook leeftijd, geslacht en gedrag)
en tijdstippen (vb decennia, seizoenen).
à Beschrijvende epidemiologie: het in kaart brengen van het distributiepatroon van een
ziekte.
Analytische epidemiologie: identificeert de oorzakelijke factoren die aan de frequentie van
ziekte ten grondslag liggen.
Drie factoren/determinanten die spelen een rol die aan het vóórkomen van een ziekte
gerelateerd zijn:
1. Etiologische factoren
§ Zijn in oorzakelijke zin (mede)verantwoordelijk voor het ontstaan van een
ziekte.
§ LET OP! Bij infectieziekten zijn etiologische factoren de omgevingsinvloeden.
2. Prognostische factoren
§ Hebben invloed op het verloop van het ziekteproces.
3. Diagnostische factoren
§ Determinanten die personen onderscheiden die een bepaalde ziekte wel
hebben, van personen die een bepaalde ziekte niet hebben.
, Drie categorieën die het ontstaan of het verloop van een ziekte beïnvloeden:
1. Genen
§ Zijn belangrijke determinanten, maar zijn nauwelijks of niet te manipuleren.
2. Gedrag
§ Veel makkelijker aangrijpingspunt voor interventies.
3. Omgeving
§ Veel makkelijker aangrijpingspunt voor interventies.
Epidemiologische functie: P(Z) = f(Di)
Het voorkomen van de ziekte (Z) is een serie van k determinanten (Di, met i = 1, …, k).
De ziekte is de afhankelijke variabele of uitkomstvariabele. De determinanten zijn de
onafhankelijke variabelen. De sterkte van de relatie tussen de determinanten en de ziekte
kan in associatiematen worden uitgedrukt (H3).
Effectmodificatie: vb het effect van alcohol wordt gemodificeerd door het gewicht van een
persoon.
Confounding: vb mensen die gezond bewegen, eten misschien ook gezonder. Dus misschien
komt het effect wel door het gezond eten.
Empirische cyclus. Figuur 1.1 p. 6
Falsificatie: resultaten weerleggen.
Inductie: concrete waarnemingen naar een meer abstract, algemeen geldend beeld van de
werkelijkheid.
Deductie: van een abstracte theorie naar een of meer te toetsen hypothesen.
Uitgebreide empirische cyclus. Figuur 1.3 p. 8
1.2 Ontwikkelingen in de epidemiologie
John Graunt: grondlegger van de beschrijvende epidemiologie
John Snow: grondlegger van de analytische epidemiologie.
Louis Pasteur en Robert Koch.
Niet alle ziekten zijn infectieus (vb longkanker)!
Door de relatie tussen determinanten en gezondheidsproblemen nam de belangstelling
voor de bijdrage van de epidemiologie aan het oplossen van volksgezondheidsproblemen
toe.
Hoofdstuk 2 Frequentie
2.1 Definitie van ziekte
P (Z) = f (D1)
Nu focussen op P (Z): het vóórkomen van ziekte of het behoud van gezondheid.
Verschillende frequentiematen: prevalentie, incidentie, sterftecijfers en afgeleide maten.
Disease, illness en sickness.
Gezondheidsindicator: operationalisatie van een dimensie (vb individu) op geaggregeerd
niveau (vb individueel niveau à subgroepen van de bevolking).
Verloop: met de tijd veranderende beeld van de ziekte (verschillende stadia van ernst).
Kwaliteit van leven: hoe een individu de eigen gezondheid beoordeelt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper giadarussu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,48. Je zit daarna nergens aan vast.
