Een beknopte samenvatting van het boek Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, met de meeste belangrijke en relevante aspecten die in het boek naar voren komen. Veel voorbeelden worden gebruikt om verhelderend beeld te geven van de verschillende onderwerpen. Uiteindelijk kan je met dit documen...
Samenvatting Grondtrekken van het Nederlandse Strafrecht
Hoofdstuk 1
Doelen strafrecht:
1. Vergelding
2. Preventie
a. Speciale preventie: voorkomt dat dader iets opnieuw doet
b. Generale preventie: voorkomt dat anderen het doen
Soorten strafrecht
1. Materieel strafrecht
a. Bepaalt welk gedrag verboden is (strafbepalingen)
2. Formeel strafrecht
a. Bepaalt welke regels moeten worden gevolgd indien er overtreding is
3. Sanctierecht
a. Voorwaarden waaronder bepaalde straf mag worden opgelegd
i. Bijvoorbeeld voorwaarden voor taakstraf
Commuun strafrecht in wetboeken
Bijzonder strafrecht strafbepalingen in andere wetten (wegenverkeerswet)
Hoofdstuk 2
Strafbepaling bestaat uit
1. Delictsomschrijving (iemand vermoorden omschrijving)
a. Mist er bestanddeel in tenlastelegging? ontslag van alle rechtsvervolging
(zie hoofdstuk 11)
2. Kwalificatie (schuldig aan moord)
3. Strafbedreiging (krijgt 10 jaar)
Opbouw strafbaar feit:
1. Bestanddeel: Menselijke gedraging
2. Bestanddeel: Delictsomschrijving
a. Opzet subjectief bestanddeel altijd bij misdrijven
3. Element: Wederrechtelijkheid (handeling is verantwoord, schuld is er wel bijv.
noodweer)
a. Ontbreken ontslag van alle rechtsvervolging
b. Voorbeeld Theo vs inbreker
4. Element: Schuld/verwijtbaarheid (schuld is er niet)
a. Ontbreken ontslag van alle rechtsvervolging maatregel kan wel (TBS)
b. Voorbeeld Roland die in het rond schiet door psychose
Wederrechtelijkheid als bestanddeel
- Onderdeel van de delictsomschrijving als vernieling vastgesteld wordt is
automatisch sprake van wederrechtelijkheid.
- Omgekeerde: als wederrechtelijkheid ontbreekt is nooit sprake van vernieling.
Verschil misdrijf/overtreding is van belang voor:
1. Welke rechter is bevoegd?
, 2. Poging/medeplichtig bij overtreding niet strafbaar
3. Toepassing dwangmiddelen (aftappen telefoon)
Formeel/materieel delict
- Formeel handeling is strafbaar te hard rijden/wegnemen goed (diefstal)
- Materieel gevolg is strafbaar moord (handeling (vergiftigen of schieten) is niet
van belang)
o Giftig stofje in een soep doen is niet per se strafbaar dus handeling is niet
strafbaar vergiftigen is dus materieel delict
Commissie/omissie delicten
- Commissie handelen is strafbaar
- Omissie nalaten is strafbaar
Gekwalificeerde/geprivilegieerde delicten
- Gekwalificeerd zwaardere vorm van gronddelict (mishandeling met dood tot
gevolg zoals bijvoorbeeld casus met conducteur die stierf door mishandeling)
- Geprivilegieerd lichtere vorm (kinderdoodslag door moeder)
Hoofdstuk 3
Terminologie per ongeluk = culpoos niet opzettelijk, onvoorzichtig handelen. Van
vernieling bestaat dus geen culpoze variant omdat het hier in de delictsomschrijving is
opgenomen. Culpa = verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid.
In een culpoos delict staat schuld opgenomen wederrechtelijkheid en schuld als
elementen zijn dus niet aanwezig.
Graden van opzet:
1. Opzet met bedoeling
a. Letterlijk iets doen omdat je het wil (schilderij aan flarden snijden voorbeeld)
2. Voorwaardelijk opzet
a. Aanmerkelijke kans dat iets zou gebeuren accepteren, ervan bewust zijn dat
die kans er is. Belangrijk: ‘de dader behoorde te weten’ geldt hier niet. Het
gaat erom dat hij het daadwerkelijk heeft geweten.
3. Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn
a. Dader heeft bepaald doel voor ogen en weet dat het noodzakelijk is bepaald
gevolg in het leven te roepen om dat te bereiken. Er is dus geen sprake van
aanmerkelijke kans, maar 100% kans dat het zal gebeuren (voorbeeld bom op
schip ivm verzekeringsgelden, bemanning zal sterven)
Alle delictsbestanddelen die volgen na het woord ‘opzettelijk’ hebben betrekking op
opzettelijkheid.
- Geobjectiveerd bestanddeel: opzet ingeblikt in de delictsomschrijving (‘zich met
geweld verzet’ bij wederspannigheid)
Graden van culpa
- Onbewuste culpa
o Onbewust van zijn onvoorzichtigheid
o Voorbeeld: man rijdt in warme auto, oplettendheid is niet maximaal
negeert rood stoplicht en rijdt iemand dood
, o Strafwaardigheid schuilt erin dat hij het wel had moéten beseffen
- Bewuste culpa
o Bewust van zijn onvoorzichtigheid
o Voorbeeld: man rijdt door centrum, is te laat. Denkt dat hij nog net ergens
voor kan schieten, kan niet, en rijdt iemand dood.
Verschil bewuste culpa en voorwaardelijk opzet:
- Bewuste culpa heeft vertrouwen in een goede afloop. Voorwaardelijk opzet stelt zich
willens en wetens bloot aan de kans dat het kan gebeuren.
- Rechters maken gebruik van 2 typen redeneringen om verschil tussen deze 2 helder
te hebben:
o Aanwijzingen voor opzettelijk handelen objectiveren
o Vergelijking met gedrag van normale mensen: wat weten zij en welke risico’s
zouden normale mensen aanvaarden? normaliseren
- Arrest Aanmerkelijke kans heeft X zich willens (heeft hij dat risico aanvaard) en
wetens (bewust van het risico) blootgesteld aan de aanmerkelijke kans (was de kans
er) dat … zou gebeuren?
Hoofdstuk 4
Rechtvaardigingsgronden
1. Noodweer
a. Verdedigen tegen een aanval
b. Moet voldoen aan 3 voorwaarden
i. Ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding
1. Dreiging van aanval is onvoldoende, echter is een
‘ogenblikkelijk dreigend gevaar wel voldoende. Als iemand
pistool op je richt is dat bijvoorbeeld het geval.
2. Rechtmatige aanranding (opsporingsambtenaar) mag niet
ii. Lijf, (seksuele) eerbaarheid of goed
1. Ook dat van iemand anders
iii. Geboden en noodzakelijke verdediging
1. Subsidiariteit verdediging moet noodzakelijk zijn. Als je kan
vluchten moet dat bijvoorbeeld.
2. Proportionaliteit middel moet in verhouding staan. Niet
iemand neerschieten voor saus.
2. Overmacht als noodtoestand
a. Situatie waarin keuze moet worden gemaakt tussen plicht om strafwet na te
leven vs zwaarwegende maatschappelijke plicht. Belangenafweging.
b. Arts bijvoorbeeld die veel te hard rijdt op weg naar patiënt met hartaanval.
3. Bevoegd ambtelijk bevel (spreekt vrij voor zich)
4. Wettelijk voorschrift
a. Politieagent die verdachte meeneemt naar bureau berooft hem van zijn
vrijheid maar dit is toegestaan door wettelijk voorschrift
b. Wel binnen de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit
Schulduitsluitingsgronden
1. Noodweerexces
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cyhokse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,59. Je zit daarna nergens aan vast.
