Samenvatting ethiek van het onderdeel rechtsstaat 1. Door veel tijd gestopt te hebben in het maken van deze samenvatting mijn tentamen nagenoeg foutloos kunnen afronden.
1.Je kan uitleggen wat de normatieve functie van het recht is;
Dit beslaat gedragsregels waarvan het grootste gedeelte van de samenleving vindt dat
ze opgevolgd moeten worden.
2. Je kan beschrijven wat de relatie tussen recht en ethiek (moraal) is;
Recht is een geheel aan wet en regelgeving, bestaande uit geschreven en ongeschreven
bronnen met als doel de samenleving te organiseren, ordenen, geschillen op te lossen
en vorm te geven aan waarden die wij belangrijk vinden en te sanctioneren wanneer
normen worden overtreden. 4 functies van het recht:
1. normatieve functie
2. geschil-oplossende functie
3. additionele functie
4. instrumentele functie
Ethiek is de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen
door nieuwe argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Moraal is het geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een
gesprek. Het is het geheel van morele regels waaraan wij onszelf en andere in
redelijkheid gehouden achten.
Idealiter is het recht de perfecte afspiegeling van de moraal van de samenleving. Maar
aangezien de samenleving veranderlijk is en (gelukkig ook maar) niet iedereen gelijk is
botsen verschillende moralen soms met elkaar en ook met het recht.
3. Je kan voorbeelden geven van wederzijdse beïnvloeding van recht en moraal in
de samenleving;
Idealiter is het recht de perfecte afspiegeling van de moraal van de samenleving. Maar
aangezien de samenleving veranderlijk is en (gelukkig ook maar) niet iedereen gelijk is
botsen verschillende moralen soms met elkaar en ook met het recht.
Voorbeeld:
De waarde van ‘rust’ in wonen botst hier bvb met de waarde van ‘vrijheid’ om te gaan
waar en wanneer men wil in de publieke ruimte. Het recht stelt regels/normen (maximaal
geluidsniveau, recht van gelijke behandeling, etc.), maar iedere vorm van handhaven
zou in dit geval een andere belangrijke waarde, en recht schenden. De keuze die
gemaakt wordt zet dus de moraal op spanning. Aan de andere kant beslecht het recht
daardoor ook de kwestie en normeert/stelt normen waar de moraal in het algemeen bij
past en/of zich ook weer op aanpast. Er is dus een continue spanning en wisselwerking
tussen recht en moraal.
4. Je kan beschrijven wat de verhouding tussen moraal, cultuur, waarden en
normen is;
Cultuur zijn gedeelde normen en waarden en een gedeeld referentiekader (moraal)
waardoor handelingen betekenis krijgen.
5. Je kan uitleggen hoe culturele programmering tot stand komt;
Cultuur is een collectieve mentale programmering, dus aangeleerd:
- door opvoeding
- door omgang met andere
- door eigen waarneming
, 6. Je kan uitleggen wat begrippen als waarde, norm en deugden betekenen en
voorbeelden geven van waarden, normen en deugden;
Morele norm wil zeggen een norm is een zelf opgelegde regel die gedrag voorschrijft
betreffende goed samenleven. Bijvoorbeeld, goed samenleven. (law in books)
Morele waarde is een ideaal, een principe betreffende goed samenleven dat we
proberen te realiseren door middel van ons gedrag. Bijvoorbeeld, respect en
gezondheid. (law in action)
Deugd is een karaktereigenschap betreffende goed samenleven. Bijvoorbeeld, dat je
betrouwbaar bent.
7. Je kan eigen waarden en normen benoemen;
Waarde: Respectvol, behulpzaam en zorgzaam. Normen: je bent beleeft tegenover
andere, je helpt andere wanneer ze iets niet zelf kunnen.
8. Je kan beschrijven wat (intuïtieve) morele oordelen zijn;
Een moreel oordeel is een oordeel dat gaat over gedrag van mensen en hoe ze met
elkaar omgaan. Het is dus een waardering van menselijk gedrag aan de hand van
morele uitgangspunten. Een intuïtief moreel oordeel, is zo’n oordeel dat vanzelf komt.
Kenmerken van een moreel oordeel zijn:
- menselijk gedrag
- het overstijgt het individuele
- normatief
- gericht op het goede
- kan morele verontwaardiging veroorzaken (roept een emotie op)
Universaliteitsprincipe gaat ervan uit dat als de een iets krijgt dat de andere het ook
krijgt.
Wat gebeurd er nu als je een moreel oordeel hebt:
- subjectief, je krijgt een gevoel
- objectief, je weet je mening
- normatief, je oordeelt of iets goed of slecht is
Rechtssociologie is een onderdeel van de sociologie waarbinnen onderzoek wordt
verricht naar de wisselwerking tussen het recht en samenleving.
Moreel uitgangspunt is een omschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is
betreffende menselijk samenleven.
Moreel vertoog is het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele
oordelen en daarmee hun moraal vormen en op elkaar afstemmen.
Moed is het onder ogen zien van je angsten, ze omwille van een morele overweging
overwinnen en dit omzetten in gedrag.
Vrijheidsrechten en sociale rechten vuistregels wanneer rechten botsen:
-algemene rechten gaan voor op specifieke rechten.
-wettelijke rechten gaan boven morele rechten
- algemeen erkende morele rechten gaan boven ideële morele rechten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmaenneg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.