Hoofdstuk 6:
Een verbintenis bestaat uit een 1 recht en 1 plicht. Een plicht moet je nakomen dat zie je ook terug in
het beginsel pacta sunt servanda. De inhoud van een overeenkomst bepaalt hoe, wat, wie en
wanneer nagekomen moet worden.
Leemte in een overeenkomst aanvullen met aanvullende regels.
Wanneer moet er nagekomen worden:
- Zodra de vordering opeisbaar is (6:38 BW), dat is het tijdstip wat afgesproken is. als er geen
tijdstip is dan terstond nakomen (6:38 BW) of wat redelijk is (6:248 BW)
- Eerder nakomen van verbintenissen mag, maar dat hoeft niet (6:39 lid 2 BW)
Waar moet nagekomen worden:
- Specieszaken zijn unieke zaken, dit zijn individueel bepaalde zaken bijvoorbeeld een
schilderij, tweedehandse auto of een huis. (6:41 sub a BW) deze moeten worden opgehaald
op de plaats waar het zich bevond bij het aangaan van de verbintenis. Dit noem je
haalschuld.
- Soortzaken zijn niet-unieke zaken. Alleen het soort is van belang. Bijvoorbeeld een kilo appels
of 5 liter olie. Deze moeten afgeleverd worden bij de koper. Dit noem je brengschuld.
Door wie mag er nagekomen worden: (6:30 BW)
- Schuldenaar
- Iemand anders, tenzij de inhoud of de strekking van de verbintenis daartegen verzet.
Bijvoorbeeld wanneer de persoon van belang is dan kan er niet iemand anders gestuurd
worden.
Aan wie mogen we nakomen: (6:32 BW)
- Schuldeiser of een gemachtigde
- Iemand anders, als de schuldeiser de nakoming heeft bekrachtigd of erdoor is gebaat.
Artikel 6:34 lid 1 BW?? De betaling is gedaan aan iemand van wie de schuldenaar op redelijke
gronden heeft aangenomen…..
Resultaatsverbintenis is een verbintenis waarbij, bij de bepaling of deze correct is nagekomen, het
bereikte resultaat doorslaggevend is.
Inspanningsverbintenis is een verbintenis waarbij, bij de bepaling of deze correct is nagekomen, de
geleverde inspanning doorslaggevend is.
Als de schuldenaar voldoet aan de voorwaarden voor nakoming, heet hij voldaan de verplichting uit
de verbintenis. Hij heeft dan bevrijdend betaald. De verbintenis gaat hierdoor teniet.
Tekortkoming in de nakoming is dat partij A zijn plicht binnen een verbintenis niet, niet goed of te
laat na komt. Ook wel wanprestatie genoemd. Juridische acties:
1. Nakoming vorderen (3:296 BW). Dit gaat via de rechter. Dit is alleen zinvol als je de levering
nog wil hebben.
2. Eigen plicht opschorten (6:52, 6:262 en 6:263 BW). De eigen plichten opschorten totdat de
nadere partij zijn plicht is nagekomen.
Artikel 6:52 BW beschrijft de algemene opschortingsbevoegdheden namelijk:
, partijen zij over en weer schuldeiser en schuldenaar (niet perse in een overeenkomst),
tekortkoming in de nakoming van een verbintenis of
voldoende samenhang tussen de niet nagekomen plicht en op te schorten plicht.
Er is geen recht tot opschorten als de andere partij blijvend niet kan nakomen (6:54 sub b
BW).
Artikel 6:262 BW beschrijft de bijzondere opschortingsbevoegdheid namelijk:
Partijen zijn over en weer schuldeiser en schuldenaar (wel per se in een wederkerige
overeenkomst)
Tekortkoming van voldoende ernst om opschorting te rechtvaardigen.
Artikel 6:263 BW beschrijft de bijzondere opschortingsbevoegdheid namelijk:
Partijen zij over en weer schuldeiser en schuldenaar (wel per se in een overeenkomst)
De partij die het eerst moet presteren, heeft goede grond te vrezen dat de andere partij
tekortkomt.
Er zijn nog specifieke geregelde opschortingsrechten zoals het retentierecht (3:290 BW).
3. Ontbinden (6:265 BW). Einde maken aan de verbintenissen. Voorwaarden die hiervoor van
nodig zijn: (aanvullend recht)
wederkerige overeenkomst,
tekortkoming in de nakoming,
tekortkoming moet de ontbinding en haar gevolgen rechtvaardigen,
En een van de volgende situaties: blijvend onmogelijk om na te komen of tijdelijk onmogelijk
om na te komen of er moet sprake zijn van verzuim. Dan naar de verzuimartikelen!
Wijze van ontbinding (6:267 BW): dit kan via een schriftelijke verklaring (lid 1) of via een
rechterlijke uitspraak (lid 2).
Gevolgen van ontbinding (6:267 BW): alle verrichte handelingen terugdraaien op grond van
een ongedaanmakingsverbintenis (6:271 BW). De verbintenis bestaat en op een moment
wordt besloten om te ontbinden en dan krijg je dus een nieuwe verbintenis namelijk de
ongedaanmakingsverbintenis met als plicht om alles wat gebeurd is weer terug te draaien.
Terwijl bij vernietigen je eigenlijk helemaal terug gaat in de tijd en doe je dus alsof de
overeenkomst nooit heeft bestaan.
Artikel 6:272 lid 1 BW stelt dat wanneer de aard van de prestatie uitsluit dat zij ongedaan
wordt gemaakt, hiervoor in de plaats een vergoeding voor de aarde van de prestatie treedt.
Lid 2 stelt dat wanneer de prestatie niet aan de verbintenis heeft beantwoordt, hiervoor een
vergoeding ter hoogte van, de werkelijke waarde van de prestatie in de plaats treedt.
4. Schadevergoeding vorderen (6:74 BW). Wegens een tekortkoming in de nakoming een
schadevergoeding eisen. Hierbij moet er sprake zijn van:
Tekortkoming in de nakoming (wanprestatie), hier is sprake van als de verbintenis opeisbaar
is en er sprake is van niet-nakoming, ondeugdelijke nakoming of te late nakoming. Artikel
6:80 BW is een uitzondering. Hier is al voordat de verbintenis opeisbaar wordt duidelijk dat
er een tekortkoming in de nakoming zal ontstaan. Een tekortkoming kan niet worden
toegerekend wanneer er sprake is van overmacht, artikel 6:75 BW. Overmacht is de
uitzondering, toerekening de hoofdregel. Het uitgangspunt van de wetgever is dat een
tekortkoming in de nakoming voor rekening van de schuldenaar kom. Alleen in extreme
omstandigheden is er sprake van overmacht. De tekortkoming ligt dan buiten de schuld en
de risicosfeer van de schuldenaar.
Schade, vermogensschade zoals geleden verlies en gederfde winst (6:96 BW) of een ander
nadeel zoals niet-vermogensschade zoals letsel (6:95 BW), (6:98 BW)
Causaal verband tussen tekortkoming in de nakoming en de schade, ‘’daardoor’’
, Toerekenbaar, je bent als schuldenaar toerekenbaar op grond van schuld, de wet
(hulppersonen/gebruikte zaken), een rechtshandeling (overeengekomen garantie) of de
verkeersopvatting (6:75 BW), (6:76 BW) en (6:77 BW).
Blijvende onmogelijkheid van nakoming is sprake als duidelijk is dat de schuldenaar niet
zonder tekortkoming zal kunnen nakomen. Blijvende onmogelijkheid kan ook al worden
aangenomen voordat de verbintenis opeisbaar is. Van verzuim is sprake als de schuldenaar
een redelijke termijn in een ingebrekestelling laat verstrijken zonder na te komen of als een
van de situaties van artikel 6:81, 6:82 en 6:83 BW zit voordoet.
De verschillende mogelijkheden die de schuldeiser heeft, kunnen door hem ook worden
gecombineerd. Hij kan nakoming, ontbinding of vervangende schadevergoeding (6:87 lid 1 BW) eisen
en dit combineren met een vordering tot aanvullende schadevergoeding. Aanvullende
schadevergoeding kan worden onderscheiden in een vergoeding voor vertragingsschade (6:85 BW) of
vergoeding voor gevolgschade, hier is geen apart artikel voor. Hieronder valt alle schade die het
gevolg is van ondeugdelijke nakoming.
6:75 BW
Sub a: schuld
- Persoonlijk verwijtbaar gedrag
- Je had anders moeten handelen
- Van jou wordt verwacht dat je zorgvuldig handelt
Sub b: de wet
- Inzetten van hulppersonen (6:76 BW) bijvoorbeeld iemand ingehuurd die een fout maakt.
- Inzetten van ongeschikte zaken (6:77 BW) bijvoorbeeld materiaal van een automonteur.
Sub c: een rechtshandeling
- Beperken van de aansprakelijkheid zoals een exoneratiebeding.
- Verbreden van de aansprakelijkheid zoals een garantiebeding.
Sub d: verkeersopvatting
- Alles wat voorzienbaar is.
- Zaken die te maken hebben met persoonlijk omstandigheden zoals geldproblemen,
onervarenheid of ondeskundigheid.
De regels van verzuim:
Dit is van belang bij ontbinding en schadevergoeding.
Verzuim met ingebrekestelling (6:81 jo 6:82 BW)
- Schriftelijk
- Redelijke termijn (uitzondering 6:82 lid 2)
Dit heb je nodig als iemand niet heeft geleverd en dit wel moest doen en de levering is niet voor altijd
onmogelijk= verzuim.
Verzuim zonder ingebrekestelling (6:81 jo 6:83 BW)
- Afgesproken termijn is verstreken=verzuim
- Er moet schadevergoeding betaald worden
- Uit mededeling van schuldenaar blijkt dat deze in de nakoming zal tekortschieten.
Ook de schuldeiser kan in verzuim zijn. We spreken dan van schuldeisersverzuim (6:58 BW). Dit is het
geval als de schuldeiser zelf verhindert dat de schuldenaar goed kan nakomen. De artikelen 6:58 t/m
6:73 BW geven nog verschillende andere bepalingen over schuldeisersverzuim.
, Andere wijze van tenietgaan van een verbintenis:
- Afstand (art 6:160 BW)
- Vermenging (art 6:161 BW)
- Verrekening (art 6:127 BW)
- Ontbinding (art 6:265 BW)
Hoofdstuk 7:
Een onrechtmatige daad valt vrijwel altijd te vertalen naar het, door een handelen of nalaten,
schenden van een gedragsnorm die in onze maatschappij geldt. We spreken in het vervolg kortweg
van gedragsnorm of maatschappelijke gedragsnorm. Waar bij wanprestatie de aansprakelijkheid
ontstaat omdat je een overeengekomen norm niet nakomt, is bij onrechtmatige daad de schending
van een niet-overeengekomen gedragsnorm de oorzaak van de aansprakelijkheid.
Er is meestal in veel gevallen alleen sprake van een vordering uit onrechtmatige daad als er tussen de
betrokken partijen geen overeenkomst is. In enkele gevallen kan er echter wel sprake zijn van
samenloop tussen wanprestatie en onrechtmatige daad. Dat is het geval wanneer de handeling van
een persoon zowel als schending van een overeengekomen en als schending van een
maatschappelijke gedragsnorm kan worden beschouwd.
Wettelijke vastgestelde normen worden in de rechtstheorie geschreven normen genoemd. Er zijn
ook ongeschreven gedragsnormen zoals de onrechtmatige daad. Hierbij ben je aansprakelijk voor de
ontstane schade.
Van burgers wordt in het maatschappelijk verkeer verwacht dat zij zorgvuldigheid betrachten en niet
door onvoorzichtigheid, slordigheid of roekeloosheid schade bij andere burgers veroorzaken. Doet zij
dat niet, dan kunnen zij aansprakelijke zijn voor de ontstane schade. Niet alle door een
onrechtmatige daad veroorzaakte schade komt op grond van ons rechtsstelsel namelijk voor een
vergoeding in aanmerking. Sommige schade, ook al wordt die door andere veroorzaakt, behoort tot
het risico dat we nu eenmaal allemaal lopen in het leven.
De schadeveroorzakende partij wordt ook wel de laedens genoemd, de schadelijdende partij de
gelaedeerde. Laederen betekent schade veroorzaken. Het is afgeleid uit het Latijns.
Een verbintenis tot schadevergoeding op grond van onrechtmatige daad ontstaat rechtstreeks uit de
wet. Er is geen rechtshandeling voor nodig. De wil van de laedens is niet relevant. Dat de verbintenis
uit de wet ontstaat, betekent nog niet dat je als je slachtoffer wordt van een onrechtmatige daad,
niet hoeft te doen om je recht te halen. Je zult als gelaedeerde de laedens moeten aanspreken voor
de schade die hij heeft veroorzaakt. De regels van artikel 6:74 e.v. BW zijn vervolgens weer van
toepassing als een laedens een verbintenis uit onrechtmatige daad niet goed nakomt.
Artikel 6:83 sub b BW bepaalt dat een laedens in verzuim is wanneer hij een verbintenis uit
onrechtmatige daad niet terstond nakomt. De gelaedeerde is de schuldeiser bij de verbintenis tot
schadevergoeding, de laedens de schuldenaar. Schuldeiser en schuldenaar moeten zich naar elkaar,
op grond van artikel 6:2 BW, redelijk en billijk gedragen.
De gelaedeerde kan verschillende vorderingen doen als iemand een onrechtmatige daad pleegt:
- Schadevergoeding vorderen, de hoofdregels hiervan is dat schade wordt vergoed door het
betalen van een geldbedrag, maar de rechter kan ook andere voren van schadevergoeding
toekennen.
- Een andere vorm van schadevergoeding die op grond van de onrechtmatige daad kan
worden gevorderd, is rectificatie. Dit is geregeld in artikel 6:167 lid 1 BW. Rectificeren
