Recht: een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. Recht groeit mee met de maatschappij, het
is veranderlijk.
Eigenrichting
In Nederland heeft alleen de overheid het recht om te straffen (monopolie van rechtshandhaving
m.b.v. dwangmiddelen). Eigenrichting is niet geoorloofd, tenzij het geoorloofde eigenrichting is.
Zelden is het geoorloofd.
Eigenrichting: het recht in eigen hand nemen, voor eigen rechter spelen.
Naleving/sanctie
De regels binnen de samenleving dienen te worden nageleefd: niet-naleven levert vaak een sanctie
op.
Sanctie: een middel om naleving van bijvoorbeeld een voorschrift af te dwingen, of als straf voor een
overtreding. Kan gaan om bv. een bestuursboete of een last onder dwangsom.
Functies van het recht:
- Normatief (vb.: moord, doodslag, discriminatie)
- Geschil oplossend (als er sprake is aan een geschil dan kan het recht helpen)
- Additioneel (
- Instrumenteel (vb.: verkeersregels)
Doel van het recht: het ordenen van de samenleving en het geven van regels om conflicten op te
lossen zodat de orde kan terugkeren.
Belangentegenstellingen: vaak de basis van juridische problemen.
Omschrijving van het recht: het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Rechtbanken, hoven en HR
Lagere en hogere rechters: eigen terrein
Dit wordt georganiseerd door:
- Grondwet en de Wet op de rechterlijke organisatie (Wet RO)
- De rechterlijke macht bestaat uit de zittende magistratuur en de staande magistratuur.
Als een rechter een uitspraak doet noem je dit een vonnis.
Is iemand het niet eens met het vonnis dan kun je hoger op en dan kan je een beroep instellen bij
een gerechtshof. Er zijn in Nederland 4 gerechtshoven en als er een uitspraak volgt van een
gerechtshof dan noem je dat een arrest.
Een arrest wordt gewezen door 3 raadsheren. Ben je het niet eens met het arrest van het
gerechtshof dan kan je in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Een arrest van de Hoge Raad wordt
gewezen door 5 raadsheren.
Indeling van het recht: publieksrecht en privaatrecht
Eerst onderscheid in rechtsgebied:
- Publiekrecht: de overheid is altijd betrokken.
- Privaatrecht (ook wel civielrecht of burgerlijk recht genoemd): gaat tussen twee
privatenpartijen.
, Indeling van het recht: materieel recht en formeel recht
Materieel recht: de inhoud
Dit gaat om wat men mag of niet mag, welke rechten en welke verplichtingen men heeft.
Formeel recht: de procedure, procesrecht
Dit gaat om welke rechter, hoe men moet procederen, welke termijnen gelden, etc.
Indeling van het recht: dwingend recht en aanvullend recht
Dwingend recht:
Voorschriften waarvan niet mag worden afgeweken. Wordt hier toch van afgeweken, dan ontstaat er
geen rechtsgevolg (nietig). Bv. artikel 3:40 lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW).
Aanvullend recht (regelend recht):
Een rechtsregel waarvan partijen bij overeenkomst mogen afwijken. Is er niets geregeld? Dan geldt
de rechtsregel. Bv. artikel 7:659 BW.
Rechtsbronnen
Het recht is te vinden in (rechtsbronnen):
1. De Wet
2. Jurisprudentie
3. Verdragen
4. Gewoonte (vaste gedragslijn en moreel verplicht de regel te volgen)
Wetgever
Nationale wetgever: regering en Staten-Generaal.
Redeneerwijzen om tot een bepaalde uitleg te komen:
- A-contrario: het staat er niet dus dan is het ook niet zo
- Naar analogie: het staat er misschien niet maar we willen die situatie er toch tussen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannevandenberg13. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,90. Je zit daarna nergens aan vast.