Dit is een samenvatting over de gescheidenis van Duitsland vanaf het begin van de 20e eeuw. Deze samenvatting gaat alleen over Duitsland en gaat dus niet over heel Hoofdstuk 9 en Hoofdstuk 10 van het geschiedenis boek Feniks.
Samenvatting geschiedenis Duitsland
Na het ontstaan van Duitsland in 1871, werd de situatie in Europa steeds meer gespannen. Er kwam
namelijk, op Europese bodem, opeens een sterk en machtig land bij. Aan het eind van de
negentiende eeuw ontstonden er twee militaire bondgenootschappen:
- De driebond (de centralen), bestaande uit Duitsland, Oostenrijk – Hongarije en Italië.
- De Triple Entente, bestaande uit Engeland, Frankrijk en Rusland.
Een gevolg van het ontstaan van deze bondgenootschappen was een wapenwedloop. Bij een
wapenwedloop gaan twee of meer landen de competitie met elkaar aan om zo veel mogelijk en zo
geavanceerd mogelijke wapens te ontwikkelen.
De directe aanleiding voor het uitbreken van de 1 e wereldoorlog was de moord op de kroonprins van
Oostenrijk – Hongarije (Franz Ferdinand) door een Servische nationalist in juni 1914. Vervolgens
verklaarde Oostenrijk – Hongarije de oorlog aan Servië. Rusland steunde Servië, met als gevolg dat de
eerder genoemde militaire bondgenootschappen elkaar de oorlog verklaarden. Op 1 augustus 1914
brak de 1e wereldoorlog dan ook echt uit.
Alle deelnemende landen waren overtuigd van een snelle overwinning. Duitsland was bang voor een
tweefrontenoorlog, waardoor het Von-Schlieffenplan bedacht werd. Dit plan pakte echter niet zo uit
als gehoopt, de Engelsen waren namelijk al in Frankrijk en de Russen mobiliseerden veel sneller dan
vooraf gedacht werd. Een loopgravenoorlog was het gevolg.
Begin 1918 namen de communisten in Rusland onder leiding van Lenin de macht in Rusland over van
de Tsaar. Vervolgens sloten Rusland en Duitsland vrede, de zogenaamde ‘Vrede van Brest – Litovsk’.
Het gevolg hiervan was dat de centralen dreigden de oorlog te winnen. Maar de Engelsen besloten
hierop de Duitse havens te blokkeren. Hierna kondigden de Duitsers de ‘onbeperkte
duikbotenoorlog’ af en werd er ook een Amerikaans schip getroffen. Amerika ging meevechten met
de Triple Entente met als excuus om de zijne én de Europese democratieën te verdedigen.
Op 11 november 1918 capituleerde Duitsland en in juni 1919 werd het Verdrag van Versailles
ondertekend, de Duitsers hadden bij dit verdrag hélemaal niets te zeggen en waren daarom erg boos.
De belangrijkste punten uit het verdrag waren
- Duitsland was de hoofdschuldige en moest (alle) herstelbetalingen betalen.
- Duitsland moest gebieden afstaan (Elzas – Lotharingen en de kolonies).
- Duitsland mocht voortaan geen aanvalsleger meer hebben (maximaal 10.000 man).
- Duitsland mocht geen soldaten hebben in het Rijnland/het Ruhrgebied (voor het geval ze de
herstelbetalingen niet betalen).
De Amerikaanse president Wilson kwam met het idee om de zogenaamde ‘Volkenbond’ op te
richten, met als doel de vrede te bewaren door te blijven praten. Duitsland en (de inmiddels
geheten) Sovjet – Unie mochten niet deelnemen aan de Volkenbond. Ook het congres van de
Verenigde Staten besloot niet deel te nemen, onder het mom van isolationisme. Dit isolationisme is
een politiek die erop is gericht buiten politieke verwikkelingen in andere landen te blijven. Omdat
deze belangrijke landen niet deelnamen aan de bond, werkte het dus ook niet goed.
, In de herfst van 1918 ontstonden er opstanden en revoluties in Duitsland, het gevolg hiervan was dat
keizer Wilhelm ll van Duitsland naar Nederland vluchtte. In Duitsland werd toen de Republiek van
Weimar uitgeroepen met een regering onder leiding van de socialisten. Deze regering ondertekende
dan ook de Duitse capitulatie op 11 november 1918.
De socialisten hadden het vanaf begin aan dus zwaar, dit kan verklaard worden aan de hand van drie
aspecten:
- De diverse opstanden die uitbraken in Duitsland, zoals de communistische Spartakusopstand
in 1919 (vlak na die van Rusland).
- Het kreeg de schuld van de militaire nederlaag, dit werd later de dolkstootlegende genoemd.
- De regering kreeg ook de schuld voor de Vrede van Versailles, die hadden zij namelijk
ondertekend.
Het idee van de dolkstootlegende was dat Duitsland de oorlog had verloren door verraad van interne
vijanden. Dit waren volgens deze theorie vooral de sociaaldemocraten/socialisten. Het leger had
namelijk volgens de aanhangers van de legende gewoon door kunnen vechten in de Eerste
Wereldoorlog en had de nederlaag dus helemaal niet hoeven te accepteren.
In 1923 kon Duitsland de herstelbetalingen niet meer betalen, waardoor Frankrijk besloot het
Rijnland/Ruhrgebied te bezetten. De Duitse arbeiders in dit gebied pikten het niet en gingen massaal
staken. De Duitse regering steunde de arbeiders en koos ervoor om hun salaris ‘gewoon’ door te
betalen, hiervoor met (veel) geld bijgedrukt, hyperinflatie was het gevolg.
In 1924 kon Duitsland dankzij het Amerikaanse Dawesplan renteloos lenen, zodat de Duitse
economie zich kon herstellen. Dit pakte aanvankelijk erg goed uit en Duitsland werd beetje bij beetje
het financiële centrum van Europa, tot aan de beurskrach van 1929. Op dat moment wilde de
Verenigde Staten zijn leningen weer terug hebben en stortte (ook) de Duitse economie weer volledig
in.
Uit ontevredenheid over de inmiddels wereldwijd scheidende situatie ontstond het fascisme (het
fascisme was al ontstaan begin jaren ’20 in Italië onder leiding van Benito Mussolini). Het fascisme
had de volgende kenmerken:
- Een sterk nationalisme, waarbij het individu ondergeschikt is aan de staat.
- Het verheerlijken van geweld en militarisme.
- Een sterke leider in plaats van democratie, denk aan ‘il Duce’ en ‘der Führer’.
Belangrijk om te weten is dat het nationaalsocialisme vrijwel dezelfde kenmerken heeft,
maar hier komt ook nog het antisemitisme bij.
In 1923 publiceerde Adolf Hitler zijn ideeën in ‘Mein Kampf’, hier stonden behalve de
bovengenoemde kenmerken ook in dat:
- Het Duitse (Arische) volk heeft behoefte aan ‘lebensraum’.
- Joden zijn de schuld van alle ellende en dienen dus uitgeroeid te worden.
Dit is dus het al eerder genoemde verschil met het fascisme: het nationaal – socialisme kent
ook rassenleer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jmullertje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
