,Week 1 (gezondheid en epidemiologie)
Model van Lalonde & Gezondheidsdeterminanten
Het model van Lalonde is het eerste model dat kijkt naar gezondheid in plaats van
ziekte. Het kijkt voornamelijk naar een bepaalde populatie à een groep mensen.
Daarbij de specifieke factoren passend bij die groep.
Volgens het model van Lalonde wordt
gezondheid beïnvloed door
verschillende factoren. Dit worden de
gezondheidsdeterminanten
genoemd.
De gezondheidsdeterminanten zijn:
biologische factoren, voorzieningen in
de gezondheidszorg, leefstijl en
omgeving.
Biologische factoren
Factoren binnen het individu. Ze zijn biologische bepaald of zijn erfelijk. VB: geslacht,
kleurenblindheid en genetische aanleg voor bepaalde ziektes.
Voorzieningen in de gezondheidszorg
De kwaliteit van de organisaties van de gezondheidszorg, speelt een belangrijke rol in
de gezondheid van de mens. Denk aan de kwaliteit van de (medische) zorg. Een
verplichte zorgverzekering, draagt ook bij aan het bevorderen van de gezondheid.
Omdat de zorg daardoor toegankelijker wordt voor iedereen. Maar naast de curatieve
zorg is er ook steeds meer aandacht aan preventieve zorg. Denk hierbij aan het
bevorderen, beschermen en behouden van de gezondheid van de mens/bevolking.
Hier kan je weer aan vaccinaties, bevolkingsonderzoeken voor kanker en
leefstijlcoaching denken.
Leefstijl
De leefstijl van elk individu is anders. Dit komt door een combinatie van gedragingen
die iemand heeft. Denk hierbij aan voedingsgewoonten, beweegpatroon, omgaan met
stress, alcoholgebruik, persoonlijke zingeving en omgaan met relaties. De leefstijl van
een individu is sterk afhankelijk van de kennis en vaardigheden.
Fysieke en sociale omgeving
Wat begon met een verdeling van 2 omgevingen, werden er later 4. De economische
en politieke omgeving kwam er nog bij.
Fysieke: Samenstelling en vormgeving van woon-, werk- en schoolomgeving en de
voorzieningen daarbinnen.
Sociale: Organisaties van sociale verbanden van een individu als de sociale invloed op
het individu. VB: gezinssituatie, familie, vrienden, klasgenoten en collega’s, maar ook de
sociaal media.
, Economische: Betaalbaarheid en marketing van producten en diensten, maar ook de
economische welvaart.
Politieke: Wetten, regels en aanbevelingen met betrekking op gezondheid. Maar ook
de politieke ideologieën en afwezigheid van oorlog.
Betekenissen van begrip gezondheid
Gezondheid is een toestand van volledig fysieke, geestelijk en sociale welbevinden en
niet van louter het ontbreken van ziekte.
Positieve gezondheid is een bredere kijk op gezondheid. Waarbij je minder kijkt naar de
ziekte of aandoening, maar juist naar de mens. Wat is hun veerkracht en wat maakt hun
leven betekenisvol.
Epidemiologie
Wetenschappelijke studie van het voorkomen en verspreiden van ziekten binnen en
tussen populaties.
John Snow = epidemioloog
Bij een epidemiologisch onderzoek wordt er gekeken naar de cohort. Ook wel een
groep mensen met dezelfde kenmerken. Het onderzoek wordt gedaan aan de hand van
tijd. Dan wordt er gekeken naar of er wel een aandoening is of geen aandoening.
Bij een epidemiologisch onderzoek wordt er gekeken naar een diverse factoren.
Etiologische factoren (zegt iets over de oorzaak van de ziekte)
Prognostische factoren (invloed op een ziekte)
Diagnostische factoren (Kenmorgen van een ziekte)
Soorten preventie
Primaire preventie: voorkomen
Secundaire preventie: vroegtijdig opsporen
Tertiaire preventie: omgaan met aandoening
