Dit document is geschreven voor de tweedegraads docentopleiding biologie. Doordat deze module generiek gegeven wordt kan dit document ook voor andere docentopleidingen gebruikt worden.
De bronvermeldingen in dit verslag worden gedaan aan de hand van APA
2022
Dossier Vakdidactiek biologie en
leerarrangementen
Student
studentnummer
13-9-2022
Docent
0
,INHOUD
Voorbereidende opdrachten .................................................................................................................................. 2
Circulaire spinnenweb ......................................................................................................................................... 2
Docentcompetenties voor een leerplein ............................................................................................................ 4
Vergelijking opdrachten en methode ................................................................................................................. 5
Kerndoelen in domeinen ..................................................................................................................................... 6
Argumenten voor het integraal aanbieden van biologie ................................................................................ 6
Argumenten tegen het integraal aanbieden van biologie .............................................................................. 6
Eigen vak, de beroepspraktijk en het kwalificatiedossier ................................................................................... 7
Woord vooraf .................................................................................................................................................. 7
Wat was nieuw voor mij? ................................................................................................................................ 7
Welke kwalificatie-eisen heeft dit beroep? .................................................................................................... 7
Hybride leeromgeving ....................................................................................................................................... 10
Opdracht 1 vakkennis.................................................................................................................................... 10
Opdracht 2 mogelijke bijdrage ...................................................................................................................... 10
Handleiding voor leerlingen .................................................................................................................................. 11
Handleiding voor docenten ................................................................................................................................... 23
Literatuurlijst ........................................................................................................................................................... 2
Bijlagen .................................................................................................................................................................... 3
Bijlage A Powerpoint les 1 ................................................................................................................................... 3
Bijlage B Powerpoint les 2 ................................................................................................................................... 6
Bijlage C Powerpoint les 3 ................................................................................................................................... 9
1
,VOORBEREIDENDE OPDRACHTEN
CIRCULAIRE SPINNENWEB
Het vormgeven van deze les over ademhaling gebeurt aan de hand van het spinnenweb opgesteld
door van de Akker, zie figuur één. In dit verhelderende spinnenweb komen onderstaande begrippen
terug die samen een visie vormen. Onderstaand is per begrip uitgelegd welke keuzes er zijn gemaakt
met eventuele onderbouwing (SLO, 2021). De les wordt ontworpen aan de hand van hoofdstuk acht
uit de biologiemethode Nectar, Je lichaam werkt.
Figuur 1 - Het spinnenweb van vd Akker
Leerdoelen: In leerjaar twee van de havo en het vwo wordt er met betrekking tot het hoofdstuk, je
lichaam werkt, geleerd hoe de diverse orgaanstelsels met elkaar in verband staan en hoe deze
individueel en gezamenlijk functioneren. Het bloedvatenstelsel en het ademhalingsstelsel komen
uitgebreider aan bod dan de rest van de orgaanstelsels. Dit leren zij om meer inzicht in de natuur om
zich heen te krijgen en meer herkenning te geven aan hun omgeving.
Leerinhoud: In dit hoofdstuk wordt er onder andere geleerd uit welke orgaanstelsels het menselijk
bestaat en hoe deze met elkaar verband houden. Leerlingen kunnen hierbij het beste de stof tot zich
nemen door zelf actief met de stof bezig te zijn. Om deze reden is er voor gekozen om deze stof toe
te passen in een practicum waarbij de leerlingen zelf hun longvolume moeten berekenen.
benoemen.
Leeractiviteiten: Naast veldwerk buiten het lokaal vinden uiteraard de theorielessen plaats. Maar om
leerlingen zelf uit te laten zoeken hoe iets in elkaar steekt kun je ze het beste met hun handen laten
werken en practica laten uitvoeren. Veel havo- en vwo leerlingen zeggen ook meer vanuit de praktijk
te willen leren (Geerts & van Kralingen, 2020).
2
, Docentenrollen: De tijd die aan dit soort uren besteed wordt door docenten mag best meer zijn dan
aan gewone lessen. Door leerlingen in de praktijk bezig te houden met het onderwerp kan de docent
zijn kans pakken om hier zoveel mogelijk te helpen waar nodig is en uitgebreid op te reflecteren met
de leerlingen. Hierom is het nooit verkeerd om een aantal lessen later nog eens een terugblik te doen
op die ene practicum les waarbij de leerlingen met hun ademhaling bezig zijn geweest.
Bronnen en materialen: Leerlingen van de onderbouw havo/vwo maken gebruik van de biologie
methode Nectar. Deze methode biedt uitgebreide lesstof met een apart tekstboek en werkboek.
Naast de theorielessen kunnen leerlingen dus de stof toepassen aan de hand van opgaven. Dit zorgt
tegelijkertijd ook voor afwisseling in de lessen. Naast de boeken heeft deze methode diverse
werkbladen en practica beschikbaar gesteld om leerlingen actiever met de stof bezig te houden.
Groeperingsvormen: Voor deze practicum les werken de leerlingen in tweetallen. Door leerlingen
samen te laten werken, leren ze om samen problemen op te lossen. Hiermee leren ze gelijk ook beter
een band op te bouwen. Daarnaast is er voor gekozen om leerlingen in tweetallen te laten werken
zodat ze gestimuleerd worden om van elkaar en met elkaar te leren.
Leeromgeving: Voor veel leerlingen is de leeromgeving vaak hetzelfde en eentonig. De meeste tijd
van het schooljaar zitten leerlingen in de schoolbanken te luisteren naar een docent of te werken aan
opgaven of toetsen. Om het leerrendement hoog te houden is er juist afwisseling nodig van
leeromgeving. Zo kan het practicum in het practicumlokaal uitgevoerd worden of zelfs in de
buitenlucht.
Tijd: In de lesplanning van de leerling handleiding staat aangegeven dat het grootste gedeelte van de
practicum les uit het practica zal bestaan. Er is immers een uitleg nodig en een terugblik op het
uitgevoerde werk. Uiteraard hangt het af van de grootte van de opdracht hoe lang ze er mee bezig
zullen zijn. Door leerlingen langer aan het werk te houden met actieve opdrachten wordt er vaak een
effectievere les gecreëerd dan alleen een theorie les.
Toetsing: Na de gegeven lessenserie worden de leerlingen summatief getoetst om te testen of de
kennis op de juiste manier is overgedragen en is blijven hangen. Tijdens deze toets worden er vragen
gesteld over de geleerde stof en uitgewerkte practicumopdrachten. In afsluitende repetities wordt
de stof nogmaals getoetst.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Biologiedocent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
