Deze samenvatting is gemaakt van de 14 kennisclips die bij dit vak horen op NHLstenden en daarbij is het aangevuld met alle belangrijke onderwerpen uit het boek zodat het goed te gebruiken is bij het open boek tentamen!
Samenvatting kennisclips
Clip 1 - Het vakgebied van de psychologie
De de nitie van psychologie komt uit uit het latijn: “the study of the soul”
Psychologie: De wetenschap van gedrag en het mentale proces.
Psychologie wordt gebruikt om te achterhalen waarom mensen bepaalde dingen doen, en meer.
Aristoteles dacht dat de kern van de menselijke gedachtengang zich niet in het hoofd afspeelde maar in het hart
(Dit is onjuist).
Sigmund Freud (1856) > een van de belangrijkste mensen in de psychologie. Freud’s theorieën hielpen onze kijk
op persoonlijkheid uit de kindertijd, dromen, sexualiteit en zijn werk wakkerde een erfenis van steun en oppositie
aan.
Rond de tijd van Freud waren er verschillende scholen die verschillend dachten over de aanpak van het
bestuderen van de menselijke gedachten. De belangrijkste stromingen waren structuralisme, functionalisme en
psychoanalyse.
In 1879 zette Wilhelm Wundt het eerste psychologie laboratorium op de universiteit van Leipzig. Wundt en zijn
student Edward Bradford probeerden de structuren van het brein te begrijpen. Ze noemden deze aanpak
“structuralisme”. Deze manier was echter erg subjectief omdat er veel afhing van zelfre ectie.
William James stelde een andere manier van aanpak voor: Hij focuste op de functie van gedrag
“functionalisme” (geïnspireerd op Charles Darwin).
Sigmund Freud zag zijn student praten met een meisje die trauma’s had. Hoe meer hij dit meisje liet praten over
haar trauma’s, hoe meer haar symptomen verminderden. Dit was baanbrekend voor Freud. Hier ontstond
psychoanalyse: de theorie dat onze persoonlijkheden gevormd zijn door onbewuste motieven.
In de eerste helft van de 20e eeuw werd behaviorisme steeds belangrijker. Hier speelden Ivan Pavlov, John B
Watson en B.F. Skinner een grote rol in. Zij focusten zich op de studie van waarneembaar gedrag. Ook
psychoanalyse was erg belangrijk in deze tijd samen met de afstammelingen hiervan. Deze afstammelingen
noemen we ook wel psychodynamische theorieën.
In het midden van de 20e eeuw werden meer theorieën gevormd zoals humanistische psychologie.
De negatieve aspecten in het leven zoals oorlogen hebben ervoor gezorgd dat mensen meer nadenken over
psychologie en dat dit vakgebied zich snel heeft ontwikkeld.
Nature/Nurture, Is gedrag aangeboren of aangeleerd?
Nurture: de omgeving maakt ons wie we zijn
Nature: de genen die je krijgt bepalen wie we zijn
Observaties suggereren dat beiden deels waar zijn. Dit noemen we “epigenetics” en dit heeft te maken met hoe
nature en nurture met elkaar omgaan. We zien door middel van studies met bijvoorbeeld ratten (Michael
Meaney) dat je omgeving je Dna ook kan veranderen “epigenetische veranderingen”.
Ook binnen bedrijven vindt er gedrag plaats dat goed of slecht kan zijn voor de veiligheid. Gedrag kan ook
verschillende oorzaken hebben en daarom moet je dit altijd goed onderzoeken voor je oplossingen gaat
bedenken.
fi fl
, Clip 2 - Psychologie en onderzoek als veiligheidskundige
Op de werkvloer start je altijd met inventariseren door te kijken/schouwen naar situaties.
Hazard, risk & safety (gevaar, risico en veiligheid)
Hazard = de potentie om leed te veroorzaken.
Risk = de waarschijnlijkheid van schade in bepaalde omstandigheden, een risico kan worden berekend op basis
van frequentie, omstandigheden en de hoeveelheid van blootstelling. Je kunt risico voorkomen door bijvoorbeeld
de hoeveelheid blootstelling te verminderen of preventiemiddelen in te zetten. Het risico en de beleving van het
risico zijn niet altijd hetzelfde.
Safety = is verschillend per cultuur, land en bijvoorbeeld economie. Wat als “veilig” wordt gezien moet de
perceptie en acceptatie in acht nemen. Dit kan emotioneel en rationeel zijn. We vinden iets veilig wanneer we
achten dat de gevaren zijn beheerst.
Er is altijd gevaar. Een risico is een afweging van het gevaar.
Risicoperceptie: mensen kunnen risico’s anders bekijken. Voorbeeld Tata Steel: Ze voldoen aan de vergunning en
dus de norm van de overheid, maar nu blijkt dat mensen het toch niet veilig genoeg vinden.
Erik Hollnagel verdeelde veiligheid in 2 delen
Safety I - Wat ging er mis en waarom ging het mis? Oorzaak achterhalen.
Safety II - Voordat we de oorzaak achterhalen moeten we het in een breder perspectief bekijken. Waarom doen
mensen het op deze manier? Welke patronen en routines zie je? Wat gaat er goed?
Synesis - het combineren van Safety I en Safety II
Kijken naar veiligheid is niet genoeg. Het is slechts één criterium voor de prestaties van een systeem. We moeten
ook naar andere criteria kijken. Elk criterium vertegenwoordigt een speciale zorg voor de prestaties van het
systeem, met zijn eigen traditie, methoden, modellen en vocabulaire. We moeten ook kijken naar productiviteit,
kwaliteit, betrouwbaarheid, duurzaamheid, klanttevredenheid etc. We moeten de problemen dus niet apart
bekijken maar het perspectief veranderen en kijken naar het gehele plaatje.
4 benaderingen van veilig gedrag verschillen safety I en II
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkeweijers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
