Samenvatting
Samenvatting MAW domein c
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Maw samenvatting domein c
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Domein C Machtsverhoudingen in de wereldDe huidige wereld bestaat uit staten, dit zijn afgebakende gebieden grond met een centraal bestuur.
Het proces van staatsvorming startte in de late middeleeuwen - vanaf 1540 - in 1648 erkennen
soevereine staten elkaar bij de vrede van Westfalen. Dit statensysteem regelt onderlinge
verhoudingen zoals het soevereiniteitsbeginsel/non-interventiebeginsel: Staten bemoeien zich niet met
elkaars interne gelegenheden want ze zijn gelijkwaardig.
Staatsvorming: het ontstaan van Interne- en Externe Soevereiniteit.
Interne soevereiniteit centraal gezag over de bevolking binnen landsgrenzen
→ Geweldsmonopolie: staat is als enige bevoegd geweld te gebruiken
→ Belastingmonopolie: recht op bescherming in ruil voor belasting
→ Acceptatie gezag van de overheid en geeft je leven voor het beschermen van vaderland
Externe soevereiniteit het staatsgezag is niet ondergeschikt aan dat van andere staten. Als staat zijnde
heb jij de hoogste macht.
Macht het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de
handelingsmogelijkheden van andere te beperken of te vergroten.
Micro: interpersoonlijke machtsverschillen tussen personen
Meso: tussen groepen, organisaties en instituties
Macro tussen belangengroepen, organisaties, staten of internationale machtsblokken
Formele macht macht die formeel is afgesproken in wetten en regels
Informele macht macht die is verkregen door informele redenen zoals charisma, superieure
vaardigheden, kennis of traditie
Voortkomend uit machtsbronnen
Affectieve invloed op grond van gevoel of emoties
Cognitieve Invloed op basis van kennis
Economische Invloed op basis van geld of bezit van schaarse goederen
Politieke invloed van de overheid op politieke macht dragers
Politieke macht vermogen om politieke besluitvorming te beïnvloeden
→ dmv politieke macht, bv de wapenmonopoie vd overheid is wettelijk vastgelegd
Meerdere factoren van belang bij macht (controle) uitoefenenen = gehele politiek:
politiek gaat dus over:
- polity de politieke gemeenschap met zijn informele structuren en organisaties
- politics politieke processen: machtsstrijd om conflicten op te lossen, waardevolle zaken toe te
delen of beslissingen te nemen
- policy het beleid over hoe de samenleving eruit zou moeten zien
Machtsongelijkheid= onverdeelde macht: leidt tot oorlog
Machtsevenwicht= staten met dezelfde hoeveelheid macht en daardoor hun wil niet kunnen
uitoefenen
Gezag macht die als legitiem wordt beschouwd.
Kost vaak veel individuele energie om (langdurend) gehandhaafd te worden. Een actor verkrijgt gezag
door
1. persoonlijke kwaliteiten
2. De positie die hij in een organisatie aanneeemt
, 3. de presentaties die hem zijn toegeschreven.
Politiek gezag nodig voor meer erkenning of meer invloed op anderen. Nog betere positie dan pure
machtsuitoefeningen en de stabiliteit van de regeling wordt verhoogd of de positie van een land wordt
sterker in de internationale politieke verhoudingen.
Onderzoek naar macht dmv beschrijvend onderzoek : men probeert een beeld te krijgen hoe macht
en gezag verdeeld zijn en de hoeveelheid, wie het uitvoert en of er gezag is. Evt ook actuele
ontwikkelingen in (politieke) macht- en gezagsverhoudingen.
1. Besluitvormingsmethode houdt belangrijke besluitvormingsprocessen, het verloop en
inbreng actoren bij. De staat heeft macht wanneer zijn idee werkelijkheid wordt. De staat die
het meest voor elkaar krijgt heeft de meeste macht.
→ kritiek: law of anticipated reactions: kleinere landen anticiperen bij hun besluitvorming op
mogelijke reacties van machtige(re) landen
2. Positiemethode Er wordt gekeken naar de staat zijn (internationale) posities (in organisaties)
en netwerken. Hoe meer relaties een land heeft, hoe meer macht
3. Machtsbronnen methode waarover staten beschikken: economische ontwikkeling, de
infrastructuur, landoppervlakte, geo ligging, bevolking, politieke organisaties, netwerken,
leger etc: hoe meer hulpbronnen hoe meer macht
Verklarend onderzoek
Op basis van hypothesen, verklaringen formuleren voor empirisch gevonden relaties bv het
ontstaan/reproductie macht-gezag en oorzaak-effecten macht-gezag.
Fragiele (falende) staat
- verlies geweldsmonopolie: staat kan zijn grondgebied en veiligheid burgers niet garanderen
→ De staat kan de interne rechtsorde niet meer handhaven
→ De staat kan geen interne diensten meer leveren, noch de voorwaarden daartoe
Door:
Interne factoren
- Oud kolonisten legde de oud-koloniën van bovenaf politieke instituties en grenzen op
- De scheiding van machten (trias politica) werkt niet goed
- Opgehouden sponsoring na koude oorlog → geweldsmonopolie viel om
Externe factoren
- Toenemende globalisering maakt staten gevoeliger voor de effecten van negatieve
ontwikkelingen in buurlanden: instabiliteit, conflicten, natuurrampen.
Als gevolg van globalisering moeten staten zich aansluiten bij de wereldhandel en
kapitaalverkeer om economisch te kunnen groeien. Verder hebben buitenlandse actoren vaak
profijt van het falen van een staat, echter brengt globalisering ook risico mee voor de
buitenlandse actoren. Denk aan toevluchtsoord voor criminelen of uitvalsbasis voor
terreurgroepen.
- De term ‘falende/fragiele’ staat wordt volgens het sociaal constructivistisch paradigma
gebruikt als machtsuitoefening omdat (militaire) interventie legitiem gemaakt wordt: het non-
interventiebeginsel wordt dus tastbaar. Bv VN staat geweld toe in een falende staat
(zonder dat die daar toestemming voor gaf) door ‘humanitaire redenen’ of ‘bedreiging
voor internationale vrede en veiligheid’. ← Humanitaire interventie = geweld toestaan
om massale mensenrechtenschendingen te beëindigen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AmberJanssenlln. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80562 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen