In deze documenten vindt je echt alle stof die je nodig hebt tijdens de kennistoets. De samenvattingen zijn opgebouwd door de aantekeningen van hoorcolleges en aanvulling met de boeken. Alles wat hierin staat moet je kennen
Hoorcollege thema 1 inleiding in de pedagogiek
Leerdoelen
Je kent de verschillende stromingen in de pedagogiek.
Je begrijpt hoe de geschiedenis van de pedagogiek invloed heeft op het hedendaags
pedagogisch handelen van ouders.
Je kunt omschrijven wat het begrip pedagogiek inhoudt en wat een pedagogische manier van
kijken kenmerkt.
Wat is pedagogiek?
Opvoedingswetenschap: bestudeert en onderzoekt welke effecten specifieke
opvoedkundige handelingen hebben op de opvoeding van kinderen.
Opvoedkunde: vaardigheden opvoeder (wat moet je kunnen)
Opvoedingsleer: kennis over opvoeding
Vroeger
Er waren eerst nog geen pedagogen. Dit deden dominees. Die hadden toen veel zeggenschap over
wat wel/niet goed was er was geen tussenweg.
Opvoeders hebben een boodschap: vroeger: ging het vooral om vriendelijk zijn. Nu gaat het
ook om vriendelijk zijn, maar meer over de zelfstandigheid.
Stromingen in de pedagogiek
Het empirisme en rationalisme in de 17e eeuw:
17e eeuw: het empirisme en het rationalisme zijn twee pedagogische stromingen die opkwamen aan
het begin van de 17e eeuw, en die veel invloed hebben gehad op de kijk van het wereldbeeld. Deze
stromingen werden gezien als de moderne wetenschap.
Empirisme: kennis komt voort uit ervaringen die je opdoet.
o Aantal waarnemingen en daar trek je een conclusie uit, vertrouwt volledig op
zintuigen en waarnemingen.
Bijvoorbeeld: 1e zwaan is wit, 2e zwaan is wit, dan zijn alle zwanen wit.
Rationalisme: kennis komt voort uit het denken.
o Het rationalisme gaat ervan uit dat de rede (het denken) de meest betrouwbare
bron van kennis is.
o Het onderwijs en opvoeding is in deze periode sterk gericht op de kinderen van
adel en de rijken, er is geen aandacht voor andere kinderen.
o Een belangrijke vertegenwoordiger van het rationalisme is René Descartes
(1596-1650).
De verlichting in de 18e eeuw:
In deze stroming werd het denken over de samenleving en de mens verandert. Het denken over de
opvoeding verandert dus mee. In de 18 e eeuw wordt de pedagogiek door gedomineerd door de
stroming verlichting.
De stroming heeft invloed gehad op politiek, filosofisch, wetenschappelijk en religieus
niveau.
Duurde van 1650 tot aan het einde van de 19 e eeuw.
Verlichting
,In deze stroming staat vooral de theorie en het verstand gebruiken centraal. De stroming is ontstaan
uit filosofisch denken.
Jean Jacques (1712-1778) is de bekendste pedagoog uit de 18 e eeuw
o Gaat uit van het goede in ieder mens
o Natuurlijke opvoeding, geen invloed van de maatschappij, zelf leerprocessen bepalen
o Richt zich meer op jongens, vrouwen moesten wel gekaderd worden
Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827) andere bekende volksopvoeder
o Zijn idealen sluiten nauw aan bij die van Rousseau, alleen praktischer
ingesteld
o Grondlegger volkopvoeding
o Johann had vertrouwen dat de armere mensen ook konden opvoeden en
ook hiertoe de vaardigheden hadden.
De romantiek in de 19e eeuw
In de 19e eeuw staat vooral de verlichting en romantiek centraal. Pestalozzi en Rousseau behoren ook
tot de romantiek. Ook wordt er in deze stroming de focus gelegd op het gevoelsleven, dus veel meer
kijken in wat heeft het kind nodig. In deze tijd is spel en sprookjes ontstaan. Veel focus op de fantasie
van kinderen
Romantiek
Vanaf 1800 groeit de romantiek uit tot een dominante stroming in de pedagogiek, die een bepaalde
eenzijdigheid van de verlichting corrigeert. Kenmerkend voor de romantiek:
Specifieke interesses van het menselijk bestaan die minder aanbod kwamen tijdens de
verlichting.
Er zijn verschillen tussen mensen, aandacht voor iedereen, iedereen is uniek
Friedrich Fröbel (1782-1852) kleuterpedagoog uit de romantiek
o Ontwikkelt in navolging van Pestalozzi zijn eigen lesmethode voor het jongste kind
(kleuters)
o Kinderen leren door te spelen
De reformpedagogiek
Aan het eind van de 19e eeuw kwam de reformpedagogiek op. Hun keren zich tegen het eenvormige
volksonderwijs en hadden oog voor de individuele aanleg van kinderen en hun drang om te spelen.
Het kind staat in deze tijd centraal in de opvoeding en het onderwijs op basis van de kennis die er
was. De individuele aard en belangstelling staat centraal.
Oog voor het individu, spelen is belangrijk
Kindgericht. Het kind staat centraal in het onderwijs en de opvoeding en niet de leerstof of
de opvoedingsdoelen
Opvoeders hebben vertrouwen in natuurlijke ontwikkeling, dwang en autoriteit worden door
de vernieuwers negatief beoordeeld
Lichamelijke en kunstzinnige ontwikkeling erg belangrijk. Gymmastiek, tekenen en muziek
zijn in hun visie net zo belangrijk als taal en rekenen
Het kind is van nature actief, omdat zij spontaan spelen
Aansluiten aan de behoeftes van de kinderen
De 20e eeuw
, Na de tweede wereldoorlog ontstaat er wereldwijd een pedagogiek die probeert aan een objectieve,
wetenschappelijke criteria te voldoen. De pedagogiek wordt gedomineerd door twee belangrijke
stromingen: de geesteswetenschappelijke en de empirisch-analytische stroming.
Martinus Johannes Langeveld (1905-1989) bekende naoorlogse pedagoog en hoogleraar
o Kind is uniek, volwassenen voedt op door bewust invloed (gericht op opvoeddoelen)
uit te oefenen
o Opvoeding is als er sprake is van ouder en kind
Micha de winter
o Niet alleen de ouder maar de gehele maatschappij is verantwoordelijk voor de
opvoeding
o Ouders zijn de vriend van het kind i.p.v. ouder, moeten dan meer grenzen stellen,
willen te graag de ‘toffe peer’ uithangen
Geesteswetenschappelijke pedagogiek
Het gaat uit van de praktijk van het opvoeden en kijkt naar emotie, gevoel en wil.
Gaat ervan uit dat kinderen los van maatschappelijke invloeden moeten kunnen opgroeien,
ieder kind heeft recht op ruimte zich vanuit zijn uniciteit te ontplooien
Bij deze stroming horen de volgende begrippen:
o Hermeneutiek: de kunst van het interpreteren. Het op bepaalde regels en methoden
interpreteren van het menselijk handelen.
o Dialectiek: vorm van logisch redeneren door middel van een vraag en antwoord
o Fenomenologie: terug naar de zaken zelf. Wat
inhoudt dat men teruggaat naar de oorspronkelijke
ervaring
Empirisch-analytische stroming
Richt de pijlen op het abstracte en speculatieve karakter
van veel opvoedkundige verhandelingen
Deze stroming dwingt opvoedkundigen om hun ideeën over
opvoedprocessen telkens weer aan de realiteit te toetsen.
Deze stroming verloopt aan de hand van de empirische
cyclus
Hoorcollege 2 thema 2 ouderschap anno nu
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ivanavanthienen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
