SaskiaT
Modaliteiten - Hoofdstuk 1
Vervoer van goederen betekent het verplaatsen van goederen van A naar B
o Vervoer maakt het overbruggen van afstanden mogelijk
o Het transport verhoogt het consumentensurplus
o Vervoer is een economische activiteit
Verkeer is de beweging van de verplaatsingsmiddelen
o Het gaat dus om het verplaatsen op zich.
Bij vervoer zijn 3 elementen van belang, samen vormen ze het vervoerssysteem
1. De goederen/De lading
2. De verplaatsingsmiddelen
3. De weg waarover gereden wordt.
Voor het vervoer van goederen kunnen verschillende modaliteiten gekozen worden
o Wegvervoer
o Scheepvaart (binnenvaart en zeevaart)
o Pijpleiding
o Spoorvervoer
o Luchtvervoer
o Internet
Er bestaan combinaties van vervoersmodaliteiten, het intermodaal of gecombineerd vervoer
Gebied Infrastructuur Verplaatsingsmiddel
Intercontinentaal Zee/Lucht Zeeschepen/Vliegtuig
Shortsea, langs de kust van een Zee (Ferry)schip
continent
Over een continent Rivieren en kanalen/Autowegen Binnenschip/(Vracht)auto
Spoorwegen/Buisleiding (Goederen)trein/Pijpleiding
Winning grondstoffen Productie Opslag in DC Winkel Consument
Geografische heterogeniteit: de oorsprong van grondstoffen, de productie en de consumptie
van goederen vindt niet op dezelfde locatie plaats.
Schaalvergroting zorgde ervoor dat de kosten per product steeds lager werden
Specialisatie zorgt dat bedrijven zich richten op minder verschillende producten, dat brengt
schaalvoordelen met zich mee
Inkooplogistiek is een deelgebied in de logistiek waarbij het optimum gevonden moet worden
tussen de bestelkosten en voorraadkosten.
Productielogistiek is een ander deelgebied, daarbij wordt naast het transport gekeken naar
voorraadbeheer en de locatie en inrichting van het magazijn en het DC
De goederenvervoermarkt bestaat uit vragers en aanbieders, het te verhandelen goed is de
capaciteit om te verplaatsen. Er wordt dus een dienst verhandeld, geen goed.
o De vrager wil goederen vervoeren, deze heet de verlader
o De aanbieder van de capaciteit heet de transporteur.
In de openbare vervoermarkt voor personen ligt de prijs vast, bij goederenvervoer niet.
De omvang van het goederenvervoer kunnen we meten door:
o Het vervoerde gewicht, uitgedrukt in tonnen
o De vervoersprestatie, uitgedrukt in tonkilometer (aantal ton x afstand)
Er wordt onderscheid gemaakt tussen eigen vervoer en het beroepsvervoer
o Eigen vervoer houdt in dat de onderneming zelf voor het vervoer zorgt, met eigen
personeel
, SaskiaT
Albert Heijn produceert producten en zorgt voor eigen vervoer (AH bus)
o Beroepsvervoer houdt in dat de verlader zich beperkt in de productie / verhandeling van
de goederen. In dat geval wordt de transport uitbesteed.
De tussenpersoon van de verlader en de vervoerder is de expediteur
o Een expediteur is een organisator van het verzenden van goederen
o Daarnaast handelt hij allerlei administratieve formaliteiten af.
o De expediteur bezit zelf meestal geen transportmiddelen en laat dit dus over aan
transportondernemingen. De expediteur kan bij iedere modaliteit voorkomen
o Taken: aanvragen vergunningen, prijsaanvragen, onderhandelen over prijzen, boeken
van ladingen bij rederij, organisatie van wegvervoer, opslag van goederen.
Begrip Betekenis
Binnenlands of nationaal vervoer Vervoer tussen een laadadres en losadres binnen 1 land
Internationaal vervoer Vervoer tussen een laadadres en losadres in verschillende landen.
(verschil in continentaal en intercontinentaal)
Communautair vervoer Vervoer met een oorsprong en bestemming in twee landen van de
Europese Unie
Cabotagevervoer Het laad- en losadres bevinden zich in een land, maar het transport
wordt uitgevoerd door een vervoerder uit een ander land
Transitovervoer Een gedeelte van het internationaal vervoer, dat niet in het land van
laden of lossen plaatsvindt. Product uit Brazilië naar Duitsland via
Nederland. In Nederland is het dan transitovervoer.
Een modaliteit kan alleen gebruikt worden indien die infrastructuur aanwezig is.
o Autowegen voor auto’s, spoorwegen voor treinen en vaarwegen voor schepen.
o De wegen noemen we de lijnvormige infrastructuur
o Het beheer van de infrastructuur is in handen van overheidsorganisaties
De puntvormige infrastructuur bestaat uit zeehavens, luchthavens of treinstations.
Het netwerk is het samenhang van de wegen.
o Op knooppunten van netwerken ontstaan logistieke centra
o In havens en bij luchthavens zijn vaak grote magazijnen waar aanvullende logistieke
handelingen plaatsingen, aangeduid als value added logistics.
De modaliteitskeuze wordt door de verlader of de expediteur gemaakt.
o De keuze wordt door middel van de volgende factoren:
Waardedichtheid van het product per meter (de waarde per m3)
De volume/gewicht-verhouding: het gewicht per m3 laadruimte)
Hoge waardedichtheid Lage waardedichtheid
Hoog gewicht per m3 Snel en duur transport Langzaam en goedkoop vervoer
VB: Diamanten VB: Steenkool
Laag gewicht per m3 Snel en relatief duur transport Langzaam en goedkoop transport
VB: Mode VB: levensmiddelen die niet bederfelijk zijn
Eigenschap modaliteit Uitleg
Kosten per tonkilometer Kosten voor te overbruggen afstand, maar ook gewicht van de lading en
verbonden aan een snelheid
vervoersmodaliteit
Snelheid Welke tijd is nodig om van A naar B te gaan
Bereikbaarheid Kan iedere locatie door een transportmodaliteit bereikt worden?
Variabiliteit Kan een transport op ieder gewenst moment beginnen/eindigen
Bruikbaarheid Is het transport te gebruiken voor alle soorten goederen
Frequentie Hoe vaak kan een modaliteit gebruikt worden
, SaskiaT
Modaliteiten - Hoofdstuk 2
Zeevaart
De zeevaart wordt ook wel koopvaardij genoemd als het gaat om goederenvervoer
o De zeevaart is het vervoer van personen en goederen
Er zijn 3 belangrijke momenten geweest die de zeevaart hebben veranderd
o De overgang van zeilvaart naar stoomschepen (19e eeuw)
Zeevaart werd minder afhankelijk van het weer
o De invoering van schaalvergroting (vanaf 1970)
o De containerisatie (vanaf 1970)
Rederijen hadden betrouwbare diensten naar alle continenten
o Ze zetten daarmee de regelmatige lijndiensten op.
Het vervoer van personen en goederen was gebaseerd op:
Dienst Uitleg
Tramp- of wilde vaart Schepen worden per reis gehuurd, vooral bulkgoederen en stukgoed
Lijndiensten Schepen voeren volgens een vast schema langs havens en namen goederen
mee
Passagiersdiensten Beperkte mate van stukgoed mee
volgens een schema
Tot de komst van de vliegtuigen was er geen andere mogelijkheid om naar een ander continent
te reizen.
De rederijen zorgden voor een frequente verbinding tussen de continenten
Door de opkomst van de luchtvaart werd de markt voor de passagiersdiensten tussen
continenten minder interessant
o Er werd overgestapt op cruiseschepen.
Voor bulkgoederen werden grote bulkcarriers en speciale tankers gebouwd.
o Vooral in de jaren ’70 was er schaalvergroting in de bulkvaart door de opkomst van
mammoettankers.
De route van Arabische landen naar Europa werd langer, dus moest er meer lading meegevoerd
worden om het rendabel te maken.
o Oliemaatschappijen lieten grote schepen bouwen.
De grootste verandering voor de zeevaart was de introductie van containers.
o Klassiek vervoer (zakken, balen, dozen) maakte plaats voor gestandaardiseerde
containers.
Dit zorgde voor een kostenverlaging bij de overslag in havens.
Dit leidde tot een sterke groei van het maritieme vervoer
Deepsea en shortsea
Deepsea vervoer vindt plaats tussen de verschillende continenten
Shortsea omvat het binnenlands en internationaal maritiem vervoer, met inbegrip van de voor-
en natransportdiensten, langs de kust en van en naar de eilanden, rivieren en meren.
Shortsea komt voor als:
o Containervervoer (feederdiensten, deepseadiensten, intra-Europees vervoer)
o Ferries en Ro-Ro transport:
o Sea-river transport
o Conventioneel vervoer met bulkschepen
Veel lijndiensten in shortsea geven een aansluiting op de deepsealijnen, de feederdiensten
Ook containers die binnen Europa blijven, kunnen gebruik maken van shortseaverbinding.
Ferries of veerdiensten onderhouden frequente lijnverbindingen goederen én personen
o Er is slaap- en eetgelegenheid aan boord, er is ruimte voor (vracht)auto’s/bussen
Shortseaschepen die voor of na een zeetraject over de rivier varen, zijn sea-river diensten.
