Probleem 3 (Arresten: Wijziging tenlastelegging, Overzicht getuigen)
De fasen in het strafprocesrecht
1. De opsporing van strafbare feiten
2. De vervolging van eventuele verdachten
3. De berechtiging en veroordeling van eventuele daders
4. De tenuitvoerlegging van de opgelegde sanctie
Leerdoel 1: ‘Wat is de functie van een dagvaarding en tenlastelegging?’
DAGVAARDING
De dagvaarding bevat de tenlastelegging en informeert de verdachte over het feit
waarvan hij wordt beschuldigd, dit staat opgenomen in art. 261, lid 1 Sv. De
tenlastelegging staat uiteindelijk bij het onderzoek ter terechtzitting centraal.
Functies
De officier van justitie maakt de zaak ter terechtzitting aanhangig door de verdachte de
dagvaarding te zenden. Ingevolge art. 258, lid 1 Sv neemt het rechtsgeding hierdoor
aanvang. Daarnaast zorgt de dagvaarding voor het verwezenlijken van een eerlijk
proces voor de verdachte. De dagvaarding heeft een aantal functies:
- Persoonaanduidingsfunctie; duidt de persoon van verdachte aan.
- Oproepingsfunctie; roept de verdachte op om op een bepaalde datum voor de
rechter te verschijnen.
- Informatiefunctie; informeert de verdachte over zijn rechten en over diverse
processuele mogelijkheden.
- Beschuldigingsfunctie; door de tenlastelegging wordt de verdachte op de hoogte
gebracht van datgeen waar hij van wordt beschuldigd.
TENLASTELEGGING
Volgens art. 6 EVRM moet in de tenlastelegging worden beschreven wat de aard van
het juridische verwijt, ofwel de beschuldiging, is en wat het delict is waarop de
beschuldiging betrekking heeft. Daarnaast worden de feiten beschreven waarop het
verwijt is gebaseerd. Deze feiten moeten zoveel mogelijk worden omschreven door de
termen uit de betreffende delictsomschrijving. Deze opbouw van feiten is belangrijk,
omdat er moet worden voorkomen dat niet alle bestanddelen van het strafbare feit in de
tenlastelegging zijn opgenomen. De tenlastelegging is namelijk leidend voor de zaak ter
terechtzitting. De tenlastelegging moet bovendien ingevolge art. 260, lid 5 Sv worden
opgesteld in het Nederlands.
Eisen aan de tenlastelegging
In de dagvaarding ligt de tenlastelegging besloten. Volgens art. 261, lid 1 Sv moet het
ten laste gelegde feit en haar wettelijke voorschriften worden beschreven met daarbij
een vermelding van de tijd en de plaats van handelen. Tevens moet de tenlastelegging
vermelden onder welke omstandigheden het feit zou zijn begaan, zie art. 261, lid 2 Sv.
Indien de tenlastelegging niet voldoet aan deze minimumeisen, dan zal de dagvaarding
nietig worden verklaard op grond van art. 348 en art. 349 Sv.
, In dit geval zal het ontbreken van de wettelijke voorschriften en de omstandigheden
waaronder het feit zou zijn begaan zelden nietigheid opleveren. De vraag of de
tenlastelegging aan de eisen voldoet, concentreert zich dus voornamelijk op de
vermelding van feit, tijd en plaats.
Samengestelde tenlasteleggingen
Enkelvoudige tenlasteleggingen hebben betrekking op één strafbaar feit. Er bestaan
echter ook verschillende vormen van samengestelde tenlasteleggingen, deze hebben
betrekking op meerdere delicten.
Expliciete samengestelde tenlasteleggingen
In dit geval zijn de strafbare feiten uitzonderlijk en in gescheiden onderdelen van de
tenlastelegging omschreven. Er bestaan drie soorten expliciete samengestelde
tenlasteleggingen:
- Cumulatieve tenlastelegging; een optelsom van afzonderlijke strafbare feiten.
Meestal wordt hiervoor gekozen, indien de feiten op verschillende plaatsen en
tijden zijn begaan. De rechter moet in dit geval ten aanzien van elk onderdeel
een oordeel geven.
- Primaire/subsidiaire tenlastelegging; hetzelfde strafbare feit wordt op twee
verschillende manieren gekwalificeerd. De hoogste straf zal dan primair ten laste
worden gelegd. Indien het geval de rechter dit feit niet bewezen verklaard, dan
kan officier van justitie zich altijd nog beroepen op het feit dat subsidiair ten laste
is gelegd. Gewoonlijk bestaat er in zekere zin een mate van verband tussen de
ten laste gelegde feiten.
- Deze methode is van groot belang, omdat de rechter niet zelf een ander
feit bewezen mag verklaren, dan dat er ten laste is gelegd.
- Alternatieve tenlastelegging; de rechter mag vrij beslissen welk van de
voorgelegde feiten bewezen wordt verklaard. De andere ten laste gelegde feiten
worden niet meegenomen in het onderzoek.
- De ten laste gelegde feiten hebben hier dus een gelijke status, in
tegenstelling tot de primaire/subsidiaire tenlastelegging.
Impliciet samengestelde tenlasteleggingen
Uit de tenlastelegging volgen nog geen specifieke omstandigheden die de
aanwezigheid van het strafbare feit bevestigen. Cumulatie of primaire/subsidiaire
vormen van de tenlastelegging worden dus niet expliciet uitgelegd. Voorbeelden: de
verdachte heeft ‘meermalen’ uitkeringsfraude gepleegd, de verdachte heeft ‘al dan niet
opzettelijk’ heroïne in bezit gehad.
De grondslag van de tenlastelegging
De rechter beraadslaagt en beslist op grond van de tenlastelegging. De tenlastelegging
wordt daarom ook wel aangeduid als de grondslagleer. Hiervan is het
opportuniteitsbeginsel het uitgangspunt. De officier van justitie moet dus bepalen of er
zal worden overgegaan op vervolgen en hoe deze vervolging wordt gekwalificeerd.
Kenmerkend voor de grondslagleer is de sterke oriëntatie op de bewoordingen van de
tenlastelegging. Alles wat in de tenlastelegging staat opgenomen dient dus te worden
bewezen. Daarnaast dient alles wat niet is opgenomen, ook niet aan de orde te komen.
De delictsomschrijving wordt bij de beoordeling dus op de voet gevolgd door de rechter.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberarensman1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.