Samenvatting van hoofdstuk 3, daarbij ook de extra artikelen die op de Pearson website staan en de belangrijke afbeeldingen uit het boek, waarin de stof nog een keer duidelijk wordt uitgelegd.
3.1 Hoe verandert stimulatie in sensatie?
Sensatie is onze eerste gewaarwording van een stimulus. Een stimulus (bv. een geluid) wordt
omgezet in neurale signalen, zodat de hersenen het kunnen begrijpen. Het is een vroeg
stadium van perceptie waarin de neuronen van een receptor (bv. oren) een stimulus omzetten
in een patroon van zenuwimpulsen. Deze signalen worden vervolgens voor verdere bewerking
doorgestuurd naar de hersenen. Perceptie is het proces waarbij aan het patroon van
sensorische zenuwimpulsen, een gedetailleerde betekenis wordt toegekend. Dit wordt sterk
beïnvloed door herinnering, emotie, motivatie en andere processen. Het is eigenlijk het proces
waarin een sensatie bewerkt en geïnterpreteerd wordt. De hersenen nemen de wereld indirect
waar, omdat de zintuigen stimuli omzetten in neurale impulsen. Transductie of omvorming is
het proces waarbij de ene vorm van energie wordt omgezet in een andere vorm, dus de
omzetting van stimulusinformatie in een zenuwimpuls. Bij alle zintuigen is het de taak van de
sensorische receptoren om de informatie van een stimulus om te zetten in neurale signalen, de
stimulus zelf komt niet verder dan de receptoren (zintuigen). Uit de neurale impulsen halen de
hersenen informatie over de elementaire kenmerken van de stimulus, bv. geluidssterkte.
Omdat we de wereld niet direct zien, is wat we waarnemen een elektrochemische weergave
van de wereld die door de zintuigen en de hersenen is gecreëerd. Onze zintuigen zijn vooral
gericht op veranderingen, receptoren zijn gespecialiseerd in het verzamelen van informatie
over nieuwe gebeurtenissen en veranderingen in de omgeving. Sensorische adaptie is het
proces waardoor receptorcellen minder gevoelig worden als de stimulus een bepaalde tijd op
hetzelfde niveau aangeboden blijft (tenzij ze heel intens of pijnlijk zijn). Hierdoor zal elke
verandering de aandacht trekken. De absolute drempel is de hoeveelheid stimulatie die nodig
is voordat de stimulus wordt opgemerkt. In de praktijk houdt men aan dat de stimulus de helft
van het aantal pogingen moet worden opgemerkt. Deze drempel varieert per persoon en
veranderd bij iedereen voortdurend, door wisselingen in onze geestelijke alertheid en
lichamelijk conditie. De verschildrempel of JWV (juist waarneembare verschil) is het kleinst
mogelijke verschil waarbij de stimulus, dat iemand 50% van de tijd als verschil kan
opmerken. Door bv. het volume geleidelijk te verlagen, kun je iemands verschildrempel
vinden. De Wet van Weber is de theorie die stelt dat het JWV in proportionele verhouding
staat tot de intensiteit van de stimulus. Dus het JWV is groot als de intensiteit van de stimulus
groot is. Bv. als een geluid erg hard staat, moet je het volume behoorlijk wat zachter zetten
voor je verschil merkt. Als het geluid al niet erg hard stond, hoeft het volume niet ver omlaag
om verschil te merken. De signaaldetectietheorie is de theorie die stelt dat de beoordeling van
stimuli door de hersenen een combinatie is van de sensatie en de besluitvormingsprocessen.
De sensatie is afhankelijk van de kenmerken van de stimulus, de achtergrondstimulus en de
detector. Je beslissing wordt ook beïnvloed door achtergrondgeluiden.
3.2 Waarin lijken zintuigen op elkaar en waarin verschillen ze?
Al onze zintuigen zetten stimulusenergie om in neurale impulsen, zijn gevoeliger voor
verandering dan voor constante stimulatie en verschaffen ons informatie over de wereld. Maar
elk zintuig vangt zijn eigen soort informatie op en stuurt dit naar zijn eigen, gespecialiseerde
verwerkingsgebied in de hersenen. Het oog haalt informatie uit lichtgolven, wat een vorm van
elektromagnetische energie is. Vervolgens worden de kenmerken van dit licht omgezet in
neurale signalen die de hersenen kunnen verwerken (transductie). Deze omzetting gebeurd in
de retina, ook wel het netvlies, de lichtgevoelige cellenlaag aan de achterzijde van de oogbol.
Bij mensen die ‘bijziend’ zijn, stelt de lens het beeld scherp vóór het netvlies en bij mensen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Cheryl3107. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
