Dit is een uitgebreide samenvatting van Portaal Hoofdstuk 8. Alles wordt heel duidelijk en met behulp van voorbeelden uitgelegd. Wanneer jezelf het boek Portaal niet hebt is dit alles wat je nodig hebt.
Hoofdstuk 8 Jeugdliteratuur
8.1 achtergrondkennis
8.1.1 Waarom boeken lezen?
Onderzoek heeft uitgewezen dat digitale teksten lezen heel anders verloopt dan het lezen van
papier. Digitaal gaat dat chaotischer, gefragmenteerde, minder geconcentreerd en een stuk
langzamer. Bovendien blijken er dan minder informatieopnames plaats te vinden.
8.1.2 Door de eeuwen heen
De Pruimeboom is een gedicht van Hieronymus van Alphen (174-1803) uit het bundeltje Kleine
gedichten voor kinderen.
Jantje zag een pruimen hangen,
O! als eieren zo groot.
’t Scheen dat Jantje wou gaan plukken,
Schoon zijn vader ’t hem verbood.
De bundel werd vooral gekocht door de gegoede burgerij omdat de rest er geen geld voor had. De
gedichten zijn nu bijna niet meer te pruimen zo braaf, maar ze worden wel beschouwd als een
keerpunt in de geschiedenis van het (Nederlandse) kinderboek. Dit kwam door de accenten die Van
Alphen legde en de nieuwe wegen die hij insloeg. Zijn bundeltjes waren namelijk de eerste die
specifiek voor kinderen waren bedoeld.
Tot 1700
De Nederlandse bevolking bestond tussen 1650 en 1815 uit ongeveer twee miljoen mensen en 30
procent van de kinderen overleed voor het vierde jaar. De kinderen werden gezien als volwassenen
in miniformaat.
In de middeleeuwen waren het enkel de kloosterlingen die lazen, en wel in het Latijn, ook de bijbel.
Middelnederlands was als geschreven taal taboe. Voor kinderen was er het abecedaria om het
alfabet te leren en ze schreven op de verre voorloper van lei e griffel: wastafeltjes.
Boeken en perkament waren peperduur en was alleen beschikbaar voor kloosterlingen en anderen
die daar het geld voor hadden.
Pas vanaf de dertiende eeuw werd lezen voor jonge burgers uit de betere stand vanzelfsprekend als
gevolg van de groei van de economie.
Vanaf het midden van de 15de eeuw komt dankzij de boekdrukkunst het boek binnen bereik van meer
mensen. Nu gingen de gezeten burgers het boek als statussymbool zien. Gelezen werd er niet veel
omdat de boeken in het latijn waren en de edellieden en burgers dit niet konden lezen.
De grote Rotterdammer Desiderius Erasmus (1466-1536) acht de klassiekers geschikt voor de
jongvolwassenen.
Het leesvoer is nog erg nuttig, stichtelijk en didactisch van aard. Zelfs d toch vaak vermakelijke fabels
en andere dierenverhalen eindigen met een vette moralistisch boodschap of met een echte
levenswijsheid. Zoals dat de machtige rijke de onmachtige en arme altijd goed moet bejegenen.
Na de val van antwerpen in 1585 ontstaan er ingrijpende sociale en politieke veranderingen. Het
noorden van Nederland is protestant, het zuiden katholiek; veel handel verschuift van zuid naar
noord. De nieuwe inzichten uit het humanisme en de reformatie werkendoor in de jeugdliteratuur
van de zeventiende eeuw.
Een van de pijlers van de reformatie is dat iedereen via de bijbel zelf rechtstreek het woord van god
tot zich moet kunnen nemen. Ze willen meer kinderen naar school en het onderwijs moet de eigen
leer verbreiden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pietjepiet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
