Pedagogiek hoorcollege 1, inleiding in de pedagogiek
Wat is opvoeden eigenlijk?
“Paidagoogia” (pais en Agogein), leiden van het kind.
Opvoeden is een bewuste handeling.
Opvoedingselementen
• Opvoedeling, kind of jongere
• Opvoeder, ouders of professionele opvoeders
• Omgeving, cultuurhistorische context
Kleine context: gezin, speeltuin, voetbalclub
Grotere context: samenleving, verschil in normen en waarden
Opvoed milieus
• Het gezin
• De school – komen in aanmerking met de samenleving
• De buurt – invloed van leeftijdsgenoten is grotere dan de invloed van ouders
• Multimediale wereld
Casus
Als een meisje een schepje van een jongetje afpakt, doe je daar iets aan?
Zeg je er gelijk iets van tegen het meisje? Zeg je niks, omdat het maar een schepje is? Of zeg
je wat tegen het jongetje, waarom hij niet voor zichzelf opkomt en een schepje aflaat pakken
door een meisje?
Pedagogische visie
• Kindbeeld
• Beeld van pedagogische relatie en opvoeder opleiding pedagogiek
• Beeld van pedagogische instituties
• Beeld van de samenleving
• Opvoedingsdoelen
• Opvoedingsmiddelen Malsschaert en Traas (boek)
• Opvoedingswaarden
• Kindbeeld – wat is een kind, wat kan een kind? Kwetsbaar, gevoelig en onaf, moeten
nog ontwikkelen door stimuleren van buitenaf. Of een voorwaardig mens die mee wil
werken aan eigen ontwikkeling.
- Object of subject?
- Object, kind heeft geen eigen inbreng
- Subject, kind heeft een eigen persoonlijkheid waar je naar moet luisteren
Bijvoorbeeld tijdens corona zijn kinderen als object gezien, ziekteverspreiders. De
scholen bleven dicht. Kinderen in isolatie, opsluiten in een kamer.
, • Pedagogische relatie – een beeld dat opvoeders in een algemeen over opvoeders
heeft. Staat on verband met het kindbeeld.
- Als je kinderen als subject ziet past daar een opvoeder bij die luistert en rekening
houdt met kinderen.
Metafoor: een tuinier, je laat een plant groeien door zon en water te geven en laat
het zelf groeien.
- Zie je kinderen als object eis je gehoorzaamheid en ben je strenger.
Metafoor: een beeldhouder, krijgt een stuk steen en maakt ervan wat hij wil.
• Opvoedingsdoelen - opvoedingsdoelen zijn doelen die je wilt bereiken doormiddel
van de opvoeding.
- Opvoedingsdoelen formuleer je in eindtermen: wat moet je kind kunnen? Wat moet
een kind weten?
- Einddoel formuleer je voor kinderen.
- Worden beïnvloed door cultuurhistorische context.
• Opvoedingsmiddelen – de dingen doe je doet om de doelen die je geformuleerd hebt
te bereiken. Je zet ze bewust in om je doel te halen.
- Bijvoorbeeld aandacht geven, stimuleren, stimuleren risico’s te nemen of juist
tegenhouden voor risico’s.
- Belonen en straffen
- Regels stellen, als je ze niet handhaaft zijn ze er niet, grenzen zijn veiligheid voor
kinderen
- Onderhandelen (met kinderen)
- Voorleesboeken, bijvoorbeeld voorlezen over naar school gaan voor de eerste
schooldag, voorlezen over verschillende geaardheden.
Spelletjes spellen om te leren over verliezen
• Opvoedingsvoorwaarden – zaken die je nodig hebt om te kunnen opvoeden.
Omstandigheden en condities die opvoeders creëren om opvoeden mogelijk te
maken.
- Kinderen moeten zich veilig voelen
- Liefde en warmte geven