H2.1: Waarom control?
De vraag ‘waarom control?’ is eigenlijk heel makkelijk te beantwoorden: om te voorkomen dat er
situaties als een onvoldoende voor een project, Enron, Ahold en Volkswagen ontstaan. Dit is een
negatieve formulering, namelijk wat je wilt voorkomen. Positief geformuleerd gaat het om de
volgende punten in een bedrijf:
efficiëntie en effectiviteit van bedrijfsprocessen
betrouwbare rapportages
naleven van wet- en regelgeving
Efficiënt wil zeggen dat er een goede verhouding is tussen de input en de output. Nu kun je heel
efficiënt werken maar toch je doel niet bereiken. Je bent dan niet effectief. Je haalt je doel niet.
Betrouwbare rapportages wil zeggen dat de informatie die naar buiten gaat, maar ook de informatie
binnen het bedrijf betrouwbaar is.
Om de beleggers en andere belanghebbenden bij het bedrijf te beschermen, is in het binnen- en
buitenland wet- en regelgeving gekomen. In de Verenigde Staten is dit de Sarbanes Oxley-wet SOx en
in Nederland de corporate governance code.
Het naleven van wet- en regelgeving wordt ook wel compliance genoemd.
Deze drie elementen samen maken dat een bedrijf al dan niet ‘in control’ is. Aangezien de gevolgen
voor de samenleving groot kunnen zijn als dat ontbreekt, is er eigenlijk sinds de grote
boekhoudschandalen veel aandacht voor control, zowel in de wetenschap, de wet- en regelgeving als
in het bedrijfsleven zelf.
Anders in de VS is de Nederlandse corporate governance code geen wet, maar via het Burgerlijk
Wetboek, titel 2.9, is de code wel in de wet verankerd. De code geldt voor beursgenoteerde
bedrijven en bestaat uit ‘principes’ en ‘best practices’. Het doel van de code is, om het simpel te
zeggen, ‘goed bestuur en goed toezicht’.
We zien overeenkomsten met de drie elementen die we hiervoor gezien hebben (en de Nederlandse
corporate governace code-principes):
Strategie gaat met name of de effectiviteit van de bedrijfsprocessen.
Operationeel betreft met name de efficiency van de bedrijfsprocessen.
Compliance gaat over het houden aan wet- en regelgeving.
Verslaggevingsrisico’s gaan over betrouwbare rapportages.