Inhoud
Gerontologie en Geriatrie ....................................................................................................................................... 2
Delier ....................................................................................................................................................................... 2
Oorzaak ............................................................................................................................................................... 2
Behandeling ........................................................................................................................................................ 2
Dementie................................................................................................................................................................. 3
Symptomen & Informatieverwerking bij dementie ............................................................................................ 4
Diagnose ............................................................................................................................................................. 5
Behandeling ........................................................................................................................................................ 5
Delier versus Dementie ........................................................................................................................................... 6
Overeenkomsten ................................................................................................................................................ 6
Verschillen .......................................................................................................................................................... 6
Stemmings- en angststoornissen ............................................................................................................................ 7
Gezondheidsproblemen bij ouderen ...................................................................................................................... 8
Algemeen ............................................................................................................................................................ 8
ADL/IADL ........................................................................................................................................................... 11
Visus- en gehoorproblematiek.......................................................................................................................... 13
Visus ............................................................................................................................................................. 13
Gehoor.......................................................................................................................................................... 14
Klinische problemen van de zintuigelijke input bij ogen en oren................................................................. 14
Monitoring- en interventiemogelijkheden bij ogen en oren ........................................................................ 14
Slaapstoornissen ............................................................................................................................................... 15
Immobiliteit en vallen ....................................................................................................................................... 16
Ondervoeding en dehydratie ............................................................................................................................ 16
Mondhygiëne .................................................................................................................................................... 17
Incontinentie en obstipatie .............................................................................................................................. 17
Incontinentie ................................................................................................................................................ 17
Obstipatie ..................................................................................................................................................... 17
Decubitus en huidletsel .................................................................................................................................... 18
Geneesmiddelen bij ouderen ................................................................................................................................ 20
Psychofarmacologie .......................................................................................................................................... 20
Indeling psychofarmaca ............................................................................................................................... 20
Werkingsmechanisme .................................................................................................................................. 20
,Gerontologie en Geriatrie
Gerontologie is de tak van wetenschap die het ‘’ouder worden’’ bestudeert, zowel in lichamelijk,
maatschappelijk als in geestelijk opzicht → normale veroudering + gevolgen
Geriatrie is het medisch specialisme voor de kwetsbare oudere patiënt in het ziekenhuis. Het is de
geneeskunde gericht op ziekten die samenhangen met veroudering.
Geriatrie (klinisch vak) moet worden onderscheiden van de gerontologie (de wetenschap).
Aandachtspunt
Geriatrische patiënten zijn meestal oud, maar lang niet alle oudere patiënten zijn geriatrisch
Delier
→ H18, over delier, Klinisch redeneren bij ouderen, Bakker
Aandachts- en bewustzijnsstoornis, met een acuut begin (in uren tot dagen) waarbij de ernst van de
symptomen kan fluctueren. Meestal wordt ’s avonds en ’s nachts een verergering gezien.
Er zijn twee varianten van een delier: SYMPTOMEN
• Hyperactieve vorm
o Motorische onrust
o Agitatie = een situatie waarbij de patiënt gespannen, opgewonden, prikkelbaar of
verward reageert.
o Rusteloosheid
• Hypoactieve vorm → ‘’stil delier’’
o Bewegingsarmoede
o Verminderde aandacht en interactie
o Apathie = gebrek aan emotie, motivatie of enthousiasme.
Een delier kan op elke leeftijd voorkomen, maar wordt met name gezien bij patiënten boven 65 jaar.
Verder zijn risicofactoren: het hebben van andere cognitieve stoornis, zoals dementie. Het hebben
van een fractuur of een infectie. Het hebben van een visus- of gehoorstoornis
Oorzaak
Lichamelijke aandoeningen
o Urineweginfectie
o Na operatie
o Geneesmiddelenintoxicaties
o Onttrekking van medicatie, drugs of alcohol
Een delier kan op elke leeftijd voorkomen, maar wordt met name gezien bij patiënten boven 65 jaar.
Verder zijn risicofactoren: het hebben van andere cognitieve stoornis, zoals dementie. Het hebben
van een fractuur of een infectie. Het hebben van een visus- of gehoorstoornis. Een opname in het
ziekenhuis, het wisselen van een kamer binnen het ziekenhuis.
Behandeling
De beste behandeling van een delier is het behandelen van de onderliggende oorzaak. Verder kan de
patiënt zo goed mogelijk ondersteunt worden door de (ziekenhuis)omgeving zo vertrouwd mogelijk
te maken. En rust en kalmte werkt goed voor de patiënt. Als dit allemaal niet genoeg is kan er
medicatie ingezet worden. Haloperidol (Haldol): een antipsychoticum
2
, Dementie
→ H17, over dementie, Klinisch redeneren bij ouderen, Bakker
Een geleidelijke, progressieve afname van het cognitief functioneren waarbij geheugen,
denkvermogen, beoordelingsvermogen en leervermogen aangetast raken.
Dit is een geleidelijk proces over de duur van jaren.
Er zijn verschillende vormen van dementie:
• De ziekte van Alzheimer
• Lewy-Body dementie
• Vasculaire dementie
o Beschadiging van de hersenen na CVA’s
Bij vasculaire dementie gaat het met sprongetjes achteruit na elk nieuw CVA en bij de ziekte van
Alzheimer en Lewy Body dementie gaat het geleidelijk maar progressief.
De symptomen van dementie kunnen verergeren wanneer patiënten in een nieuwe omgeving
terecht komen, bijvoorbeeld ziekenhuisopnames.
Dementie kan op jonge leeftijd ontstaan, maar is vooral een ziekte van de oudere leeftijd.
Mensen met dementie hebben een groter risico op een delier, gezien ze al een cognitieve stoornis
hebben. Pijn, dyspnoe, urineretentie en obstipatie kunnen al snel leiden tot een delier waarbij dus
bovenop hun dementie-klachten ook een snel toenemende verwardheid kan worden gezien.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BarbaraHBOV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
