Bestuurs(proces)recht II – Samenvatting inclusief stappenplannen
en jurisprudentie
Inhoudsopgave
Samenvatting inclusief stappenplannen................................................................................................ 3
Week 4 – Historische ontwikkeling stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming en
bevoegdheid bestuursrechter ............................................................................................................. 3
Week 5 – Algemene karakteristieken bestuursprocesrecht en ontvankelijkheidsvereisten .............. 4
Week 6 – Bezwaarschriftprocedure, procedure bij de bestuursrechter en de voorlopige
voorzieningenprocedure ..................................................................................................................... 5
Week 7 – Trechtermodel, bewijsrecht en omvang van het geding .................................................... 7
Week 8 – Uitspraakbevoegdheden en bestuurlijke lus ..................................................................... 10
Week 9 – Taakverdeling bestuursrechter en burgerlijke rechter ..................................................... 11
Week 10 – Toetsing door de burgerlijke rechter; schadevergoeding bij onrechtmatig
overheidshandelen ............................................................................................................................ 12
Week 11 – Nadeelcompensatie bij rechtmatig overheidshandelen ................................................. 14
Week 12 – EVRM en Unierecht ......................................................................................................... 16
Jurisprudentie ....................................................................................................................................... 18
Week 5 .............................................................................................................................................. 18
Bibob-beleidsregels Eindhoven ..................................................................................................... 18
Europese Houtverordening ........................................................................................................... 18
Week 6 .............................................................................................................................................. 18
SenterNovem................................................................................................................................. 18
Bibob-beleidsregels Eindhoven ..................................................................................................... 18
Europese Houtverordening ........................................................................................................... 18
Week 7 .................................................................................................................................................. 19
Winterbewaarprei ......................................................................................................................... 19
Ambtshalve aanvulling van de rechtsgronden .............................................................................. 19
Prostitutie-inrichtingen A-Kwartier ............................................................................................... 19
Aangepaste auto............................................................................................................................ 19
Aanlijngebod Bordeaux Dog .......................................................................................................... 19
Strijd met de goede procesorde .................................................................................................... 20
Lopik .............................................................................................................................................. 20
B&B Den Bosch .............................................................................................................................. 20
1
,Week 8 .............................................................................................................................................. 21
Planschade Oisterwijk ................................................................................................................... 21
Omega Properties.......................................................................................................................... 21
Paardenstal Haaren ....................................................................................................................... 21
Cultureel erfgoed Wassenaar ........................................................................................................ 21
Week 9 .............................................................................................................................................. 22
Noordwijkerhout/Guldemond....................................................................................................... 22
Togolese asielzoekster................................................................................................................... 22
Leenders/Ubbergen....................................................................................................................... 22
Heesch/Van de Akker .................................................................................................................... 23
St. Oedenrode/Van Aerle .............................................................................................................. 23
Van Gog/Nederweert .................................................................................................................... 23
Week 10 ............................................................................................................................................ 24
Amsterdam/Ikon ........................................................................................................................... 24
Benzinestation Ameland ............................................................................................................... 24
Interbest ........................................................................................................................................ 24
Week 11 ............................................................................................................................................ 25
Paul Krugerbrug I ........................................................................................................................... 25
Venlo; égalité-beginsel .................................................................................................................. 25
Tipgeld bouwfraude ...................................................................................................................... 25
Van Vlodrop ................................................................................................................................... 25
AH Cassandraplein......................................................................................................................... 26
Varkensmester I; Leffers/Staat ...................................................................................................... 26
Asha Horeca BV/Amersfoort ......................................................................................................... 26
Duinwaterleiding ........................................................................................................................... 27
Week 12 ............................................................................................................................................ 27
Golder ............................................................................................................................................ 27
Benthem ........................................................................................................................................ 27
Schouten en Meldrum ................................................................................................................... 27
Kleyn .............................................................................................................................................. 27
Korosec .......................................................................................................................................... 27
Francovich ..................................................................................................................................... 28
Kühne en Heitz .............................................................................................................................. 28
Van der Weerd e.a./Nederland ..................................................................................................... 29
Dominguez..................................................................................................................................... 29
Puskár ............................................................................................................................................ 29
2
,Samenvatting inclusief stappenplannen
Week 4 – Historische ontwikkeling stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming
en bevoegdheid bestuursrechter
1. Is er een bestuursrechter absoluut bevoegd?
a. Is er sprake van een besluit?
i. Besluit (1:3 lid 1): schriftelijke beslissing, bestuursorgaan, rechtshandeling (handeling
gericht op rechtsgevolg), publiekrechtelijk (publiekrechtelijke grondslag)
ii. 1:3 lid 2: afwijzing beschikking valt ook onder besluit
iii. Geen besluit, toch beroep: 8:2, 6:2 sub a, 6:2 sub b (met besluit gelijkgesteld)
b. Is sprake van een appellabel besluit?
i. Uitzondering: artikel 1 Bbr
ii. Uitzonderingen: wel besluit, maar geen beroep: 8:3, 8:4, 8:5 lid 1 jo. Bijlage 2 art.
Bbr, 8:5 lid 2
1. Zo ja, door naar stap 2
2. Zo nee, vordering indienen bij burgerlijke rechter op grond van
onrechtmatige daad
2. Welke bestuursrechter is in eerste aanleg absoluut bevoegd?
a. Hoofdregel: rechtbank, team bestuursrecht – 8:6 lid 1
i. Door naar stap 3
b. Uitzondering: Hoofdstuk 2 Bbr
i. Door naar stap 7
3. Welke van de elf rechtbanken is relatief bevoegd?
a. Hoofdregel: 8:7 lid 1 en 2
i. Lid 1 – decentrale overheidsinstanties: rechtbank in rechtsgebied van zetel
bestuursorgaan
ii. Lid 2 – centrale overheidsinstanties: rechtbank in rechtsgebied van woonplaats
indiener beroep
b. Uitzondering: 8:7 lid 3 jo. Hoofdstuk 3 Bbr
4. Moet eerst de bezwaarschriftprocedure worden gevolgd?
a. Hoofdregel: ja, op grond van 7:1 lid 1
b. Uitzonderingen: 7:1 lid 1 sub a – f, 7:1 lid 1 sub g jo. Bijlage 1 Bbr, 7:1a (prorogatie)
5. Kan hoger beroep worden ingesteld tegen een uitspraak van de rechtbank?
a. Hoger beroep kan ingesteld worden tegen:
i. Uitspraak van de rechtbank op grond van 8:66 lid 1 of 8:67 lid 1
ii. Uitspraak van de voorzieningenrechter op grond van 8:86 lid 1 (‘kortsluiting’)
iii. Uitspraak van de rechtbank op grond van 8:88 (uitspraak op
schadevergoedingsverzoek)
b. Hoger beroep kan niet ingesteld worden tegen:
i. Uitspraak van de rechtbank genoemd in 8:104 lid 2 of 4
6. Bij welke bestuursrechter dient hoger beroep te worden ingesteld tegen een uitspraak van
de rechtbank, team bestuursrecht?
a. Hoofdregel: 8:105 lid 1 → ABRvS
b. Uitzonderingen: Hoofdstuk 4 Bbr
7. Kan beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad?
a. 8:108 lid 3 Awb jo. 28 Awr – Cassatie tegen uitspraak van gerechtshof in rijksbelastingzaken
→ Hoofdstuk V Algemene wet inzake rijksbelastingen van toepassing
Conclusie uitspraak – 8:70 Awb
3
,Week 5 – Algemene karakteristieken bestuursprocesrecht en
ontvankelijkheidsvereisten
Ontvankelijkheidseisen:
1. Art. 6:6 jo. 6:11 Awb → Het beroep moet tijdig zijn ingediend
o Hoe lang duurt de termijn?
▪ 6:7 – termijn is zes weken (eventueel andere termijn in bijzondere wet)
o Wanneer begint de termijn?
▪ 6:8(1) – termijn begint de dag nadat het besluit bekend is gemaakt
o Hoe wordt een besluit bekend gemaakt?
▪ Besluit gericht tot één of meer belanghebbenden – 3:41(1): toezending of uitreiking
▪ Besluit niet gericht tot één of meer belanghebbenden
• 3:42(1): afkomstig van de centrale overheid → Staatscourant, tenzij
wettelijk voorschrift anders bepaalt
• 3:42(1): niet afkomstig van de centrale overheid → in een van
overheidswege uitgegeven blad, etc.
▪ Beslissing op bezwaar - 7:12(2) jo. 7:14:
• Gericht tot één of meer belanghebbenden → toezending of uitreiking
• Niet gericht tot één of meer belanghebbenden → wijze waarop het b.i.p.
bekendgemaakt is, tenzij bestreden besluit in stand wordt gelaten
o Wanneer eindigt de termijn?
▪ 6:9(1) – Ontvangsttheorie: vóór het einde van de termijn zijn ontvangen.
Ezelsbruggetje: de laatste weekdag voor het indienen van bezwaar- of beroepschrift
is dezelfde weekdag als de dag waarop het besluit bekendgemaakt is
▪ 6:9(2) – Verzendtheorie: wanneer het om post gaat
• Termijn verlengd? Artikel 1(1) en 3 Algemene termijnenwet; termijn eindigt
niet op zaterdag, zondag, of algemeen erkende feestdag
o Is er sprake van een verschoonbare termijnoverschrijding? – 6:11
▪ Aannemelijk maken waarom het redelijkerwijs niet mogelijk was om
voorzorgsmaatregelen te treffen
▪ Iemand is zelf verantwoordelijk en moet zelf voorzorgsmaatregelen treffen zodat
een tijdige indiening is gewaarborgd
▪ Geen reden voor verschoning: ziekte, vakantie, verhuizing, niet ophalen post of
ingrijpende gebeurtenissen in persoonlijke sfeer
▪ Wel reden voor verschoning: gebrek in kennisgeving, onjuiste rechtsmiddelclausule
en ontbreken rechtsmiddelclausule
2. Art. 8:1 jo. 1:2 lid 2 Awb → Indiener van beroepschrift moet belanghebbende zijn bij het
bestreden besluit
o Normaddressaat?
3. Art. 6:13 Awb → Indiener moet de voorprocedure hebben doorlopen
o UOV, bezwaarschriftprocedure of administratief beroep
4. Art. 6:6 jo. 6:5 Awb → Het beroepschrift moet aan technische eisen voldoen
o Je moet wel gelegenheid krijgen om het verzuim te herstellen
o Geldt niet voor tijdige indiening, dit is een fatale termijn
5. Art. 8:41 Awb → Indiener moet (tijdig) griffierecht hebben betaald
6. De indiener moet voldoende procesbelang hebben
o De indiener moet iets aan de uitkomst van de procedure hebben
4
, Mogelijkheden bij niet-tijdig beslissen:
• 4:17
• 6:2 sub b (niet tijdig nemen van een besluit gelijkgesteld met een besluit) → 7:1 lid 1 sub f (er hoeft
geen bezwaar te worden gemaakt voordat in beroep kan worden gegaan) → 6:12 (geen termijn om in
beroep te gaan (lid 1), maar het mag niet onredelijk laat zijn (lid 4), daarnaast eerst bestuursorgaan in
gebreke stellen (lid 2)) → 8:55b-e (verloop procedure bij bestuursrechter)
Week 6 – Bezwaarschriftprocedure, procedure bij de bestuursrechter en de voorlopige
voorzieningenprocedure
Bezwaar- of beroepschrift ingediend bij verkeerde instantie:
• Geen bezwaarprocedure gevolgd, maar nog wel mogelijk – 6:15 (doorzendplicht) → 6:13 jo.
7:1 lid 1 (bezwaar maken verplicht: ontvankelijkheidsvereiste op grond van 6:6) → 8:70 sub b
(dictum: niet-ontvankelijkheid, stuk zal worden doorgezonden)
• Geen bezwaarprocedure gevolgd, maar ook niet meer mogelijk → 6:15 lid 3 (niet tijdig
ingediend) jo. 6:11 (niet verschoonbaar) → 8:70 sub b (dictum: niet-ontvankelijkheid op grond van
6:6 jo. 6:7)
Aspecten die je moet betrekken bij de heroverweging (7:11):
• Rechtmatigheid – Feitenvaststelling + motivering (3:2 en 3:46) + rechtmatigheid beleid (3:4
lid 2) + toepassing wetgeving (toetsen aan hogere regelgeving) + rechtmatigheid van de
toepassing van de wetgeving op basis van de feiten
• Doelmatigheid – Beleidsmatige redenen
Mandateren van de beslissing op bezwaar:
• Niet mogelijk aan een adviescommissie in de zin van 7:13 Senter Novem
• Wel mogelijk aan een ambtenaar, indien:
o Aan een ambtenaar die niet het bestreden besluit in mandaat heeft genomen
o De ambtenaar die de beslissing op bezwaar neemt moet hiërarchisch hoger staan in de
organisatie dan degene die het primaire besluit in mandaat heeft genomen
Bezwaarprocedure - beslissing op bezwaar:
1. Uitgangspunt is dat een heroverweging van het bestreden besluit geschiedt op grondslag van
het bezwaar (art. 7:11 lid 1 jo. 6:5 lid 1 sub c en d Awb)
a. In principe ex nunc Bibob beleidsregels Eindhoven
i. Is er sprake van een overgangsregel? Europese Houtverordening
b. Tenzij ongeoorloofde reformatio in peius Senter Novem
2. Is de bezwaarmaker in een nadeligere positie beland?
a. Formeel vs. materieel
3. Zo ja, is de reformatio in peius geoorloofd?
a. Ook los van het bezwaar bevoegd?
b. Derde-belanghebbenden?
c. Kan er een beroep worden gedaan op het rechtszekerheidsbeginsel? – bijzondere
omstandigheid (Bibob beleidsregels Eindhoven) waardoor kan worden afgeweken van de van ex
nunc toetsing: of men ten tijde van het primaire besluit al bezig was met het wijzigen van het
beleid; zo niet, dan verzet rechtszekerheid zich tegen gebruik van nieuwe beleid
5
