Hoofdstuk 1: problemen, politiek en politicologie.
Politieke problemen, wat is dat? Voor de beantwoording van deze vraag moeten eerst twee
begrippen duidelijk worden gemaakt.
1. Politiek
2. Problemen
Politiek.
Een situatie waarbij de overheid betrokken is, of betrokken zou moeten zijn.
(Van Deth en Vis)
Problemen.
Mensen beschouwen de situatie als ongewenst.
Mensen denken de situatie te moeten en te kunnen veranderen.
Politiek probleem.
Een als ongewenst en veranderbaar beschouwde situatie, waarbij de overheid betrokken is of zou
moeten zijn. (Van Deth en Vis)
Er zijn 3 benaderingen van politiek.
1. Politiek en de overheid.
2. Politiek en het verdelingsvraagstuk.
3. Politiek en collectieve-actieproblemen.
1. Politiek en de overheid.
Waar de overheid bij betrokken is, of zou moeten zijn.
Ongewenste, veranderbare situatie.
Mengeling van samenwerken en conflict.
2. Politiek en het verdelingsvraagstuk.
Wie krijgt wat, hoe en wanneer?
Vormen en delen van macht.
Toedeling (im)materiële waarden van een samenleving.
Materiële waarden: voedsel en huisvesting.
Immateriële waarden: vrijheid van meningsuiting en veiligheid.
3. Politiek en collectieve-actieproblemen.
Conflict tussen eigen belang van elk individu en de collectieve rationaliteit.
Publieke goederen, iedereen profiteert ervan en mag er gebruik van maken. Het is
van niemand en is voor iedereen.
ondeelbaar.
niet uitsluitbaar.
,Taylor (1987) omschrijft politiek als “het oplossen van collectieve-actieproblemen”.
Er zijn drie manieren om collectieve-actieproblemen op te lossen:
1. Overheidsingrijpen. De overheid zou burgers, desnoods met geweld, kunnen dwingen samen
te werken.
2. De verleidingen om te “free-riden” verkleinen. Een economische benadering. Free-riden
betekend dat je profiteert. Maar als iedereen maar profiteert gaat er niemand meer voor de
dijken betalen en is er geen geld meer voor onderhoud.
3. Moraal. Soms werk je samen om morele redenen bijv. een treinkaartje kopen.
Enkele kenmerken van politiek.
De overheid (Van Deth en Vis, Hoogerwerf)
Conflict en samenwerking (Laver)
De verdeling van geld (Lasswell)
De verdeling van macht (Kaplan)
De verdeling van waarden (Easton)
Collectieve-actieproblemen (Taylor)
Politicologie kan omschreven worden door 3 centrale vragen.
1. Hoe moet het object van de politicologie gedefinieerd worden?
2. Hoe moeten de centrale begrippen van de politicologie gedefinieerd worden?
3. Welke wetenschappelijke strategie moet gebruikt worden om de beoogde kennis te
verwerven?
4. Welke wetenschappelijke benadering moe gebruikt worden om de beoogde kennis te
verwerven?
Het object van de politicologie.
Leer van politiek en processen. Politicologen bestuderen de politiek, politicologen formuleren een
antwoord op de vraag wat politiek is. Zij leggen daarmee vast wat wel en geen politieke
verschijnselen zijn. Zo wordt het terrein van de politicologie afgebakend.
De centrale begrippen van politicologie.
Niet alle centrale begrippen hoeven beschreven te worden, alleen de begrippen die relevant zijn
horen gedefinieerd te worden.
Wetenschappelijke strategie.
Welke strategie moet men aanwenden in het onderzoek. Welke theorie, welk model en welke
methode?
Wetenschappelijke benadering.
De theoretisch, de empirische, de normatieve en de vergelijkende politicologie.
Theoretische politicologie.
Kenmerk: zuivere theorieën.
1. Vereenvoudiging: een zuiver theorie herleidt het politieke verschijnsel tot de meest
wezenlijke onderdelen.
2. Abstrahering: een zuivere theorie gebruikt een beperkte hoeveelheid gegevens over degene
die bij het politieke verschijnsel betrokken zijn.
3. Generalisatie: een zuivere theorie richt zich op de algemene elementen van het politieke
verschijnsel.
, Een voorbeeld van theoretische politicologie betreft de zuivere theorie van de trias politica van
Montesquieu (1748). Hij onderscheidt drie functies van de staat: wetgeving, uitvoering en
rechtspraak
Empirische politicologie.
Kenmerk: het toetsen van theorieën aan feitelijke gegevens.
Met andere woorden, kloppen de theorieën in de werkelijkheid?
Voorbeeld: Nationale kiezers onderzoeken.
Normatieve politicologie.
Kenmerk: het vraagstuk van de gewenste politieke orde.
Voorbeeld: Rechtvaardigheid theorie van Rawls.
Rechtvaardigheidsprincipes.
1. De vrijheidsrechten van alle individuen dienen gegarandeerd te worden (onder voorwaarde
dat de vrijheid van de een niet ten koste gaat van vrijheid van de ander).
2. Banen en functies moeten voor iedereen toegankelijk zijn (onder voorwaarde dat iedereen
gelijke kansen heeft).
3. De samenleving mag sociale en economische ongelijkheden kennen. Maar van alle mogelijk
denkbare samenlevingen moet die samenleving tot stand worden gebracht, waarin de armen
zo rijk mogelijk zijn.
Vergelijkende politicologie.
Kenmerk: vergelijken naar tijd en/of plaats.
Voorbeeld: Veranderlijkheid van verkiezingen in Europa
Diachrone methode: veranderingen en ontwikkelingen door de tijd heen.
Synchorone methode: overeenkomsten en verschillen van politieke verschijnselen die zich gelijktijdig
maar op verschillende plaatsen voordoen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xmieees. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.