TSE2 aantekeningen Latijn
De Aeneis is het heldendicht over de daden van Aeneas geschreven door de dichter P. Vergilius Maro tussen 29 v.Chr. en zijn
dood in 19 v.Chr.. Het ging over de Griekse mythe Troje. Het gaat over een oorlog (Ilias) en de terugreis (Odysseus). Door de
brede verhaallijn was er een grote doelgroep. Aeneas is een personificatie van de Romeinse idealen.
Aeneas komt voor uit een grieks verhaal (Ilias). Vergilius probeerde daarom Griekse tinten te verwerken in het verhaal.
Logos: feitelijkheden, logisch redeneren
Ethos: normen, waarden, gedrag, emoties
Pathos: bespelen van de emoties van het publiek
___ : grammatica
__________: tekst vragen
__________: grammatica & tekstvragen
Publius Vergilius Maro
70 – 19 v.chr.
Goede afkomst: 3 namen
Geboren Mantua (midden/noord Italië)
Gestorven Brindisi (zuid Italië (hak v/d laars))
Leefde in vredestijd & pax romana
31 v.Chr. late zeeslag
27 v.Chr. Augustus aan de macht
Geselecteerd door Maecenas (cultuur zoeker van Augustus)
Beste propaganda schrijver
Vergilius kan de achtergrond van Aeneas bedenken, omdat hij maar een kleine rol had in de Ilias (Homerus)
Hij kon het verhaal niet afmaken, wegens plotseling overlijden. Augustus gaf de Aeneïs alsnog, tegen de wil van
Vergilius in, uit.
Poeta doctus
Boeken
Aeneïs -> propaganda Augustus
Georgica -> gedichtenbundel over leven boer
Bucolica -> gedichtenbundel over herdersleven
Voordat Vergilius de Aeneas schreef hadden de Romeinen geen cultuurhistorische achtergrond. De Grieken hadden die wel
dankzij de heldendichten van dichter Homeros: de Ilias en de Odyssee.
De Aeneïs is een aemulatio van Homeros’ Odyssee en Ilias (term uit de retorica voor het trachten te evenaren of te overtreffen
van een bewonderd voorbeeld via creatieve imitatio (vrije navolging of bewerking). Aemulatio dient meer gezien te worden als
een bijzondere vorm van imitatio)
Aeneïs is als het ware een vervolg op de Ilias waarin de avonturen v/d Trojanen worden vervolgd
De eerste zes boeken beschrijven Aeneas’ zwerftochten op zoek naar zijn nieuwe vaderland. De lotgevallen van de
voorafgaande jaren worden door Aeneas in een flashback verteld aan het hof van koningin Dido. Deze eerste zes
boeken vormen daarmee een ‘Romeinse Odyssee’.
De tweede helft van het epos (boek 7-12) beschrijft de strijd die Aeneas na zijn aankomst in Italië moest leveren met
inheemse volkeren om uiteindelijk zijn plaats te veroveren. De laatste zes boeken vormen dus een ‘Romeinse Ilias’.
in de structuur van zijn epos, boeken 1-6 ‘Odyssee’, 7-12 ‘Ilias’; - in de navolging van homerische scènes, zoals
afdaling naar onderwereld, duel; - in de bewerking van homerische vergelijkingen.
Door de Romeinen van de Trojanen af te laten stammen en wel via Aeneas, krijgen de Romeinen meteen een beroemde god in
hun stamboom: Venus, de moeder van Aeneas.
Wanneer Aeneas afvaart naar Italië, pleegt Dido zelfmoord, maar pas nadat ze haar volk heeft opgeroepen nooit een verbond
meer te sluiten met de Romeinen en ze de komst van Hannibal voorspelt.
,Nederlandse Samenvatting
Boek IV gaat over het tragische verloop van Dido’s liefde voor Aeneas. Het boek begint met Dido, die zich, nadat Aeneas zijn
verhaal heeft vertelt, realiseert dat ze verliefd op hem is geworden. Ze legt haar zus, Anna, haar dilemma voor: ze is verliefd op
Aeneas, maar heeft tegelijkertijd na de dood van haar man Sychaeus gezworen nooit meer te trouwen. Dido wordt door Anna
overtuigd toch toe te geven aan haar liefde voor Aeneas.
De ontmoeting van Dido en Aeneas was geregeld door de goden. Onweer door jupiter in opdracht van Juno. Juno wilde
namelijk niet dat Carthago werd verwoest, het namelijk haar lievelingsstad. Jupiter stuurt Mercurius naar Aeneas, zodat Aeneas
zijn tocht vervolgd.
Amor (god van de liefde) heeft Dido geprikt met zijn liefdespijl -> zij werd smoorverliefd op Aeneas
Juno is eindelijk blij, ze ziet de liefde tussen Dido en Aeneas als een manier om hem van Italië weg te houden. Ze maakt een
deal met Venus, de moeder van Aeneas, om de twee geliefden bij elkaar te brengen. Tijdens een jachtpartij worden Aeneas en
Dido door noodweer (dat door Juno is geregeld) gedwongen met z’n tweeën in een kleine grot te schuilen, waar ze hun liefde
bezegelen. Dido ziet dit als een huwelijk ondanks dat er nog niets officieel is vastgelegd. De roddel gaat zelfs dat ze beiden hun
taken als heersers door hun liefde verwaarlozen.
Zodra Jupiter gehoor krijgt van deze roddels, zendt hij Mercurius naar Aeneas om hem aan zijn goddelijke opdracht te
herinneren. Aeneas ziet geen andere optie dan te vertrekken, en bereidt in het geheim zijn vloot voor. Dido merkt het plan op en
spreekt Aeneas in een aangrijpend gesprek aan, om te proberen te voorkomen dat hij vertrekt. Maar Aeneas houdt vol dat het
niet zijn wil is, maar de wil van de goden dat hij vertrekt, en dat het belang van zijn lot boven zijn eigen verlangens staat. Dido
reageert met ongeloof op de goddelijke opdracht en vervloekt Aeneas. Ze stuurt haar zus Anna nog om Aeneas te overtuigen
om te blijven, maar ook zij kan geen verandering in zijn plannen teweegbrengen, en Aeneas vertrekt in het holst van de nacht.
Als Aeneas wegzeilt, pleegt Dido zelfmoord door zich in Aeneas’ zwaard te storten, en in haar laatste woorden vervloekt ze
Aeneas en zijn nageslacht tot een eeuwige vijandschap met Carthago, een duidelijke verwijzing naar toekomstige vijandschap
in de Punische Oorlogen
Ira Iunonis: Waar komt de Woede van Juno richting Aeneas vandaan?
Malum
-> betekent appel: Paris geeft de appel aan Venus en niet aan Juno
Carthago
-> een orakel vertelde haar dat de vernietiger van haar geliefde stad uit Troje zou komen. (Aeneas voorouder van Rome,
Romeinen verwoesten Carthago)
Ganymedes
-> Verhaal dat begint met “Zeus werd verliefd op een heel mooi jongetje” Dit is Ganymedes. Deze neemt hij mee naar de
Olympos. Juno (zijn vrouw) is hier niet blij mee.
De woede vergeet Juno nooit
-> Paris is Trojaans
-> de vernietiger komt uit Troje
-> Ganymedes is Trojaans
De Trojanen zijn echter vermoord. Aeneas is de leider van de laatste Trojanen, daarom heeft Juno haar woede op hem gericht.
Aeneas komt door een storm aan in Carthago. Daar is Dido de koningin. Pygamalion (Dido’s broer) heeft Sichaeus vermoord.
Anna woonde met hen samen in het huidige Libanon. Dido en Anna vluchten en stichten een nieuwe stad -> Carthago. Dido en
Aeneas komen veel overeen -> ze matchen meteen. Venus is de moeder van Aeneas, Cupido de broer. Juno zorgt ervoor dat
Aeneas samenkomt met Dido.
, Extra informatie
Voordat Vergilius de Aeneas schreef hadden de Romeinen geen cultuurhistorische achtergrond. De Grieken hadden die wel
dankzij de heldendichten van dichter Homeros: de Ilias en de Odyssee.
De Aeneïs is een aemulatio van Homeros’ Odyssee en Ilias (term uit de retorica voor het trachten te evenaren of te overtreffen
van een bewonderd voorbeeld via creatieve imitatio (vrije navolging of bewerking). Aemulatio dient meer gezien te worden als
een bijzondere vorm van imitatio)
Aeneïs is als het ware een vervolg op de Ilias waarin de avonturen v/d Trojanen worden vervolgd
De eerste zes boeken beschrijven Aeneas’ zwerftochten op zoek naar zijn nieuwe vaderland. De lotgevallen van de
voorafgaande jaren worden door Aeneas in een flashback verteld aan het hof van koningin Dido. Deze eerste zes
boeken vormen daarmee een ‘Romeinse Odyssee’.
De tweede helft van het epos (boek 7-12) beschrijft de strijd die Aeneas na zijn aankomst in Italië moest leveren met
inheemse volkeren om uiteindelijk zijn plaats te veroveren. De laatste zes boeken vormen dus een ‘Romeinse Ilias’.
in de structuur van zijn epos, boeken 1-6 ‘Odyssee’, 7-12 ‘Ilias’; - in de navolging van homerische scènes, zoals
afdaling naar onderwereld, duel; - in de bewerking van homerische vergelijkingen.
Door de Romeinen van de Trojanen af te laten stammen en wel via Aeneas, krijgen de Romeinen meteen een beroemde god in
hun stamboom: Venus, de moeder van Aeneas.
Verwijzingen punische oorlogen
Wanneer Aeneas afvaart naar Italië, pleegt Dido zelfmoord, maar pas nadat ze haar volk heeft opgeroepen nooit een
verbond meer te sluiten met de Romeinen en ze de komst van Hannibal voorspelt
Tekst d: Dido ontdekt de zelfmoord van Aeneas: ter & ter (r. 690-691) = drie: anafoor – verwijzend naar drie punische
oorlogen.
“Jij hebt Carthago tot in de grond vernietigd” (r. 682-683): Het is niet de schuld van de Romeinen, maar van de
Carthagers toen ze vernield werden in de Punische oorlog.
In de 'Ilias' vertelde Homeros over een fase uit het tiende en laatste jaar van de Trojaanse Oorlog. In de Odyssee gaat het over
de laatste 41 dagen van de eveneens tien jaren durende omzwervingen van de held Odysseus
