Samenvatting
samenvatting vertering biologie vwo
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een gedetailleerde samenvatting van het onderwerp vertering biologie vwo. Perfect voor je schoolexamens of centraal examens.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIE THEMA 1 – VERTERING§1 voedingsstoffen
Voedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt
o Bevat voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen
en vitaminen
- Vervullen verschillende functies in je lichaam
- Sommige worden als bouwstof gebruikt voor de vorming van
organische moleculen
- Brandstoffen: voedingstoffen die energie kunnen leveren voor de
dissimilatie (= verbranding)
Eiwitten (proteïnen): ketens van enkele tientallen tot meer dan duizend
aminozuren
o Essentiele aminozuren: niet zelf kunnen maken moet in voedsel
voorkomen
o Niet-essentiële aminozuren: wel zelf kunnen aanmaken
o Functie: vooral bouwstof, komt voor in tussencelstof (collageen,
kraakbeen, been), nodig bij transport van stoffen (transporteiwitten), de
cel communicatie (signalen overbrengen: hormonen neurotransmitters),
chemische reacties (enzymen), immuniteit (antistoffen), bloedstolling
(stollingseiwitten)
o te veel wordt niet opgeslagen omgezet in glucose en verbrand
koolhydraten (sachariden)
o functie: vooral brandstof, ook bouwstof (o.a. in DNA, in ATP en in
celmembranen).
o Te veel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet
en opgeslagen
o Voedingsvezels: koolhydraten die niet kunnen worden verteerd door
enzymen van de mens
- Functie: darmwerking beïnvloeden
Vetten (lipiden)
o Veel vetmoleculen zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
vetzuurmoleculen
- Deze vetten en oliën worden triglyceriden genoemd
- Vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd (dubbele binding) zijn
- Essentiele vetzuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn.
o Functie: vooral brandstof, ook bouwstof (fosfolipiden in membranen),
oplosmiddel voor sommige vitaminen (A, D, E en K)
o Te veel aan opgenomen vetten opgeslagen onder de huid en rondom de
organen
Water
o Functie: bouwstof (in lichaamscellen), oplosmiddel en transportmiddel,
bepaalt samen met opgeloste stoffen de osmotische waarde van
vloeistoffen in het lichaam.
, Mineralen (zouten)
o Functie: bouwstof (b.v. calcium en fosfor in de tussencelstof van
beenweefsel en tandbeen)
o Spoorelementen: mineralen die je slechts in zeer kleine hoeveelheden
nodig hebt.
Vitaminen
o Functie: bouwstof (o.a. als bestanddeel van enzymen)
o Vitamine-B-complex: een verzamelnaam voor verschillende vitaminen B
o Gebreksziekten: ontstaan bij gebrek aan vitaminen
o Kunnen niet in lichaam worden gevormd (behalve K) in voedsel
aanwezig
§2 het verteringsstelsel
Vertering: grote organische moleculen uit de voedselbrij worden met behulp
van enzymen afgebroken tot kleine moleculen (= de verteringsproducten).
Darmperistaltiek: het afwisselend samentrekken van de kring- en
lengtespieren. Hierdoor wordt de voedselbrij voortgeduwd, gekneed en goed
gemengd met verteringssappen die verteringsklieren afgeven aan de
voedselbrij in het darmkanaal.
o Wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel (= niet bewust)
o Wordt gestimuleerd door voedingsvezels en lichaamsbeweging (= betere
stoelgang)
Mechanische vertering: het kauwen van voedsel met je gebit en het kneden
en mengen van de voedselbrij door de darmperistaltiek.
Chemische vertering: de bewerking van voedsel door enzymen.
Mond/gebit: kleiner maken en oppervlakte vergroting voor inwerking enzymen.
Huig: afsluiten neus.
Strottenhoofd en strotklepje: afsluiten luchtpijp.
Slokdarm: peristaltische bewegingen (hierin komt het voedsel)
Maag: zoutzuur en enzymen (eiwitafbraak) hierin komt voedsel terecht vanuit
slokdarm
o Tijdelijk opslaan voedsel (3 tot 4 uur)
- Want maagportier of pylorus sluit de uitgang af.
- Toevoegen maagsap (= enzym, zoutzuur en slijm)
12-vingerige darm: hier komt klein deel voedsel terecht
o Uitmonden van lever
- Gal opgeslagen in galblaas
galkleurstoffen: afbraakproducten rode bloedcellen
galzouten: verdelen grote vetdruppels in het voedsel in kleine (=
emulgeren)
o Uitmonden van alvleesklier (pancreas)
- Alvleessap: bevat verschillende enzymen
Dunne darm: vertering van vetten, koolhydraten en witten
o Opname van voedingsstoffen en water (± 7 liter)
o Groot oppervlak door darmplooien en darmvlokken
o Vetten afgevoerd via lymfevaten & koolhydraten en eiwitten via
bloedvaten
Dikke darm: opname van water (± 1,5 liter)
o Endeldarm, laatste stukjes dikke darm, opvang van ontlasting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eallemekinders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83637 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen