,Hoofdstuk 1
Accounting and decision making in business
What is management accounting?
Management accounting voorziet in informatie die gebruikt kan worden bij het plannen, sturen,
motiveren en beheersen van een organisatie. Management accounting informatie wordt veel gebruikt
door managers, maar kan ook de basis vormen voor een bedrijfsplan. De plannen van het management
worden formeel uitgedrukt in budgetten. Budgetten worden jaarlijks opgesteld en bevatten de plannen
van het management in kwantitatieve termen. De werkelijke uitkomsten kunnen regelmatig vergeleken
worden met het geplande budget.
Naast het plannen van de toekomst houden managers zich bezig met het controleren van dagelijkse
activiteiten. Het is daarom belangrijk dat managers in staat zijn mensen te motiveren en te begeleiden.
Managers zijn ervoor verantwoordelijk dat de organisatie soepel functioneert. Management accounting
data wordt dagelijks gebruikt in besluitvorming.
Ook hebben managers een beheersfunctie (control function) waarin ze ervoor moeten zorgen dat het
plan gevolgd wordt. Feedback is de sleutel naar effectieve beheersing, omdat feedback aangeeft of de
activiteiten volgens plan verlopen. Feedback wordt vaak geleverd in de vorm van rapporten. Een
voorbeeld is het prestatierapport dat uitlicht welke activiteiten niet volgens plan verlopen en welke
activiteiten extra aandacht nodig hebben.
De verschillende taken van managers kunnen samengevat worden in een model. Zie figuur 1.
Plannen:
lange termijn en
korte termijn
plannen formuleren
Beheersen:
Leidinggeven en
werkelijke en motiveren:
geplande prestatie
plannen uitvoeren
vergelijken
Beheersen:
prestatie meten
Figuur 1: De planning en beheersing cyclus
An overview of management accounting principles
Financial accounting moet gedaan worden. Verschillende externe partijen vereisen namelijk periodieke
financiële overzichten. Management accounting daarentegen is niet verplicht. Daarom speelt de vraag
‘is de informatie bruikbaar?’ in plaats van de vraag ‘is de informatie vereist?’ en grotere rol in
management accounting. Management accounting wordt gekenmerkt door:
Een nadruk op de toekomst, omdat plannen een groot onderdeel is;
Relevante en flexibele data en niet per se objectieve of verifieerbare data;
Een nadruk op tijdigheid in plaats van op nauwkeurigheid;
3
, Een focus op de segmenten van een organisatie in plaats van op de hele organisatie.
Management accounting: responding to challenges in the business environment
In de afgelopen drie decennia hebben zich een aantal veranderingen voorgedaan in de
bedrijfsomgeving. Concurrentie is internationaal geworden en de innovatie van producten en diensten
is versneld. Nieuwe technologieën hebben gezorgd voor de automatisering van verschillende
management accounting systemen. Enterprise resource planning (ERP) systemen hebben ervoor
gezorgd dat de aard van management accounting en de rol van de finance functie is veranderd. Er ligt
nu meer nadruk op bedrijfsondersteuning in plaats van op routinematig informatie verzamelen. Finance
personeel is meer verspreid over verwerkingsgebieden en ook accounting informatie zelf is meer
verspreid door de organisatie. Daardoor is die informatie ook beschikbaar voor niet-accounting
personeel. Door de veranderingen worden ethische standaarden steeds belangrijker. Het loslaten van
ethische standaarden zou leiden tot een lagere kwaliteit goederen en diensten, minder te kiezen en
hogere prijzen. Ook heeft management accounting steeds meer invloed op de dienstverlenende sector.
In het verleden werden accountants geschetst als ‘bonentellers’ of ‘zakelijke politiemannen’. Deze
functies zijn nog steeds onderdeel van de accountants rol, maar vandaag de dag wordt ook de creatie
en het beheer van waarde benadrukt. Managers moeten zich bewust zijn van de aandeelhouderswaarde
en de klantwaarde. Managers die gefocust zijn op aandeelhouderswaarde houden zich vaak met het
milieu bezig om drie redenen:
1. Bedrijven zijn door regulering en belastingen geforceerd natuurlijke hulpbronnen zorgvuldig te
managen;
2. Eco-efficiëntie kan de bedrijfskosten verminderen;
3. Bedrijven hebben te maken met klanten die een groen bedrijfsbeleid eisen.
Environmental management accounting heeft te maken met het vastleggen, verzamelen en analyseren
van fysieke informatie over de stroom van energie, water en andere materialen en van monetaire
informatie over milieukosten en -voordelen.
The practice of management accounting
Door de veranderingen in de technologie en in de organisatieprocessen zijn niet alleen financiële
medewerkers, maar ook andere specialisten zich bewust van het belang van management accounting
data. De term ‘hybrid accountants’ wordt gebruikt om individuen te beschrijven die geen accountants
zijn, maar wel financieel geletterd zijn. Management accounting praktijken zijn verspreid door alle
niveaus in verschillende functionele gebieden van de organisatie. Door deze veranderingen zijn er ook
nieuwe bronnen voor bedrijfskennis ontstaan. Bedrijfskennis wordt geproduceerd via een circulatie van
ideeën en praktijken.
4
, Hoofdstuk 2
Cost terms and concepts
Costing for financial reporting puposes: an example from manufacturing
De soorten kosten die zich voordoen en de manier waarop deze worden geclassificeerd is afhankelijk
van het type organisatie. Dit hoofdstuk focust op fabricageondernemingen, omdat hun basis activiteiten
een groot deel van de activiteiten die gevonden worden in andere soorten organisaties bevat. De meeste
fabricageondernemingen delen de productiekosten op in drie soorten kosten:
Directe materialen (direct materials): de materialen die in het eindproduct gaan, worden
grondstoffen (raw materials) genoemd. Directe materialen zijn de materialen die een integraal
onderdeel worden van het eindproduct en die fysiek en gemakkelijk getraceerd kunnen worden.
Indirecte materialen (indirect materials) zijn relatief insignificant en zijn moeilijk te traceren. Deze
worden opgenomen onder de fabricage overhead.
Directe arbeid (direct labour): directe arbeid bestaat uit de arbeidskosten die makkelijk te
traceren zijn in individuele producten. Soms wordt directe arbeid touch labour genoemd, omdat
directe arbeiders het product aanraken (touch) wanneer het gemaakt wordt. Arbeidskosten die
niet fysiek getraceerd kunnen worden in de creatie van producten, of alleen met hoge kosten,
worden indirecte arbeid (indirect labour) genoemd. Deze kosten vallen onder de fabricage
overhead.
Fabricage overhead (manufacturing overhead): fabricage overhead bevat alle fabricagekosten
met uitzondering van directe materialen en directe arbeid. Alleen de kosten geassocieerd met
het bedienen van de fabriek worden in deze categorie opgenomen. Kosten voor verwarming,
licht en afschrijvingen met betrekking tot verkoop- en administratieve functies worden
opgenomen onder niet-fabricage kosten (zie hieronder). Fabricage overhead wordt ook wel
indirect manufacturing costs, factory overhead of factory burden genoemd.
Fabricage overhead in combinatie met directe arbeid vormen conversiekosten (conversion cost). Directe
arbeid in combinatie met directe materialen vormen productiekosten (prime cost).
Niet-fabricage kosten worden opgedeeld in twee categorieën:
Marketing of verkoopkosten (marketing or selling costs): alle kosten die nodig zijn om
klantorders te waarborgen en om het eindproduct of de dienst bij de klant te krijgen. Deze
kosten worden ook wel order-getting costs en order-filling costs genoemd.
Administratieve kosten (administrative costs): alle uitvoerende, organisatorische en
administratieve kosten die geassocieerd zijn met het algemene bestuur (general
management) van een organisatie.
Kosten kunnen ook op een andere manier geclassificeerd worden, namelijk in product kosten en periode
kosten. Product kosten (product costs) zijn alle kosten die ontstaan bij het verwerven of maken van een
product. Dit zijn de kosten van directe materialen, directe arbeid en fabricage overhead. Product kosten
worden in het begin toegewezen aan de voorraadrekening op de balans. Wanneer de producten
verkocht worden, worden de product kosten uitgaven en worden ze volgens het matching principe
(matching principle) gematcht aan de inkomsten. Aangezien product kosten eerst worden toegewezen
aan voorraad, staan deze kosten ook wel bekend als stock-related costs. Periode kosten (period costs)
zijn alle kosten die niet worden opgenomen in de product kosten. Deze worden ten laste gebracht van
de winst-en-verliesrekening in de periode waarin deze zich voordoen. Alle verkoopkosten en
administratieve kosten worden beschouwd als periode kosten.
Product costs – a closer look
In figuur 2 zijn de verschillende kostenstromen en classificaties in een fabricageonderneming te zien.
Ingekochte grondstoffen worden opgenomen op de rekening Voorraad grondstoffen. Wanneer de
grondstoffen worden gebruikt in de productie, worden de kosten verplaatst naar de Voorraad
halffabricaten als directe materialen. De directe materialen, directe arbeid en fabricage overhead kosten
die worden toegevoegd aan de voorraad halffabricaten, zijn de kosten die nodig zijn om de producten
te voltooien. Wanneer de producten voltooid zijn, worden hun kosten verplaatst naar de rekening
Voorraad eindproducten. Daar wachten de producten op verkoop aan de klant. Als de producten
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rugbedrijfskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
