College aantekeningen
wetenschapsfilosofie
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
- Boek
- Exploring Humans
Collegedictaat studieboek Exploring Humans van Hans Dooremalen, Herman de Regt - ISBN: 9789024441112 (AY)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoorcollege wetenschapsfilosofieHoorcollege 1:
Sciëntisme: wetenschap is verreweg superieur aan alle andere pogingen om kennis te borgen:
wetenschappelijke wetten bieden → zekerheid
● Feiten, zekerheid, kennis, absolute waarheid
● Wetenschap is enige methode om zekere kennis te krijgen
● Rationeel denken
● modernisme
Scepticisme: wetenschap geeft geen zekerheid, het is gelijk aan andere vormen van kennis,
wetenschap is een geloof
● Kennis en feiten zijn sociale constructies, relativisme, nep nieuws, er is geen waarheid
● Geen objectiviteit, onderzoek, kennis is onderdrukkende macht, wetenschap is een
ideologie
● Pluralistisch denken
● Postmodernisme
● Anything goes → liedje lady gaga niets is zeker
Belangrijke begrippen:
● Epistemologie = kennisleer (epistèmè = kennis) - Wat is kennis?
- Wat kan ik weten?
- Hoe wordt kennis vergaard?
● Ontologie = zijnsleer (on = zijn)
- Wat is de aard van het object? - Wat is de zijnsrealiteit?
● Metafysica = Uitstijgend (meta) boven de natuur (fysica)
Hoorcollege 2:
Plato → rationalist
Intellect gebruiken is de sleutel
● Mensen die vertrouwen op zintuiglijke ervaring zijn als gevangenen in een grot; zij zullen
nooit echte kennis werven, zij verwarren schijn met werkelijkheid
○ Zintuiglijk: geloof of meningen
○ Redeneren: kennis
● Vervang illusie door de werkelijkheid
● Twee werelden:
○ Wereld van vormen (realiteit)
○ Natuurlijke wereld (verschijnselen)
● Nativsime: we bezitten alle kennis als we geboren worden, aangeboren kennis
● Denken om te onthouden (herinneren) en om ware kennis te leren (anamnèsis =
learning-by-recollection
,Socrates → rationalist:
Hoe kun je de herinneringen en de kennis en de waarheid bereiken?
drie stappen:
1. Anamnèsis: herinneren uit de Wereld van vormen (ideeën)
2. Hermeneutiek: interpretatie van je herinnering
3. Intellectuele verloskunde (maieutiek): helpen om kennis te
baren
Aristoteles → empirist
“niet de rede, maar de zintuiglijke ervaring is de ultieme bron van kennis. De zintuigen zijn
betrouwbare indicatoren van hoe de werkelijkheid is’
● 5 zintuigen zijn de bron van kennis
● ‘Niets is in het intellect dat niet eerst in de zintuigen was’ (p. 37)
● Creaties:
○ eerste systeem van biologische classificatie
○ eerste systeem van logica
○ eerste formele wetenschappelijke methode
Ari’s logica:
2 manieren van redeneren:
● Deductief
○ Van algemene wet naar een bijzonder geval (breed naar smal)
● Inductief
○ Van bijzondere wet naar algemene wet (smal naar breed)
Syllogisme basis vorm (p39)
A statement 1 (major premise)
B statement 2 (minor premise)
C statement 3 (conclusie)
→ als de premisses waar zijn dan moet de conclusie ook waar zijn (deductie)
→ de premissen brengen niet de conclusie met zich mee; het logisch mogelijk dat de premissen
waar zijn en de conclusie onwaar (inductie)
Moderne revolutie:
Je had het aristoteliaans-middeleeuws wereldbeeld:
- Cosmos bestaat uit twee delen
1. Superlunair (boven de maan): objecten bewegen in perfecte cirkels
2. Sublunair (onder de maan): objecten bewegen in een rechte lijn naar hun
natuurlijke plaats
- De leer van de 4 elementen: aarde, lucht, vuur, water
- Geocentrisch: aarde staat roerloos in het centrum van universum
- Alles heeft een vaste plek; is doelgericht (theologisch)
Revolutie: De wetenschap is in overeenstemming met de christelijk theologie en geschriften →
de wetenschap volgde ‘heilige’ boeken: de middeleeuwse scholastiek is de dominante
‘wetenschap’ van die tijd.
, William van Ockham
- Het scheermes van Ockham: 'Entiteiten mogen niet zonder noodzaak worden
vermenigvuldigd
→ De eerste scheuren in het dogmatische aristoteliaanse-middeleeuws
wereldbeeld.
- "Wanneer we geconfronteerd worden met twee verschillende verklaringen, moeten we
de ontologische, meer parsimonieuze kiezen" (boek, blz. 51).
→ De observaties met nieuwe instrumenten begonnen aan te tonen dat ari ongelijk had >
ketters> meer ketters kwamen en veranderden onze kijk en ons denken over de wereld
De wetenschappelijke revolutie:
Copernicaanse revolutie
● van geocentrisch naar heliocentrisch: de zon is het centrum van het universum
● Dingen bewegen, geen vaste plaatsen meer of uiteindelijke oorzaken
● Niet in overeenstemming met de theologie → gevaarlijk kettervervolgingen
Galilei Galileo
- Empirische waarnemingen van de maan met telescoop
- Verdacht van ketter
Johannes Kepler
- Observatie en berekening: Planeten bewegen niet in perfecte cirkels, maar in elliptische
trajecten (wetten van planetaire beweging)
Isaac Newton
- 3 wetten van beweging
- Wet van de zwaartekracht
- Verklaart het gedrag van alle objecten in wiskundige termen
Francis Bacon → empirist
kennis via de zintuigen door observatie en experiment en niet door argumentatie en autoriteit
idols:
1. Idool van de stam
Vanuit de natuur, aangeboren ideeën die iedereen heeft, zintuigen kunnen fouten maken,
optische illusies, te veel regelmaat aan natuur toeschrijven. Hierdoor trekken we voorbarige
conclusies waar we zeer sterk aan blijven vasthouden.
2. Idool van de grot
Vanuit de cultuur en opvoeding, vooroordelen, gewoontes, veralgemeniseren van de
werkelijkheid, tunnelvisie waar iemand niet los van kan komen.
- We hebben de neiging om onze eigen werkelijkheid te veralgemeniseren en
vanuit ons eigen standpunt te redeneren: tunnelvisie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleuriegrisnigt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen