POSITIEF COACHEN
THEMA 1: PSYCHOLOGIE EN COACHING
Coaching: diverse vormen van professionele psychologische begeleiding
Coach: werkt met mensen à psychologische kennis is onontbeerlijk in de coachingpraktijk (effectief en wetenschappelijk onderbouwd
helpen)
Deze cursus: benadering vanuit de psychologische wetenschap, met name vanuit de positieve psychologie
Positieve psychologie: vanuit optimaal functioneren naar het individu kijken (geluk, zingeving, groei) à bewezen effectieve methodieken
voor bevordering welbevinden, positieve emoties, persoonlijke groei en krachten
Evidence-based werken in coaching = Kennis uit klinische psychologie gebruiken
Kwalitatieve relatie coach-coachee
Vakbekwaamheid van de coach
Kunnen stellen van juiste doelen
Volgens ethische principes is het essentieel dat coach en psycholoog-coach zich blijven bijscholen en de uitkomsten van wetenschappelijk
onderzoek blijven volgen om verantwoorde keuzes te kunnen maken tussen verschillende evidence-based technieken.
Beroepsethiek:
Wanneer een beroepsgroep specifieke afspraken maakt/ vastlegt over criteria om te bepalen of een professionele handeling goed of fout is
en hoe met de consequenties van de handeling moet worden omgegaan.
à Ethische codes voor coaches – Nederlandse orde van beroepscoaches (NOBCO)
= stemt overeen met de ethische code van het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP)
Studietaak 1.1 Coaching en coachingspsychologie
Boek Hfdst 1 (p.5-13): Past, present and future
Coaching en coachingspsychologie floreren al verschillende decennia. Door de complexiteit van de globale samenleving, onzekerheid over
de toekomst en meer ambiguïteit is er meer nood aan zelfbewustzijn, psychologische flexibiliteit, diepgaande collaboraties en co-creatie.
De nood aan coaching en de vaardigheden van coaches en coachingspsychologen vermindert niet, maar verandert wel.
- Van 1-op-1-focus naar een holistische, systeemgerichte coaching
- Ontwikkeling van raamwerken en standaarden gebaseerd op wetenschappelijke evidentie
- Professionalisering van de coaching en coachingspsychologie
à Coaching en coachingspsychologie zijn aparte categorieën maar zijn wel verbonden met elkaar.
Van Socrates tot de 21e eeuw
De Socratische methode kan gezien worden als een voorbode van de huidige coachingtechniek.
- Stimuleren van kritisch denken door logische vragen te stellen
- Kan gebruikt worden in verschillende werkvelden, waaronder psychologie en therapie
Psychologen doen al aan coaching sinds eeuwen, maar in de jaren 1920 schreef Griffith het baanbrekende boek ‘The psychology of
Coaching: A study of coaching methods from the point of view of Psychology
In zijn laboratorium deed hij onderzoek naar 3 aspecten die psychologische principes reflecteren:
- Proberen ontdekken wat pure psychologische feiten en theorie zijn
- Proberen ontdekken welk menselijk gedrag gelieerd is aan atletische vaardigheden en atletische mindedness
- Proberen de effectiviteit van coachingmethoden te verbeteren
à Griffith legde de nadruk op de psychologie van coaching in de sportwereld
à Hij vond de coach meer dan een instructeur: hij is een leraar maar kan ook persoonlijkheden kneden
à Een coach kon in zijn zienswijze een atleet, een fysioloog, een psycholoog, ... zijn
à Door de nadruk op psychologische theorieën in zijn boek werd het belang van psychologie in coaching benadrukt à Dit was de
springplank naar coachingspsychologie vele jaren later
De impact en effectiviteit van psychologische principes in coaching en training van coaches was niet altijd goed doordacht in het verleden:
- Impliciet gebruik van psychologische principes i.p.v. expliciet
- Opzetten van trainingen voor coaches zonder grondig empirisch onderzoek
Grant: De opkomst van coachingspsychologie is het gevolg van humanistische psychologie en de positieve psychologie:
- Positieve psychologie: focus op welbevinden – wetenschappelijk onderbouwd
- Coachingspsychologen kregen zo een wetenschappelijk kader om binnen te werken
Een globale beweging
Over de hele wereld zijn er groepen te vinden die zich bezighouden met coachingspsychologie à het is dus een globaal gegeven
In 2009 werd er een voorstel uitgewerkt om coachingspsychologie verder internationaal te ontwikkelen
- Het promoten van de ontwikkeling van coachingspsychologie als beroep over de hele wereld
- Samenbrengen van de coachingspsychologie-community
- Theorie, onderzoek en praktijk van coaching en coachingspsychologie verspreiden binnen de community
- Professionals samenbrengen die een interesse hebben voor coachingspsychologie
,Regulering van coachingspsychologie
De ontwikkeling van coachingspsychologie wordt beïnvloed door de regulering van de psychologie op internationaal niveau
- Enkel mensen met de juiste accreditering mogen zich psycholoog noemen
Coach is geen gereguleerd beroep à dit zorgt voor uitdagingen maar ook positieve aspecten voor zowel de coach als de
coachingspsycholoog.
Definitie van Coachingspsychologie
Er is niet 1 definitie van coachingspsychologie.
De APS Interest Group in Coaching Psychology heeft in 2002 een definitie uitgewerkt gerelateerd aan positieve psychologie:
‘Coachingspsychologie is een toegepaste positieve psychologie, vanuit een psychologische benadering bekeken en toegepast vanuit een
gedragswetenschap om levenservaring, werkperformance en welbevinden te verbeteren van individuen, groepen en organisaties zonder
klinische problemen’
In praktijk kan een coachee worstelen met klinische problemen en toch kan de coachingspsycholoog de persoon begeleiden parallel aan de
behandeling van de klinische aandoening à het is hier van belang om casus per casus te analyseren
De BPS Special Group in Coaching Psychology bracht in 2004 een andere definitie: ‘Coachingspsychologie is om welbevinden en
performance in zowel persoonlijk en professioneel leven te verbeteren vanuit modellen van coaching die gegrond zijn in leertheorieën of
psychologische benaderingen’
Hierbij is de positieve psychologie niet expliciet vermeld.
Nadien volgden er nog andere definities die zorgen voor diversiteit in coachingspsychologie.
Onderzoek
Onderzoek naar coaching en coachingspsychologie floreert: meer onderzoeken met randomised controlled trials en een mix van
kwalitatieve en kwantitatieve methoden.
Door onderzoek is gebleken waarom coaching effectief kan zijn: werkalliantie blijkt in coaching als therapie een sleutelcomponent te zijn
MAAR: qua kwaliteit van de relatie blijkt er een verschil:
- Therapie: de sterkte van de emotionele band blijkt meer van belang
- Coaching: de aspecten van de relatie geassocieerd met het doel en de taak blijken belangrijker
Coaches en coachingspsychologen in de praktijk
De meest gebruikte benadering bij zowel coaches als coachingspsychologen bleek de positieve psychologie.
Dit bevestigt de link tussen positieve psychologie en coachingspsychologie à Deze link bleek niet expliciet voor iedereen
Psychologische modellen gebruikt voor coachingspsychologie:
- Positieve psychologie
- CGT
- Mindfulness
- Oplossingsgerichte methoden
Psychologische modellen gebruikt voor coaching:
- Positieve psychologie
- CGT
- Mindfulness
Ondanks dat er verschil is tussen coaching en coachingspsychologie integreren ze wel allebei verschillende benaderingen in hun praktijk.
Wat in de toekomst?
Met de veranderende samenlevingen is het van belang om te gaan werken met benaderingen die niet enkel kijken naar wat gekend is,
maar ook op zoek gaan naar verborgen patronen die niet enkel kijken naar de individuele coachee maar ook naar het systeem.
,Pdf: De internationale ethische code voor coaches, mentoren en supervisoren
NOBCO: Ethische gedragscode
Handhaven en bevorderen van een excellente beroepsuitoefening in coaching, mentoring en supervisie.
De ethische code voldoet aan de eisen van de ‘professional charter for coaching and mentoring’ (opgesteld volgens Europese wetgeving)
Ethische aspecten:
à Werken met mensen
- Contractering
- Context
- Integriteit
- Vertrouwelijkheid
- Ongepaste interacties
- Belangenverstrengeling
- Beëindigen van professionele relaties en doorlopende verantwoordelijkheden
à Professioneel handelen
- Handhaven van de reputatie van het beroep
- Erkennen van gelijkheid en diversiteit
- Schendingen van professioneel gedrag
- Wettelijke en statutaire verplichtingen
à Excellente beroepsuitoefening
- Vermogen om te presteren
- Permanente supervisie/intervisie
- Voortdurende professionele ontwikkeling en reflectie
Opdracht 1.1.1 Wat is coachingspsychologie?
Vraag 1:
Het is van essentieel belang om een gestandaardiseerde definitie van coaching te hanteren:
- Het is essentieel voor de praktijk: het maakt duidelijk wat men verwacht van een coach
o Dit wordt bevestigd door de International Coach Federation die stelt dat vóór de start van een coachingtraject met
de coachee besproken dient te worden hoe het traject eruit zal zien (duidelijkheid over vooruitzichten en
verwachtingen)
- Het is van belang voor onderzoek: onderzochte constructen kunnen beter begrepen worden à van cruciaal belang om
belangrijke componenten te definiëren die coaching onderscheiden van soortgelijke interventies
o Hierdoor kunnen dan theoretische kaders ontwikkeld worden
- Het is van belang voor opleiding en kwalificatie als coach
- Het is van belang voor evidence-based practice
à Het coachingproces is afhankelijk van mensen, interpersoonlijke interacties en samenwerking en tracht te zorgen voor positieve
gedragsverandering
à Coaching is een op relaties gebaseerd leer- en ontwikkelingsproces
à Dit relationele aspect onderscheidt coaching van andere interventies
Vraag 2:
Veel coaches hebben geen vooropleiding gevolgd qua psychologie of gedragswetenschappen.
Er is een tendens dat geloofwaardigheid van een coach gekoppeld wordt aan lidmaatschap van een beroepsorganisatie die evidentie en
wetenschappelijk onderzoek belangrijk vindt voor coaching.
Psychologen kunnen een solide bijdrage leveren aan professionalisering van coaching.
Ook al zijn er verschillende visies op coachingspsychologie, toch is er een gemeenschappelijk kenmerk bij al die visies:
- Er is een link naar psychologische theorie à expliciet gebruik van evidentie
- Er is een gemeenschappelijk doel om evidence-based practice te bevorderen door vanuit psychologische theorieën naar
menselijk gedrag te kijken bij mensen die niet-klinisch functioneren
Coaching is een containerbegrip voor een proces dat niet gebaseerd hoeft te zijn op wetenschap.
Coachingspsychologie houdt een expliciet gebruik van evidentie in.
Vraag 3:
Coachingspsychologie is een toegepaste vorm van positieve psychologie:
à Argumenten voor deze stelling:
- Positieve psychologie kan gedefinieerd worden als de wetenschappelijke studie van optimaal functioneren gericht op geluk,
voldoening en floreren.
à Positieve psychologie bestudeert dus het einddoel waar de coachee naartoe wil en biedt wetenschappelijke onderbouwing
voor het proces naar dat einddoel.
- Positieve psychologie hanteert een holistisch perspectief op menselijke ontwikkeling
à Bij coaching wordt dit perspectief overgenomen: men creëert een context waarin de persoon tot maximale zelfactualisatie/
zelfontplooiing kan komen
- Positieve psychologie bevat theoretische kaders die wetenschappelijk getoetst zijn
à Deze kaders kunnen ook binnen het coachingtraject gebruikt worden a.d.h.v. meetinstrumenten die empirisch gevalideerd
zijn
à Argumenten tegen deze stelling:
, - De vraag is of coachingspsychologie enkel vanuit positieve psychologie bekeken moet worden of vanuit een breder en zelfs
multidisciplinair perspectief
à Doordat coachingspsychologie positieve psychologie en andere stromingen (filosofie, management, ...) integreert kan het als
een zelfstandige tak van psychologische wetenschap gezien worden.
Vraag 4:
Bij coachingspsychologie hoeft er geen sprake te zijn van klinisch relevante problematiek.
- Een deel van de coachees kan geestelijke problematiek vertonen à kennis op gebied van geestelijke gezondheid is essentieel
om tijdig een klinisch relevant probleem te herkennen en te kunnen doorverwijzen
o Basiskennis van klinische psychologie en/ of psychodiagnostiek
o Basiskennis van diverse psychologische veranderingsprocessen die een coachee kan doormaken
Opdracht 1.1.2 Coaching en ethiek
Vraag 1:
NIP-beroepscode: 4 basisprincipes:
- Verantwoordelijkheid
o Het klantendossier moet zodanig bijgewerkt worden dat bij een onvoorziene afwezigheid een andere deskundige de
relatie kan voortzetten
o Er zijn geen concrete richtlijnen voor het bijhouden van een dossier
o Maar vertrouwelijkheid, veiligheid en privacy moeten gewaarborgd zijn
- Integriteit
- Respect
- Deskundigheid
Vraag 2:
De relatie coach – coachee moet professioneel blijven.
- Er mag geen misbruik gemaakt worden van de coachee
- Men mag geen ongepast voordeel verkrijgen (financieel of niet-financieel) uit de relatie
- De coach moet een onderscheid maken tussen beroepsmatige relaties en andere soorten relaties
- Geen belangenverstrengeling
- Dubbele rollen moeten vermeden worden
Vraag 3:
Uitgangspunt van de internationale ethische code: De coachee weet zelf het beste wat goed voor hem/ haar is en kan zowel professioneel
als privé zelf beslissen wat hij/ zij wel of niet wil.
- De coach helpt bij het vinden van oplossingen, maar respecteert de autonomie van de coachee à NIP-code: nadruk op
autonomie en zelfbeschikking
- De coach houdt professionele deskundigheid in stand door op de hoogte te blijven van ontwikkelingen, volgen van bij- en
nascholingen en gebruik te maken van supervisie à weet de coach weinig over een onderwerp dan is het belangrijk zich te
richten tot wetenschappelijke literatuur, supervisie of doorverwijzing
Een coach zondigt niet tegen de Internationale Ethische Code voor coaches en mentoren als hij geen dossier van zijn cliënten bij houdt,
aangezien in de ethische code geen concrete richtlijnen over het bijhouden van een dossier zijn opgenomen.
Een coach zondigt niet tegen de Internationale Ethische Code voor coaches en mentoren als hij geen prijsafspraak maakt met zijn cliënten,
aangezien in de ethische code geen concrete richtlijnen over het contractueel vastleggen van een prijsafspraak zijn opgenomen.