Samenvatting van Hoofdstuk 11 van het boek "Economie Integraal" voor VWO. In de samenvatting worden alle definities van de begrippen gegeven en de opsommingen worden uitgewerkt door middel van bullet points.
Economie
11.1 Risicoaversgedrag en verzekeren
Steeds kan er ‘iets’ gebeuren dat een aantasting is van je welvaart. Vaak leidt zo’n onzeker voorval tot financiële
schade, soms is de schade alleen gevoelsmatig.
Risicoaversie mensen kiezen voor zekerheid, voor deze zekerheid wil men betalen (= risicopremie).
↳ VB: Kleine risico’s verzekeren, een reisverzekering waarbij de schade aan een zonnebril verzekerd wordt.
Risicozoekend houden van een gokje, het plezier dat zij onderbinden van het te nemen van risico is voor hen al
een deel van de beloning.
↳ VB: Het meedoen aan een loterij.
Risiconeutraal staan volledig onverschillig tegenover risico’s, zij zullen risico’s niet vermijden, maar ook niet
doelbewust opzoeken.
Hoewel de ene keuzesituatie - objectief - risicovoller is dan de andere, is het vooral je eigen karakter die bepaalt
hoe er met een risico wordt omgesprongen. We onderscheiden daarbij de bovengenoemde gedragingen.
Vaak zal de eigenaar van een woning geringe brandschade uit eigen middelen kunnen betalen. Maar als de
schade erg groot is of het huis afbrandt is het iets anders. Spaargeld is dan meestal niet voldoende voorhanden
en ook een banklening is niet altijd gemakkelijk om te krijgen. Een brandverzekering beschermt de waarde van je
huis en de inboedel tegen brand. Het is een schadeverzekering. Hierbij hebben we met twee partijen te maken:
- Verzekerde, loopt een bepaald risico
- Verzekeraar / verzekeringsnemer, neemt het financiële risico dat de verzekerde loopt - deels - over en ontvangt
daarvoor een verzekeringspremie.
Verzekering een overeenkomst tussen een verzekeringsmaatschappij en een verzekerde, waarbij de verzekerde
de financiële gevolgen van een risico probeert af te dekken.
↳ Kenmerk = onzekerheid, de verzekerde loopt weliswaar een bepaald risico, maar het is niet zeker dat hij ooit
schade zal ondervinden. Zo is het voor de verzekeringsmaatschappij ook op voorhand niet zeker dat deze tot
uitkering zal moeten overgaan.
↳ Onderlinge verzekering = wijze van verzekeren, gebaseerd op het principe dat de verzekerden de door hen
geleden schade gezamenlijk dragen.
VB:
In een bepaalde regio staan 2.000 woningen. De huiseigenaren zijn tot de conclusie gekomen dat de
kans dat hun woning in een half jaar afbrandt 1 op 500 is. Zij besluiten zich ‘onderling’ tegen de brand te
verzekeren. Hiervoor richtten zij een ‘Onderlinge verzekeringsmaatschappij’ op. Aan deze
verzekeringsmaatschappij betalen zijn elk jaar 0,2% van de waarde van hun woning.
Uit de gezamenlijke premies wordt de brandschade van de leden betaald. Mocht de premieopbrengst
niet genoeg zijn voor de uitbetaalde schade, dan moeten de verzekerden bijbetalen. Meestal door in het
volgende jaar de premie te verhogen.
De schade die verzekerden lijden wordt door de verzekeringsmaatschappij vergoed uit de opbrengst van de
premies. De schade wordt dus betaald door de gezamenlijke verzekerden. Dit is de onderlinge solidariteit van de
verzekerden.
, Bij het afsluiten van een verzekering, ontvang je van je verzekering een polis (= een bewijs van de
verzekeringsovereenkomst). Hierin staan:
- Naam van de verzekerde
- Naam van de verzekeringsmaatschappij
- Te verzekeren risico
- Verzekeringsduur
- Hoogte van de premie
( - Eigen risico)
Bij een polis is altijd een bijlage toegevoegd, waarin regels zijn opgenomen over onder meer de afhandelingen
van de schade en hoe de verzekerde om moet gaan met de verzekerde spullen.
↳ VB: Als je je fiets tegen diefstal hebt verzekerd, moet je in geval van diefstal altijd de originele fietssleutels aan
de verzekeringsmaatschappij kunnen tonen.
De hoogte van de verzekeringspremie is afhankelijk van het risico dat - door de verzekeringsmaatschappij - wordt
gelopen. Hierbij heb je onder meer te maken met:
- Soort verzekering
- Waarde van het verzekerde object
- Kans op schade
( - Eventuele eigen risico = het schadebedrag dat voor rekening van de verzekerde komt)
Bij sommige verzekeringen kan je voor een hoog eigen risico kiezen, waardoor je premie lager wordt.
Voor voorwerpen met een relatief goedkope waarde, zal de financiële ramp beperkt zijn als er iets mee gebeurt.
Deze voorwerpen zullen dus niet snel verzekerd wordt om deze reden. De kosten van een ziekte - zeker als die
chronisch is, of wanneer daar ziekenhuisopname aan verbonden is - kunnen daarentegen zo hoog oplopen, dat
wel degelijk van een aantasting op de financiële mogelijkheden kan worden gesproken. In Nederland is iedere
volwassene op grond van de Zorgverzekeringswet verplicht om een zorgverzekering af te sluiten. Ook de
financiële gevolgen van het wegvallen van inkomen (door werkloosheid of pensioen) wordt door verplichte
verzekeringen gedeeltelijk opgevangen. Ook kunnen financiële gevolgen van brand van de eigen woning zonder
een verzekering onoverkomelijk zijn.
11.2 Moral hazard en averechtse selectie
Een goed werkende markt zorgt ervoor dat vragers zich kunnen verschaffen wat zij willen - tegen de prijs die zij
ervoor over hebben - en dat de aanbieders hun producten tegen de gewenste prijs kunnen verkopen. Wanneer
echter een van de partijen over meer informatie beschikt dan de ander, kan het gebeuren dat de markt niet voor
beide partijen gewenste uitkomst oplevert. Er is dan sprake van averechtse informatie (= de situatie waarin de
kennis over het verhandelde product ongelijk verdeeld is over de verschillende marktpartijen).
↳ VB: Tweedehands autodealer, de verkoper wat de kwaliteit is van de desbetreffende auto, de koper kan geen
onderscheid maken tussen een ‘goede’ en een ‘slechte’ auto en neemt daarom geen risico.
Averechtse selectie het verschijnsel dat slechte risico’s de goede risico’s van de markt verdrijven. De partij die
meent niet over voldoende informatie beschikt en moeilijk aan die informatie kan komen, zal de transactie niet
aandurven. → Gevolg van asymmetrische informatie.
Verzekeringsmaatschappijen stellen zich bij verzekeringen voorzichtig op door onvoldoende informatie. De
maatschappij richt zich bij de premievaststelling op de ‘slechte’ risico’s. Er wordt daardoor een relatief hoge
premie gevraagd. Deze premie kan zo hoog zijn dat de ‘goede’ risico’s zich niet willen verzekeren. Het gevolg
van asymmetrische informatie is averechtse selectie: het aanbod van de verzekeringsproducten is niet in
overeenstemming met de behoeften van de vragers. Het is daardoor mogelijk dat noch ‘goede’ noch ‘slechte’
risico’s voor de risicoaverse vrager verzekerbaar zijn.
Een middel om averechtse selectie bij verzekeringen te beperken is de goede risico’s minder premie te laten
betalen voor een zelfde dekking dan de slechte risico’s. Deze premiedifferentiatie gaat wel ten koste van de
onderlinge solidariteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimberlygroen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
