College aantekeningen
College aantekeningen - Persoonlijkheid en individuele verschillen
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Dit document bevat aantekeningen van alle colleges uit 2023.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Persoonlijkheid en individuele verschillenBoek: personality psychology 3rd international edition
Tentamen: 60x 3 keuzevragen, 43 goede antw vereist
College 1, 17 april
Hoofdstuk 1: introduction to personality psychology
Individuele verschillen zijn vaak relatief stabiel en psychologisch van aard. Persoonlijkheid heeft
betrekking op de meer psychologische en stabiele individuele verschilvariabelen. Er zijn veel
verschillende definities voor persoonlijkheid. De definitie zie je wel in het boek (Dick vindt deze niet
sterk, daarom de volgende college definitie → persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende
individuele verschillen tussen mensen met betrekking tot hoe ze denken, hoe ze zich voelen en hoe ze
zich gedragen.)
Etymologisch - oorsprong van woorden. Pre sonare: doorklinken, door een masker heen klinken heeft te
maken met hoe persoonlijkheid wordt uitgebeeld. Historisch gezien ligt het accent op uiterlijk vertoon en
sociale reputatie.
Karakter
Is een deelverzameling van de persoonlijkheid, het is de specifieke uiting. ‘Het typische van iets’.
Karakter is het typische van een persoon. Vaak een overdreven weergave van hoe iemand in elkaar zit.
Bijna altijd een zelfstandig naamwoord, bijv een zeikerd, iemand is niet altijd een zeikerd maar zo zet je
‘m wel neer.
Temperament
Betekent ideale mengverhouding van humores (= lichaamssappen). Begon
bij empedocles, natuur kan het best begrepen worden in termen van
grondprincipes en hun onderlinge verhoudingen (4 elementen).
Hippocrates nam dit over en wilde dit ook gebruiken om
lichaamsprocessen te begrijpen. De elementen van humores zijn: 1) bloed
2) etter/slijm 3) gal 4) zwarte gal. Galenus gebruikt deze vier sappen om 4
temperaturen te onderscheiden. Hier komt de term temperament vandaan,
maar zo wordt het nu niet meer gebruikt.
Temperament tegenwoordig: aspecten vd persoonlijkheid die aangeboren
zijn en al goed te onderscheiden bij jonge kinderen.
Intelligentie
Zie de verhoudingen tussen bovengenoemde dingen op dia 40
Dispositionele domein
Wat zijn de belangrijkste eigenschappen vd persoonlijkheid?
Volgens 1) theoretische modellen of 2) relevante eigenschappen die blijken uit onderzoek
Volgende theorieën zijn allemaal biologisch/fysiologisch van aard.
Model van Eysenck
Hierarchical model of personality, gebaseerd op fysiologische metingen.
3 eigenschappen: psychoticism, extraversion, neuroticism
P: op zichzelf, geen empathie, agressief, impulsief, antisociale neigingen (hedendaags, psychopathie)
E: feestjes, veel vrienden etc
, N: zorgen maken, angstig, depressief, slaapproblemen, veel negatieve emoties.
Fysiologische basis tussen extraversie-introversie. Introverten hebben hogere niveaus van hersenactiviteit
en … [aanvullen dia 47] Introverten zijn door hoge hersenactiviteit al een beetje overprikkeld en trekken
zich terug om hun arousalniveau weer te controleren. Extraverten vertonen juist gedrag om arousalniveau
te verhogen. Is slechts gedeeltelijk bewezen.
Neuroticisme heeft te maken met de activeringsdrempel van het sympathische zenuwstelsel/limbisch
systeem. Neurotische mensen hebben een lage activeringsdrempel waardoor ze snel negatieve emoties
ervaren (fight or flight) ook bij relatief kleine stressoren.
Psychoticisme: Verlies van realiteitszin en agressiviteit, verhoogd testosteronniveau maakt de kans op
agressiefgedrag groter. Voor hiërarchie begrip zie [dia 52 & 53]
Circumplex Model: je zet 2 eigenschappen tot elkaar af. Zie voorbeeld neuroticisme, extraversie [dia 54]
Blijkt opvallend overeen te komen met de 4 temperamenten van Galenus.
Model van Gray
Reinforcement sensitivity theorie. Behavioral activation system en behavioral inhibition system.
Bas: beloningmechanisme. Gevoeligheid voor positieve prikkels. Neiging om hierop af te gaan →
impulsiviteit. Sommigen leren beter door beloning en worden extravert.
Bis: strafmechanisme. Gevoeligheid voor negatieve prikkels. Neiging tot vermijding → angst. Sommigen
leren beter door straf en worden introvert.
Voor de link met model van Eysenck [dia 60]
Model van Zuckerman
Onderzoek naar sensation seeking. Onderzoek naar sensorische deprivatie: Wat gebeurt er met mensen
wanneer ze geen prikkels krijgen. Sensation seeking is zoeken naar spannende nieuwe ervaringen. Blijkt
samen te hangen met de neurotransmitter monoamino oxidase, als je hier te weinig van hebt ben je meer
aan het sensatie zoeken. Het is ongeveer 60% genetisch bepaald. Over het algemeen zijn mannen en
jongeren actiever in het sensatiezoeken dan vrouwen en ouderen. 4 aspecten zie [dia 67].
Sensation seeking heeft te maken met impulsiviteit, en dus met BAS.
College 2, 24 april
De meest recente modellen m.b.t/ de meest relevante persoonlijkheidseigenschappen zijn a-theoretisch.
Meest bekend is (psycho)lexicaal onderzoek. Je gaat hierin bottom-up te werk, welke ‘super eigenschap’
staat boven een eigenschap.
(Psycho)lexicaal onderzoek
Dit is gebaseerd op de lexicale hypothese - voor belangrijke eigenschappen, die ertoe doen, is een woord
bedacht om dit te kunnen omschrijven. Als een eigenschap echt belangrijk of opvallend is, zijn er zelfs
meerdere woorden voor te vinden. En deze woorden zijn in verschillende talen/culturen te vinden.
Lexicaal onderzoek in stappen:
1) Een lange lijst met persoonlijkheids beschrijvende termen verzamelen
2) een grote groep proefpersonen zichzelf of iemand anders daarop laten beoordelen
3) Na selectie en reductie zijn er meestal veel termen over. Meestal worden er
persoonlijkheidsbeschrijvende adjectieven gebruikt, dit zijn bijvoeglijke naamwoorden. Hoe bepalen we
wat de belangrijkste eigenschappen zijn? Er zijn veel soorten woordklassen die je kan gebruiken om de
eigenschappen van mensen te beschrijven. Daarom is het slim om te filteren. Dit wordt gedaan door
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thirzazomer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen