Samenvatting
Samenvatting History of world societies ht 16 tm 33
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
voor zowel vroegmoderne geschiedenis als eigentijdse geschiedenis
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 93 pagina's
Voorbeeld 4 van de 93 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
A history of world societies volume 2Hoofdstuk 16 t/m 33
Vroegmoderne Geschiedenis
Eigentijdse Geschiedenis
Hoofdstuk 16: the acceleration of global contact (1450-1600)
Voor 1500 speelden Europeanen een relatief kleine rol in de wereldhandel. Er werd
met name handel gedreven over de Indische Oceaan, want overal wilde de elite
Chinees porselein en zijde. In deze handelsrelatie hadden de Europeanen echter
weinig waardevolle goederen te bieden in ruil voor de gewilde Chinese goederen. In
hun zoektocht naar betere toegangswegen tot de Aziatische handelsmarkt hebben
de Europeanen toevallig het Amerikaanse continent ontdekt. Zuid- en Noord-Amerika
werden geïntegreerd in een internationaal netwerk van handel en politieke rijken,
waarin de Europeanen een leidende rol innamen. Hier konden ze zilver vandaan
halen en met China gaan handelen. De tijd van globalisatie was begonnen.
The afroeurasian trade world
Het ‘Afroeurasian’ handelsnetwerk verbond Europa, Afrika en Azië met elkaar. Het
westen speelde een kleine rol in deze handel. Desalniettemin hadden de welvarende
Europeanen wel behoefte aan de Chinese luxe goederen, die ze verkregen via
Italiaanse handelaren.
De Indische Oceaan was het centrum van het Afroeurasian handelsnetwerk.
Van de 7e tot de 14e eeuw was hier steeds meer handel gedreven. Handelaren
verzamelden zich in de havensteden langs deze oceaan. Deze steden beschikten
vaak over het zelfbestuur en geweld kwam weinig voor omdat het in het belang van
iedereen was om dit te reguleren. De Mongolen hadden de deuren van China
opengezet voor het westen. De verhalen van Marco Polo gaven aanzet tot wilde
fantasieën over het oosten. In 1368 nam de Ming dynastie het echter over van de
Mongolen. Onder deze dynastie groeide de Chinese economie hard. Een andere
centrum in de handel over de Indische oceaan was india. De havensteden daar
waen opgebloeid door de komst van arabische handelaren. India was de bron voor
peper, katoen en zijde.
In zuidoost Azië leefden de mensen vooral in havensteden of bij rijstvelden. Vrouwen
hadden een grote rol in deze beschavingen. Vrouwen werkten, hadden een rol in de
administratie en ook meisjes kregen erfenis. Vrouwen speelden ook een rol in de
handel.
Op de oostkust van Afrika vond je in deze periode stadstaten wie deelnamen aan
het handelsnetwerk over de Indische Oceaan. Hun handelsproducten waren
bijvoorbeeld ivoor en kokosnoten, maar ook slaven. De bevolking van deze steden
was islamitisch. De westkust van Afrika was juist de grootste bron van goud in de
1
,wereld. Nog voordat de Europeanen aan kwamen zetten dreven de Arabieren en
Afrikanen zelf al een rijke slavenhandel. Ze brachten slaven uit West-Afrika naar
Europa en het Midden-Oosten. Ook brachten ze Oost-Europeanen naar Afrika als
slaven. Het Midden-Oosten fungeerde als tussenpersoon in de handel tussen Europa
en het oosten. Hier concurreerden de Turkse Ottomanen en de Perzische
Safawieden. In de loop van de eeuwen werden de Ottomanen dominant.
Europa was dus maar een kleine speler in dit netwerk. In de late middeleeuwen werd
de handel met het oosten in Europa geleid door de Italiaanse stadstaten Venetië en
Genua. De steden handelden in wapens en slaven in ruil voor de Oosterse
goederen. Venetië onderhield relaties met de Mammelukken in Egypte voor de
handel. Genua was juist dominant op de route naar het oosten via de Zwarte Zee.
Venetië werd in de loop van de 15e eeuw dominant in de specerijenhandel.
Genua ging zich meer focussen op samenwerking met spanje en Portugal om ‘de
nieuwe wereld’ te ontdekken.
The european voyages of discovery
Toen Europa herstelde na de Zwarte Dood, hadden ze als doel om het christendom
te verspreiden en om de Italiaanse en Ottomaanse dominantie in de handel met het
oosten tegen te gaan. Spaanse en Portugese ontdekkingsreizigers zijn toen de
Atlantische Oceaan op gegaan.
De Europese expansie had verschillende oorzaken.
- Economisch: Na de Zwarte Dood ontstond er nieuwe welvaart en
Europeanen wilden hiermee luxeproducten aanschaffen. Bijvoorbeeld
specerijen. Door de dominantie van de Ottomanen was de landroute naar het
oosten echter afgesloten. Europeanen die aan deze handel wilden verdienen
moesten dus een nieuwe route vinden.
- Religieus: Met het einde van de reconquista zochten de vorsten op het
Iberisch Schiereiland naar nieuwe tegenstanders.
- Een derde factor is de dynamische geest van de renaissance.
Ontdekkingsreizigers wilden glorie verkrijgen en ze hadden een oprechte
interesse in het ontdekken van nieuwe landen tonen.
- Concurrentie: tussen Europese vorsten om de prestige en winsten van
overzeese ontdekkingen.
Voor de reizen over de Atlantische Oceaan hadden de Spaanse en Portugese
vorsten technologische ontwikkelingen op het gebied van scheepsbouw, wapens
en navigatie nodig. De ontwikkeling op het gebied van scheepsbouw is de ‘caravel’:
een zeilschip met drie masten die meer vracht kon dragen én de open zee kon
trotseren. Met een kanon aan boord kon het ook een bedreiging zijn voor
kuststeden. In deze periode zag je ook grote ontwikkelingen op het gebied van
navigatie, bijvoorbeeld de vertaling van de ‘Geography’ van Ptolemeus. Vanuit
China werd er kennis gemaakt met het kompas.
2
,The portugese in africa and asia
Portugal had dankzij natuurlijke omstandigheden altijd al een voordeel gehad in het
reizen naar Afrika en Brazilië. De wind langs de Portugese kust waait namelijk
richting deze gebieden. Met hun ontdekkingsreizen wilden de Portugezen militaire
glorie verkrijgen, moslims kerstenen, goud en slaven vinden en een nieuwe route
naar de Aziatische specerijenmarkten vinden. De Portugese prins Henry (1394-
1460) sponsorde veel ontdekkingsreizigers en wordt daarom ook wel ‘The Navigator’
genoemd. Olv henry vestigde Portugal zich op eilanden in de atlantische oceaan en
werd in 1443 hun eerste handelspost gesticht in noord-afrika. Vervolgens veel
posten in Guinea (was veel goud). Rond 1500 had Portugal monopolie op de
goudimport. Anders dan de Spanjaarden in Amerika hadden de Portugezen niet tot
doel om grote nederzettingen in West-Afrika te stichten of om invloed uit te oefenen
op het politieke en culturele leven van de mensen met wie ze handelden. De
Portugezen wilden zich juist mengen in de bestaande handelssystemen. Hierdoor
was er in de eerste eeuw geen onrust tussen afrikaanse heersers en Europeanen.
In 1487 heeft Bartolomeu Diaz namens de Portugezen Kaap de Goede
Hoop bereikt. Ongeveer tien jaar later heeft Vasco de Gama via Kaap de Goede
Hoop naar India gereisd en weer terug naar Portugal. Hij kwam in Portugal aan met
specerijen aan boord en had daarmee bewezen dat een handel met het oosten via
de Kaap-route mogelijk was. Lissabon werd de toegangspoort voor Aziatische
goederen in Europa. Door middel van geweld en diplomatieke verdragen hebben de
Portugezen de steden langs de Indische Oceaan beveiligd, maar net als in Afrika
oefenden de Portugezen weinig invloed uit op het culturele en religieuze leven van
de mensen in deze regio’s.
Spain’s voyages to the Americas
Na Portugal volgde ook Spanje met ontdekkingsreizen, zoals christoffel columbus.
Hij kwam uit het Italiaanse genua en was erg katholiek. Hij was van mening dat het
christendom verder verspreid moest worden. de portugezen wilden zijn reis niet
betalen, maar de spaanse vorst wel. Op 3 augustus 1492 vertrekt hij met zijn kennis
over de geography van ptolemeus. Hij dacht dat hij in india (Azië) zou aankomen,
maar belandde in Amerika, de bahamas. Ook trof hij hier goud aan. op zijn tweede
reis bracht hij Spaanse kolonisten met zich mee om gebieden in te nemen en de
lokale bevolking tot slaaf te maken.
Columbus had niet door dat hij een nieuw continent had ontdekt, daar kwam
Amerigo vespucci uit florence achter. Amerika naar hem vernoemd. Portugal en
Spanje waren het echter oneens wie Amerika nu had ontdekt. Daarom vroegen ze
paus Alexander VI om hulp. Dit leidde tot het Verdrag van Tordesillas (1494),
waarin bepaald werd dat Spanje alles ten westen van een bepaalde lijn op de
Atlantische Oceaan kreeg, en Portugal alles ten oosten. Het gebied van Portugal
leverde veel meer op dmv specerijenhandel. Daarom sponsorde de Spaanse koning
Karel I in 1519 de reis van Ferdinand Magellan. Magellan moest een directe
zeeroute naar Azië vinden. Hier werd de eerste reis om de gehele wereld gemaakt.
3
, het Europese wereldbeeld werd op zijn kop gezet. De aarde was veel groter dan wat
bvb ptolemeus dacht.
Ook andere Europese gebieden zoals Engeland en Frankrijk hebben pogingen tot
ontdekkingsreizen gedaan maar was niet effectief.
Conquest and settlement
Voordat Columbus aankwam leefden er duizenden groepen inheemse volken in
Amerika. Dit konden kleine stammen van jagers-verzamelaars zijn tot aan grote,
georganiseerde rijken met levendige steden. In 1492 leefden er 50 tot 60 miljoen
mensen in Amerika. Na de komst van de Europeanen zou dit aantal drastisch
afnemen.
In eerste instantie vestigden Spanjaarden zich op eilanden en de kust, daarna
ook steeds meer op het vasteland. In 1519 ging hernan cortes naar de mexicaanse
kust. Hier was het Azteekse rijk. Het Azteekse Rijk was een alliantie tussen het volk
Mexica en de andere volken die zij overwonnen hadden. In de loop van de 15e eeuw
hadden zij zich snel uitgebreid. Toen de Spanjaarden aankwamen, werden ze
geregeerd door Motecuhzoma II (r. 1502-1520) vanuit de hoofdstad Tenochtitlan
(heden: Mexico Stad). De Azteken waren een geavanceerde beschaving. Net zoals
in Europa domineerde een erfelijke adelstand het leger, priesterschap en de
overheid. De Azteken overwonnen andere volken namelijk door middel van grof
geweld en na overgave moesten de volken alsnog een forse belasting betalen.
Cortés sloot een alliantie met de overwonnen koning Tlaxcala. De soldaten van
Cortés en Tlaxcala namen samen de Azteekse stad Cholula in in oktober. Ze
slachtten duizenden inwoners. Hierna sloot Cortés allianties met andere volken en in
november 1519 trokken enkele honderden Spanjaarden met duizenden inheemse
krijgers richting Tenochtitlan. Motecuhzoma II liet ze simpelweg toe tot de hoofdstad.
Hij geloofde namelijk dat de Spanjaarden onsterfelijk waren. In mei 1521 nam cortes
de hoofdstad in. Daarna begon de verovering van de rest van mexico.
Opmerkelijker is de val van de beschaving van de Inca’s in Peru. De Inca’s leefden
hoog in de bergen. Net als de Azteken was hun beschaving ver ontwikkeld en
complex. De kracht van de Inca’s lag in hun bureaucratische efficiëntie. Het rijk
was echter verzwakt door een burgeroorlog en een epidemie die was ontstaan door
handel met de Europeanen. Op 13 mei 1532 landde Francisco Pizarro in het
noorden van Peru. Pizarro nam de koning gevangen en vermoordde hem in 1533. In
het inca gebied vonden ze veel goud en zilver.
Het succes van de Spaanse conquistadores is deels te danken aan hun
technologische superioriteit. Denk hierbij aan buskruit en stalen zwaarden. Verder
speelt verdeeldheid onder de Azteken en de Inca’s een rol. De belangrijkste factor is
echter de ziektes die de Europeanen met zich mee brachten. De Azteken en de
Inca’s hadden geürbaniseerde samenlevingen waardoor de ziektes zich gemakkelijk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninabosch1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen