6.1 Theorieën over het leesproces
Over hoe het leesproces verloopt zijn verschillende theorieën of modellen. We bespreken de
volgende modellen over het verloop van het leesproces.
Bottom-upmodel
- Volgens het bottum-upmodel of opbouwmodel begint een lezer met het
waarnemen op het meest elementaire niveau, dat van letters. Eerst herkent hij
de letters, daarna de opbouw van de woorden en woordgroepen en als laatste
stap wordt er betekenis aan de zin toegekend. Het bottum-upmodel geeft geen
correct beeld van het leesproces. Het verklaart niet waarom woorden verkeerd in
de zin staan. In werkelijkheid verloopt het leesproces dus iets anders dan het
bottum-upmodel aangeeft. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit het feit dat we goed in
staat zijn om een tekst te lezen waaruit woorden en letters zijn weggelaten.
Top-downmodel
- Volgens dit model maakt de lezer sterk gebruik van zijn voorkennis en de context.
Het top-downmodel vat het lezen op als een proces van voorspellen, selecteren
en toetsen. Bij het lezen van de zin in mei leggen alle vogels een ei ziet een
ervaren lezer in één oogopslag in mei leggen en op grond van zijn taalkennis
verwacht hij dat hier een bekende zegswijze zal staan. Om te kijken of zijn
voorspelling klopt, hoeft hij alleen nog maar het woord vogels te selecteren uit de
rest van de zin. Ook het top-downmodel geeft geen correcte analyse van het
leesproces. Uit onderzoek blijkt dat lezers niet heel precies kunnen voorspellen
wat de rest van de zin zal zijn.
Interactieve model
- Het interactiemodel ziet het lezen als een afwisseling tussen voorspellend lezen
en het woord voor woord lezen. Een tekst over een onderwerp waar je veel vanaf
weet, zul je in de eerste instantie voorspellend lezen. Maar je kunt overschakelen
op woord voor woord lezen als je een onbekend woord of moeilijk gedeelte
tegenkomt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meestertjej. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.