Na - H9 - Arbeid, energie en
vermogen
9.1 INTRODUCTIE
Soorten krachten
- Zwaartekracht: F z =m∙ g
- Veerkracht: F v =C ∙ u
- Schuifwrijving: F w ,s =f ∙ F n
- Rolweerstand: F w ,r =c r ∙ F n
1 2 1
- Luchtweerstand: F w ,l= ∙ c w ∙ ρ ∙ A ∙ v of F w ,l=k ∙ v2 met k = ∙ c w ∙ ρ∙ A
2 2
- De spankracht Fs in een touw en de normaalkracht F n van een opp worden niet berekend met een
formule. Beide krachten zijn reactiekrachten; ze ontstaan als gevolg van een andere kracht. Ze zijn
ieder de helft van een krachtenpaar.
Evenwicht van krachten
- F res =m∙ a
- Bij eenparige versnelde beweging of bij bepalen van versnelling op willekeurig tijdstip geldt:
∆v
a=
∆t
∆v
- Bij willekeurige beweging geldt voor gehele beweging: a gem=
∆t
Chemische energie
- Verbrandingswarmte: energie die in brandstof zit opgeslagen, bij vloeistoffen uitgedrukt in J/L of in
J/m3, bij vast stoffen in J/kg
- Ook accu slaat energie op in vorm van chemische energie. Capaciteit van accu staat er meestal op
vermeld in Ah of in mAh en geeft aan hoe lang de accu een bepaalde stroomsterkte kan leveren.
- Om energie die accu kan leveren te berekenen heb je ook spanning van accu nodig. Als je deze
vermenigvuldigd met capaciteit, krijg je energie in wattuur of in milliwattuur.
9.2 ENERGIE VOOR BEWEGEN
- Om een beweging in stand te houden is alleen energie nodig als er wrijving is, wand dan gaat er
energie van de beweging ‘verloren’; deze wordt omgezet in warmte.
- Wrijvingskrachten verrichten arbeid bij omzetten bewegingsenergie in warmte, wrijvingsarbeid
- Bij constante snelheid op vlakke weg verricht voorwaartse kracht arbeid. Motor zet net zoveel
energie om in bewegingsenergie als er bewegingsenergie wordt omgezet in warmte door
wrijvingsarbeid.
- Arbeid die motor verricht is evenredig met totale wrijvingskracht én met afgelegde afstand.
- Bij bewegen is rendement van motor of spieren het percentage van energie dat gebruikt wordt om
te (blijven) bewegen.
- Een auto kan zuiniger rijden door het rendement van de motor te verbeteren en/of door
tegenwerkende krachten te verkleinen.
Arbeid
- Arbeid: hoeveelheid energie die door een kracht wordt omgezet bij bewegen.
- Kracht verricht alleen arbeid als er beweging is en voorwerp waarop kracht werkt verplaatst wordt.
- W =F ∙ s (W in J)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yansnoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,55. Je zit daarna nergens aan vast.