Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou thema 4 vwo evolutie
Samenvatting thema 4 VWO. Boek 4b. Evolutie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Evolutie:De eerste organismen:
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard
jaar:
- 3,8 miljard jaar geleden: eerste
eencelligen
- 670 miljoen jaar geleden: eerste
meercelligen (7% zuurstof in
atmosfeer)
- 400 miljoen jaar geleden: eerste
landplanten
- 350 miljoen jaar geleden: eerste
gewervelden
- 250 miljoen jaar geleden: eerste
zaadplanten
- 65 miljoen jaar geleden: eerste
zoogdieren en vogels
De oudste fossielen met menselijke
kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud. Alle fossielen ouder dan 1,4 miljard jaar zijn prokaryote
organismen.
Organische en anorganische stoffen:
Aan het ontstaan van het leven ging waarschijnlijk een chemische evolutie vooraf.
Anorganische stoffen:
- Zijn relatief kleine en eenvoudige moleculen met maximaal 1 C-atoom
- Komen uit de levende en uit de levenloze natuur
Organische stoffen:
- Zijn relatief grote moleculen met 2 of meer C-atomen (C-H verbindingen)
- Komen alleen van organismen
Autotroof en heterotroof:
Autotrofe organismen:
- Kunnen organische stoffen uit anorganische stoffen maken
- Hebben andere organismen als voedsel
- Hebben chlorofyl
- Planten en soms bacteriën zijn het
Heterotrofe organismen:
- Kunnen niet organische stoffen uit anorganische stoffen maken
- Hebben andere organismen als voedsel
- Schimmels, dieren en de meeste bacteriën zijn het
, Ontstaan prokaryoten:
Prokaryoten:
De eerste prokaryoten waren anaeroob, ze konden niet leven met zuurstof ook waren ze
heterotroof, ze verkregen energie uit opname en afbraak organische stoffen.
- Zijn eencellige organismen
- Geen celkern
- Zijn bacteriën
- De eerste organismen waren prokaryoten
Eukaryoten:
- Eencellig of meercellig
- Hebben een celkern
- Planten, dieren en schimmels
- Complexere cellen dan prokaryoten
- Bijvoorbeeld Amoebe (eencellig) (a voor geen en moebe voor vorm)
Cilia (trilhaartjes (ev. Cilium)) zorgen voor voortbeweging en transport van voedsel naar
celmond
Oeratmosfeer:
- Bevatte geen zuurstof tot ongeveer 3 miljard jaar geleden
- Waarschijnlijk mengsel van: stikstofgas, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide (zoiets komt ook vrij bij
vulkaanuitbarstingen)
- Deze gassen kunnen ioniseren o.i.v. elektrische ontlading en uv-straling (dan kan koolstof,
waterstof, zuurstof en stikstof ontstaan)
- Als die stoffen reageren met elkaar kunnen organische stoffen uit anorganische stoffen
ontstaan
Miller-Urey-experiment:
- Het ontstaan van organische uit anorganische stoffen nagebootst
- In 1951
- Mengsels van methaan, ammoniak, waterstofgas en waterdamp blootgesteld aan
elektrische ontladingen
- Ging via buisje naar oersoep
- d.m.v. monstertje bleek dat er stoffen als aminozuren en nucleotiden ontstonden
Oersoep:
- Zou ontstaan zijn door verdamping uit binnenzeeën en daardoor indikking
- De theorie was dat het een mengsel kleine organische moleculen die zich samenvoegden tot
grotere moleculen was
- Die moleculen rangschikten tot protobionten (kleine druppeltjes)
- Uit protobionten ontstonden de eerste cellen
- Deze cellen hadden waarschijnlijk al DNA
- Hoe deze cellen wisten zich te organiseren is een voorbeeld van zelforganisatie
- Zelforganisatie: als eenheden ontstaan met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau (ook celdifferentiatie en apoptose)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper avaoever. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79223 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen