Grondslagen van het recht
Inhoudsopgave
H1 legaliteit en legitimiteit in natuurrechtsleer en rechtspositivisme..............................................................2
H2 De democratische rechtsstaat als legitiem staatsmodel.............................................................................9
H3 De scheiding van kerk en staat................................................................................................................ 15
H4 De universaliteit van waarden en beginselen.......................................................................................... 18
H5 De klassieke grondslagen van het moderne recht....................................................................................21
,H1 legaliteit en legitimiteit in natuurrechtsleer en
rechtspositivisme
Onafhankelijkheidsverklaring
- Hierin wordt aangegeven dat het statelijk bestuur en wetgeving ergens een
grens hebben daar waar deze in strijd komen met evidente waarheden:
o Alle mensen zijn gelijk geboren.
o Alle mensen hebben van de schepper bepaalde onvervreemdbare
rechten gekregen:
Recht op leven.
Recht op vrijheid.
Recht op het nastreven van geluk.
- De staat is ter realisering van deze rechten, ze zijn niet verleend door de
staat.
- Engelse koning George III had gehandeld in strijd met deze beginselen
verzet.
Probleem in Sophocles’ Antigone
Hier werd een beroep gedaan op een hoger soort recht dan de statelijke wetgeving.
Hoger dan het positieve recht (de koning), staat een hoger/goddelijk recht. Deze
wetten zijn van alle tijden. Het goddelijk recht gaat voor bevelen van de koning (in
deze tijd Kreon).
- Voorloper van de theorie die ervan uitgaat dat God ons bepaalde normen
voorschrijft die als de hoogste beginselen van recht en moraal kunnen worden
gezien.
o Voordeel: volk wordt niet overgeleverd aan de willekeur van de staat.
o Nadeel: gevaar is dat iedereen zich kan onttrekken aan de wetten van
de staat met een beroep op het hoger recht (= theoterrorisme).
Voorbeelden van theoterroristen:
Jigal Amir: denkt dat hij met goddelijke legitimatie Jitzak
Rabin mag/moet vermoorden
Scott Roeder: denkt dat het zijn goddelijke opdracht is
om George Tiller (abortusarts) te vermoorden.
Mohammed B: goddelijke roeping om Theo van Gogh te
vermoorden
Sophocoles beroept zich op hoger recht, theoterroristen op
goddelijk recht
Vijf kenmerken van natuurrecht
1) Een status: de absolute gelding (altijd geldig).
2) De bron waaruit het voortvloeit: de natuur.
3) Het kennisinstrument waarmee het gekend wordt: de rede (hebben alleen
mensen).
4) De functie die het vervult: een kritische toets (voor de geldigheid van
wetten).
5) De inhoud die het heeft: metafysische ideeën (boven de fysica/achter de
werkelijkheid).
- Deze kenmerken komen in verschillende combinaties terug bij verschillende
denkers
, Aanhangers: Thomas van Aquino, William Blackstone, katholieke auteurs
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwenengels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.