Taak 1 van het blok seksualiteit van het derde jaar gezondheidswetenschappen richting geestelijke gezondheid. Bevat alle literatuur: handboek seksualiteit (hoofdstuk 4, 5, 6 en 7) artikels van Basson, Van Lunsen, Laan en Chivers.
4. BIOLOGIE VAN DE SEKSUALITEIT ; ENDOCRINOLOGISCHE , ANATOMISCHE EN
FYSIOLOGISCHE ASPECTEN
4.1 ENDOCRINOLOGISHE ASPECTEN VAN SEKSUALITEIT IN VERSCHILLENDE LEVENSFASE
4.1.1 Enkele begrippen
Seksualiteit: lustvol genitaal gedrag als coïtus en masturbatie, maar ook
seksuele en erotische partnerkeuze (seksuele oriëntatie), seksuele
fantasieën, seksuele identiteit en genderidentiteit/-rol.
Masters en Johnson hebben de
seksuele responscyclus (fysiologische
response) ontworpen, deze bestond uit
vier fasen: opwinding, plateau, orgasme
en herstel. Kaplan heeft hier een fase
van verlangen bij geplaats en de fase
van plateau geschrapt. Basson geeft
een alternatieve responscyclus,
hierbij wordt seksuele motivatie getoetst
op intimiteit en seksuele stimuli worden
omgezet in opwinding en een bewuste
affectieve waardering van die
opwinding.
Het hebben van geslachtshormonen bij het optreden van een seksuele
respons is niet noodzakelijk bij jonge, pre puberale kinderen. Hierbij
circuleren geen geslachtshormonen maar zij kunnen wel volledig seksuele response krijgen. Aan de
andere kant spelen de geslachtshormonen een faciliterende rol. Na verwijdering van eierstokken
rapporteren vrouwen problemen met hun seksualiteit en respons.
4.2 FYSIOLOGIE VAN HET SEKSUEEL FUNCTIONEREN
Seksuele responscyclus verwijst in fysiologische zin naar de verandering die als gevolg van
seksuele stimulatie in het lichaam optreden. Deze verandering kunnen tijdens REM-fase in slaap,
tijdens erotische dromen, fantaseren, masturbatie en tijdens seksuele interactie met partner
optreden.
Masters en Johnson benadrukken dat bij seksuele opwinding niet alleen de genitalia actief zijn,
maar het gehele lichaam. Daarnaast benadrukken zij dat er grote verschillen in anatomie en
fysiologische reacties zijn, ook tussen jong en oud.
4.2.1 Indeling seksuele respons
Het klassieke model van menselijke seksuele response bestaat uit de volgende fase:
verlangen, opwinding, plateau, orgasme en herstel. Tegenwoordig bestaat het model uit:
verlangen, opwinding orgasme en herstel/bevrediging. Kennis van genitale reacties zijn van
belang, aangezien cliënten seksuele problemen vaak koppelen aan disfunctie van hun genitalia (zie
onderstaande platen). Bij voldoende seksueel verlangen zal actieve stimulatie tijdens de
opwindingsfase een stijging van seksuele opwinding veroorzaken. Seksueel verlangen kan ook
ontstaan door effectieve stimulatie. Bij effectieve stimulatie komt de persoon in de plateaufase,
meer stimulatie kan dan leiden tot een orgasme. Als de stimulatie stop keert deze van de plateau
terug naar de beginfase. De orgasmefase duurt het kortst (tussen de 5 en 30 seconden) en betreft
onwillekeurige (reflexmatige) optreden van een climax met maximale seksuele opwinding. Tijdens
de herstelfase vaagt de seksuele opwinding weg en uiteindelijk wordt het beginniveau opnieuw
bereikt. Er zijn grote verschillen in tijdsduur en intensiteit van de verschillende fasen.
Een definitie geven van orgasme is lastig, dit is namelijk een individuele belevenis, zowel
lichamelijk als geestelijk. Er zijn ook fysiologische verschillen tussen mannen en vrouwen. De
vrouw is bij doorgaand seksuele stimulatie in staat verschillende orgasmen kort na elkaar te
hebben, de meeste mannen ervaren een refractaire periode waarin seksuele stimulatie niet
effectief is en hun erectie en seksuele opwinding verdwijnen. Een klein deel van de mannen kan
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Minke2401. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
