Hoorcollege 1: introductie Psychologie als Wetenschap
De wetenschap moet zich verbeteren. Op het gebied van volledig transparant, meer
reproduceerbaar, hoger replicatie succes, voldoende diversiteit en focus op teams.
Een paar belangrijke termen:
- Transparent: het onderzoeksproces is stap voor stap helder en volledig beschreven.
- Reproduceerbaar: het onderzoek (of een deel ervan) kan nog een keer uitgevoerd worden
zoals dit eerder ook gebeurd is. (Al geproduceerde data)
- Replicatie: een studie vindt hetzelfde resultaat als een eerdere studie. (Hier werk je met nieuwe
data)
We hebben verschillende onderzoekssoorten:
- Descriptief: observaties documenteren zonder
relaties tussen variabelen te analyseren. Het is
beschrijven wat je ziet.
- Exploratief: relaties tussen variabelen analyseren,
maar niet hypotheses toetsen.
- Con rmatief: hypotheses toetsen.
De theorie-data cyclus
- We hebben oude kennis en daar stellen we een
nieuwe hypothese op. Daar gaan we een voorspelling
mee doen. Dan gaan we een studie doen, om te kijken
of de data overeenkomt met de voorspelling. Gaan we
statistisch analyseren. We komen daardoor op
uitkomsten en gaan onze kennis updaten.
- Een theorie geeft de samenhang tussen hypotheses
weer.
Het genereren van hypotheses kan op de volgende manieren:
- Introspectieve zelf-analyse. Vanuit je zelf een hypothese bedenken.
- Opmerken van patronen in de omgeving van de wetenschapper.
- Opmerken van (onverwachte) uitzonderingen op patronen.
- Bestaande theorie toepassen op nieuwe fenomenen.
Er zijn veel onduidelijke theorieën:
- Concepten worden niet helder gede nieerd.
- Relaties tussen concepten niet expliciet. Ik denk dat dit invloed heeft op dat. Maar hoe precies?
- Niet duidelijk welke voorspellingen volgen. Komt door ambiguïteit.
- Allerlei patronen in data accommoderen (aanpassen)
- Een ambigue statement kan leiden tot een hele boel verschillende patronen in de data
afhankelijk van hoe je het speci ceert.
Strategische ambiguïteit
Het gebruik van “theoretische” ambiguïteit t.b.v. persoonlijke belangen en doelen
Open voor meerdere interpretaties
Ambiguïteit schept exibiliteit:
- Verbergen zwakheden
- Ontkennen speci eke interpretaties
- Accommoderen van onverwachte data
- Projecteren door zelf and anderen.
Flexibiliteit wordt soms beloond
- In vakblad en subsidie ‘review processes’
- Illusie van consistente steun voor theorie
- Illusie van cumulatieve kennis constructie
- Illusie van generatief onderzoeksprogramma
fi fi fl fi fi
, Wat is psychologie? —> Psychologie is de wetenschappelijke studie van het brein, cognitie, en
gedrag • Brein: structuur en functioneren van hersenen • Cognitie: informatieverwerking
(waarneming, gedachten, emoties, gevoelens, etc.) • Gedrag: alle acties van het lichaam (lopen,
blozen, pupilveranderingen, hartslag)
Belangrijke termen bij PAW:
- Theory stretching”: het strekken/groter maken van een theorie zodat de data wordt gecoverd.
- Post-hoc precision: het kleiner maken van een theorie zodat die theorie beter past bij de data.
- Theorie: een set van onderling verbonden claims die toetsbaar is (deels of geheel)
- Hypothese: een claim over de relatie tussen constructen die volgt uit een theorie
- Variabelen: observaties die verschillende waarden kunnen aannemen
- Voorspelling: een verwacht patroon van data in studieopzet (op basis van hypothese)
- Data: documentatie van observaties
Kwanti ceren van onzekerheid; hoe onzeker is mijn schatting van de data.
- De signaal detectie theorie is dan hierbij nuttig. Twijfel is een kracht, geen zwakte.
Maatschappelijk belang van wetenschap en twijfel
- Leiders moeten hun overtuigingen publiekelijk kunnen aanpassen op basis van nieuw bewijs
- om beleid te verbeteren
- Mensen moeten begrijpen dat schattingen niet perfect zijn, maar (vaak) zeer waardevol
- om vertrouwen in wetenschap te behouden
De nities
- Diversiteit: het erkennen, respecteren, en waarderen van verschillen tussen mensen
- Inclusie: een gemeenschap waar iedereen zich gewaardeerd en thuis voelt
- Het is daarom belangrijk dat er diversiteit is in onderzoekers, studenten, perspectieven en
expertise, onderzoekspopulaties
Hoorcollege 2: Wetenschaps loso e
Wat is wetenschaps loso e?
- Wat kwali ceert als wetenschap?
- Non-wetenschappelijk: iemand die een uitspraak doet en zegt dat het niet
wetenschappelijk is. Dit zijn de meeste uitspraken in de wereld.
- Pseudowetenschappelijk: iemand beweert dat hij een wetenschappelijke uitspraak doet,
maar mensen zijn er overeen dat degene zich niet aan de regels van de wetenschap houdt
- Wetenschappelijk: gebaseerd op de wetenschap.
- Hoe waar zijn (wetenschappelijke) uitspraken?
- Hoe moet wetenschap bedreven worden?
- Wat is het doel van wetenschap?
- Het vermeerderen van kennis, het beschrijven en begrijpen van de wereld. Een
wetenschapper wil ware uitspraken doen
Waarom doen we dit?
- Het doen van op bewijs gestoelde uitspraken/ het beoordelen van (op bewijs gestoelde)
uitspraken.
Hoe wetenschap te bedrijven? We hebben Mertoniaanse normen voor een goede wetenschap:
- Communisme (communism). Dit verwijst erna dat het goed is als wetenschapper je data deelt
met je gemeenschap. Iedereen moet bij de data kunnen.
- Universalisme (universalism). Het moet niet uitmaken welke wetenschapper de uitspraak doet.
- Belangeloosheid (disinterestedness). Onderzoekers hebben geen belang bij het onderzoek dat
ze doen. Zo voorkom je bias. De uitspraken moeten niet van belang zijn.
- Georganiseerde skepsis. De gemeenschap moet een gezonde sceptische grindhoudend
moeten hebben tov resultaten. Ze moeten niet vooringenomen zijn. (Kritisch zijn).
Deductie: gebruik van de logica: het bestaat uit meerdere premisse die lijdt tot 1 conclusie. Twee
begrippen zijn belangrijk bij deductie:
- Validiteit: de gevolgtrekking is logisch.
fi fi fi fi fi fi fi
, - Waarheid: je kan het veri ëren.
- Het grote probleem van deductie is dat de inhoud van de premissen niet waar hoeft te zijn.
- Wanneer is een conclusie waar? Als de premissen waar zijn, maar hoe weet je dat?
Francis Bacon
- Hij benoemde het grote probleem van de methode van deductie. Hij zag in dat je moet
observeren om te kijken of de premissen waar zijn.
Copernicus: hij deed observaties en was een belangrijke wetenschapper.
- Hoe beter de observatie (ik zie een zwaan en hij is wit), hoe groter de waarheid van je uitspraak.
Dit is precies wat inductie is.
- Inductie: je doet een waarneming en op basis hiervan doe je een uitspraak. Hoe vaker je
observeert hoe meer bewijs er is voor de conclusie. Dit noemen we ook wel positivisme. De
wetenschap draait om observaties en dat dit de enige methode is om de wetenschap te doen.
Het doel is een theorie of model als bewijs.
- Ook hier hebben we het inductieprobleem: je kan nooit alle observaties doen, om te bewijzen
dat een uitspraak waar is. Er kan altijd een tegengestelde waarneming komen. Het geeft
geen garantie voor de toekomst.
- Het meeste onderzoek in de psychologie is gebaseerd op inductie.
Gerelateerd hieraan is het realisme:
- Metafysisch realisme: er bestaat een externe, van onze geest en waarneming onafhankelijke
wereld.
- Epistemologisch realisme: wij kunnen objectieve (ware) kennis krijgen van deze externe
werkelijkheid, dus de wereld. We kunnen de wereld beschrijven zoals hij echt is.
Bottom line
- Deductie: gebaseerd op logica, leidt niet tot meer kennis, waar?
- Inductie: logica niet aan de orde, leidt tot meer kennis, waar?
Immanuel Kant (was zeer bewust van inductie)
We kunnen dé zwaan nooit kennen: er bestaat geen realiteit los van onze observaties. Onze geest
creëert de realiteit, was zijn conclusie. Het realisme geloofde hij niet in.
Popper
Kant heeft gelijk wat betreft inductie, maar zijn conclusie raakt kant nog wal… (pun intended). Hij
geloofde niet in zijn conclusie. Hij vond dat we hier niks mee op schieten.
Falsi catie
- Dit is de derde manier van wetenschappelijk onderzoek doen (naast inductie/deductie). Met
zekerheid kan je zeggen dat een bepaalde conclusie niet correct is.
Demarcatie
- Demarcatie is datgene wat wetenschap onderscheid van niet-wetenschap. Een waarneming die
in tegenspraak is met de theorie falsi eert de theorie. Alleen een theorie die falsi eerbaar is, is
wetenschappelijk. Theorieën die algemener zijn, zijn sterker dan hele speci eke theorie. Een
voorbeeld hiervan de de wet van Weber: Een waarneembaar verschil, bijvoorbeeld tussen twee
groottes is niet absoluut maar relatief. Dit is een sterke theorie volgens falsi catie.
- We kunnen alleen falsi ceren als we observaties doen. Want we kunnen dingen op meerdere
manieren interpeteren. Observaties zijn dus subjectief. Individuele observaties zijn subjectief,
we moeten publieke, toetsbare observaties doen (antwoord van Popper). Observaties zijn dus
theorie-afhankelijk.
- Popper zei daarop: We moeten toewerken naar basis-observaties, dat betekent we gaan
observaties doen die helemaal los staan van de theorie. Zoals die van Weber. Toch zijn deze
observaties vaak niet mogelijk.
Falsi catie samenvattend
Kan (in principe) bewijzen dat iets niet waar is, maar berust op observaties (waarnemingen).
Observaties zijn theorie-afhankelijk en subjectief. Daarmee is het dus maar de vraag of falsi catie
mogelijk is. Theorieën blijven overeind ondanks falsi caties. Mensen blijven stug geloven.
fi fi fi fi fi fifi fi fi
