Samenvatting Hoofdstuk 2 Cellen - VWO 4 - Biologie Voor Jou 4a.
Complete samenvatting over cellen, waarin alle leerstof beschreven staat van dit hoofdstuk, zodat jij een goed cijfer haalt op je volgende proefwerk! Ook ideaal om alle stof te herhalen ter voorbereiding op de eindexamens :)
Inclu...
1. Nanotechnologie
“nano” → erg klein
Een nanometer (1nm) is 0,000 000 001 meter of 1 miljardste meter (10-9m)
Het celmembraan scheidt het inwendige van de cel van zijn omgeving
- via het celmembraan wordt de opname en afgifte van stoffen geregeld
- met behulp van eiwitten wordt dit geregeld
- door zelfregulatie via chemische processen houden de cellen zichzelf in stand
- door de chemische reacties ontstaan, veranderen en verdwijnen stoffen
Cellen van prokaryoten (eencellig organisme, ex bacterie) en protisten (groep nog niet
ingedeelde organismen) functioneren volledig zelfstandig
- ze reageren op hun omgeving, bijvoorbeeld op de aanwezigheid van bepaalde stoffen of de
aanwezigheid van licht
- er is interactie mogelijk doordat cellen bijv reageren op stoffen die door andere cellen zijn
afgegeven
Cellen van eukaryoten (meercellige)
- functioneren zelfstandig
- door informatie uit de omgeving veranderen cellen en ontstaan gespecialiseerde cellen
- bijv, er ontstaan uit cellen in het beenmerg, cellen die een belangrijke rol spelen bij de
bescherming tegen ziekteverwekkers
Door onderzoek hoopt de wetenschap een steeds beter beeld te krijgen hoe cellen werken
en zo te begrijpen hoe het menselijk lichaam precies werkt. Doordat cellen zo klein zijn, is er
onderzoek naar de chemische processen in cellen moeilijk Het gebruik van nanotechnologie
zou hierbij kunnen helpen
Kanker wordt veroorzaakt door afwijkende cellen. Deze afwijkende cellen vormen een
gezwel (tumor). Wanneer uit zo’n gezwel tumorcellen losraken, ontstaan er op meerdere
plaatsen in het menselijk lichaam tumoren → uitzaaiing
- om te onderzoeken wat er gebeurt bij uitzaaiing wil men graag deze cellen opsporen in het
bloed
- in 1 milliliter bloed bevinden zich ongeveer 5 miljard cellen. Het is erg moeilijk om met
gangbare methoden deze cellen op te sporen, maar door een druppel bloed te splitsen in
miljarden picoliters kunnen de tumorcellen veel makkelijker worden opgespoord
2. Cellen bekijken
Picoliters en dus ook cellen zijn te klein om zonder hulpmiddelen te zien→ gebruik van
microscoop
Om cellen met een microscoop te bekijken maak je eerst een preparaat van de cellen
- bij de microscopen op school valt licht van onder door het preparaat → lichtmicroscopen
- om licht door te laten moet het object in het preparaat erg dun zijn
, - preparaat bestaat uit een objectglas en een dekglas met daartussen het
object dat je wilt bekijken
- een lichtmicroscoop vergroot tot 2000 keer
- de vergroting van een lichtmicroscoop reken je uit door de vergroting van
het oculair te vermenigvuldigen met de vergroting van het objectief
(Oculair 10x vergroot en objectief 40x → totale vergroting = 400 x)
Elektronenmicroscopen
- in cellen komen structuren voor die met een lichtmicroscoop niet zichtbaar
zijn
- voor sterkere vergrotingen → elektronenmicroscopen (meer dan 100 000
keer vergroten)
- bij een elektronenmicroscoop wordt gebruik gemaakt van een elektronenbundel
- TEM: transmissie-elektronenmicroscoop; hierbij gaat de elektronenbundel door het
preparaat en ontstaat een tweedimensionaal beeld, dat lijkt op dat van een lichtmicroscoop
(Bij binnenkanten van objecten zoals weefsels en cellen – tweedimensionaal beeld)
- SEM: scanning elektronenmicroscoop; hierbij tast een elektronenbundel het preparaat af
en ontstaat er een beeld met diepte
(Bij oppervlaktes van een object – driedimensionaal beeld)
3. Plantaardige en dierlijke cellen
Cellen van eukaryoten organismen kunnen sterk verschillen, maar er zijn ook
overeenkomsten.
Dierlijke cel (menselijke cel) / plantaardige cel:
• Celmembraan: buitenste laag van het cytoplasma, het scheidt de cel van zijn omgeving
Het celmembraan bestaat voor het grootste deel uit vetmoleculen, waardoor het
inwendige van de cel, het cytoplasma kan worden gescheiden van de omgeving buiten de cel
• Cytoplasma (celplasma): bestaat uit water met daarin allerlei organellen en opgeloste
stoffen
- voorraad benodigde stoffen
• Celkern: hierin bevinden zich de chromosomen, de celkern bevindt zich in het cytoplasma
- de buitenste laag van de celkern wordt gevormd door het kernmembraan
• Organellen: zijn compartimenten van een cel
- Bij planten: vacuole, plastide, celkern, bladgroenkorrels
- Bij dieren: celkern
- de concentratie van stoffen in organellen is anders dan die in het cytoplasma
Verschillen:
Plantaardige cellen hebben een … en dierlijke cellen niet
• Celwand: een stevig laagje om de cel heen
- een celwand behoort niet tot de cel, maar is tussencelstof
- intercellulaire ruimten: holten tussen de celwanden, gevuld met lucht of vocht
• Een (centrale) vacuole:
- blaasje(s) in het cytoplasma, gevuld met vacuolevocht (water met opgeloste stoffen bijv,
kleurstoffen, reservestoffen, afvalstoffen, zouten en glucose, etc)
- de vacuolen spelen een belangrijke rol bij de stevigheid van plantaardige cellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessavandertoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
