De samenvatting bestaat uit de lesstof behandeld, hieronder vallen ook een aantal oefenopdrachten en een oefententamen. Er is een inhoudsopgave aanwezig zodat je een goede indruk krijgt over de onderwerpen die worden behandeld.
Cytopathologie
Leerdoelen Cytologie
Kennisbeelden en achtergronden in de exfoliatieve cytologie: gynaecologische cytologie,
longcytologie en blaascytologie.
Gynaecologische cytologie: normale cervicale celbeelden, hormonaal, infectie en ontsteking, niet
neoplastische celveranderingen en iatrogene veranderingen.
Abnormale cervicale celbeelden: pathogenese van het cervixcarcinoom, typeren van
cervixcarcinoom.
Longcytologie: Normale celbeelden, niet neoplastische celveranderingen (incl. ontsteking/infectie)
en neoplasie (primaire longmaligniteiten).
Blaascytologie: normale celbeelden, niet neoplastische celveranderingen en neoplasie (primaire
blaasmaligniteiten).
Kwaliteitswaarborging, nieuwe ontwikkelingen.
Inhoudsopgave
Leerdoelen Cytologie ..........................................................................................................................1
Inleiding..............................................................................................................................................4
Anatomie van de baarmoeder en cervix ..............................................................................................5
Differentiëren: de cytologische verschillen ......................................................................................7
Benigne celreacties: hormonaal ..........................................................................................................7
Het hormonaal evenwicht in het vrouwelijk genitaal systeem. ........................................................7
Celbeelden t.g.v. hormonale invloeden op cervixslijmvlies ..........................................................9
Het endometrium ..................................................................................................................... 10
Benigne celreacties: infectie ............................................................................................................. 11
Infecties ........................................................................................................................................ 12
Virussen .................................................................................................................................... 13
Ontstekingsbeelden ...................................................................................................................... 14
Abnormale cervicale cytologie: Humaan papilloma virus (HPV) ......................................................... 15
Low Risk-HPV ............................................................................................................................ 15
High Risk-HPV............................................................................................................................ 16
Mechanisme van HPV infectie ................................................................................................... 16
Cytologische criteria ......................................................................................................................... 17
Criteria celveranderingen: de stadia .............................................................................................. 18
, Terminologie bij de stadia in het plaveiselepitheel; PAP & Bethesda ......................................... 19
KOPAC-B classificatie ................................................................................................................. 20
Behandelmethoden bij positieve cytologie........................................................................................ 20
Cytologische follow: Hoe onderscheid je therapie-effect en recidief? ............................................ 21
Het planocellulair carcinoom ............................................................................................................ 21
Cervicale neoplasie ........................................................................................................................... 22
Glandulaire neoplasie; Endocervicaal adenocarcinoom ................................................................. 22
Endometriumpathologie en afwijkingen............................................................................................ 26
Endometriumcarcinoom ............................................................................................................... 27
Cytologische kenmerken bij het endometriumcarcinoom: ......................................................... 28
Het vervolgonderzoek bij de cytologische endometriumcarcinoom ........................................... 28
Kwaliteit en pitfalls ........................................................................................................................... 29
Protocol voor cervix afname en verzending ................................................................................... 29
Methoden voor dunne laag preparaten ..................................................................................... 30
De vereisten voor een kwalitatief te beoordelen dunne laag preparaat: .................................... 31
Behandeling cervixcarcinoom .................................................................................................... 31
Follow up na behandeling cervixcarcinoom ............................................................................... 32
BVO .............................................................................................................................................. 33
Longen de anatomie en functie ..................................................................................................... 34
Primair longcarcinoom .............................................................................................................. 35
Epitheelsoorten en anatomie luchtwegen ................................................................................. 35
Microscopie in longspoeling en brush:....................................................................................... 36
Longinfecties in de lage luchtwegen .......................................................................................... 37
Klinische kenmerken longcarcinoom ......................................................................................... 38
Cytologisch te diagnosticeren longtumoren: Primair ..................................................................... 38
Planocellulair carcinoom ............................................................................................................... 39
Long adenocarcinoom ................................................................................................................... 40
Technieken voor specificeringen ................................................................................................... 41
Samengevat .................................................................................................................................. 42
Anatomie van de urinewegen ........................................................................................................... 43
Technieken en protocol................................................................................................................. 44
Celreacties .................................................................................................................................... 45
Transitional Paris system (TPS) ...................................................................................................... 46
Therapie: TUR of cystectomie .................................................................................................... 47
,Oefeningsvragen ............................................................................................................................... 48
Afkortingen- en woordenlijst ............................................................................................................ 53
, Inleiding
Onder de pathologie diagnostiek vallen de immunologie (eiwit), moleculair (genen), cytologie (cel)
en de histologie (weefsel).
Binnen de cytologie wordt er gekeken naar de cel- vorm en -structuur:
De cellen worden afgenomen door middel van exfoliatie. Dit is spoelen en brushen in niet
afgebakende omgeving om cellen te verzamelen. Daarnaast kunnen er ook cellen worden
afgenomen door middel van punctie, dit door een dunne naald gericht in massa.
Beoordeling microscopisch: Op basis van celmorfologie in de kern en cytoplasma. Hierbij wordt er
gekeken naar de verschillen in vel-vorm en -structuur vergeleken met het normaal. Dit betreft
‘losse cellen’, daarom heen is invasie diepte zichtbaar en te bepalen.
Binnen de histologie wordt er gekeken naar weefsel (structuren):
Om de weefsels te krijgen zijn er verschillende afnamemethoden:
- Biopsie; pijpje weefsel (dikke holle naald) - Vriescoupe; voor een intra operatief
- Excisie; gehele tumor consult
- Incisie; deel uit/ van de tumor - Obductie
Beoordeling microscopisch: Op basis van het bestuderen van groeipatronen: het bepalen van
weefselverbanden en eventueel invasie diepte.
Welke cervicale cytologische diagnoses kennen we?
PAP1 Benigne cellen, er is geen sprake van maligniteit
PAP 2 -> 4 Premaligne cellen, atypie / dysplasie/ CIS
Dit zijn voorstadia van het plaveiselcarcinoom (CIN leasies in histologie), die behandeld
moeten worden om uitbreiding naar carcinoom te voorkomen. Daarom wordt er een
advies voor vervolg onderzoek gegeven. De CIN leasies worden verwijderd/ behandeld
middels histologie of cryocoagulatie.
PAP 5 Maligne cellen, cervicaal carcinoom
Uit plaveiselepitheel ontwikkelt het plaveiselcelcarcinoom
Uit cilinderepitheel ontwikkelt het adenocarcinoom
Het cilindrisch epitheel kent geen! voorstadia. Maar wel een in situ maligniteit, wanneer de cytologie
niet overtuigend adenocarcinoom is wordt hiervoor de term Adeno in situ (AIS) toegepast.
De aanleiding voor cervixcytologie
• Diagnostiek, hiermee is een indicatie te maken: symptomatische patiënten en zichtbare laesies,
die mogelijk precancereus zijn.
• Screening, door BVO: Asymptomatische en onzichtbare pre-cancereuse laesies.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmebouwman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
