Orthopedagogiek ontwikkelingen, theorieën en modellen
Ruijssenaars, van den Berg & van Drenth
Hoofdstuk 1 – Inleiding
Dit hoofdstuk biedt een inleiding in de voornaamste onderwerpen die in dit boek behandeld worden.
1.1 Orthopedagogiek als discipline
Een discipline is een tak van wetenschap waarin een bepaalde groep wetenschappers zich richt op
een object. In de pedagogische wetenschappen worden de opvoeding, het onderwijs en de
hulpverlening gericht op kinderen en jongeren bestudeerd, om zo de praktijk te verbeteren. Dit is
een normatieve wetenschap, de norm is niet strak zoals in de psychologie.
In de orthopedagogiek is een eigen manier van kennis communiceren, ze hebben eigen
vaktijdschriften, handboeken en opleidingen. Daarnaast hebben zij een beroepsvereniging waarin
men kan deelnemen als je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Dit wordt erkend door de overheid en
andere instituties.
Sommige orthopedagogen doen onderzoek naar stagnaties in de praktijk, de uitkomsten hiervan
moeten in de praktijk vertaald worden naar concreet handelen. Andere orthopedagogen zijn van
mening dat deze wetenschap handelingsgericht moet zijn. Vanuit welk inzicht je ook naar de
orthopedagogiek kijkt, het blijft een dynamische discipline waarin steeds nieuwe inzichten naar
voren komen.
1.2 Theoretische reflectie op praktische problemen: enkele voorbeelden
De zorg voor verstandelijk gehandicapten werd vroeger veelal vanuit de medische kant bekeken.
Zwaar verstandelijke gehandicapten werden verpleegd in een soort ziekenhuizen, licht verstandelijk
gehandicapten woonden vaak thuis. Door de invoering van de leerplicht was dit een probleem,
daarom is speciaal onderwijs tot stand gekomen. Daarna werd er ook anders gekeken naar de
mensen met een zwaar verstandelijke handicap, er werd gekeken hoe hen enige vorm van
zelfredzaamheid aangeleerd kon worden. Psychologische inzichten werden hierbij van belang, er
werd gebruik gemaakt van intelligentietesten en operante conditionering. Snel daarna kwam een
maatschappijkritische beweging tot stand, zij vonden dan gehandicapten niet buiten de maatschappij
geplaatst moesten worden. Integratie werd daardoor belangrijk.
De overheid en de wetenschappelijke discipline orthopedagogiek beïnvloeden elkaar. Een voorbeeld
van deze invloed is het project Weer Samen Naar School, wat in 1998 zorgde voor meer passend
onderwijs op de reguliere basisschool.
In de orthopedagogiek is het mogelijk dat meerdere paradigma’s naast elkaar bestaan, ook een
multidisciplinaire aanpak is mogelijk. Een voorbeeld hiervan is de vluchtelingenproblematiek, dit is
een juridisch, politiek en orthopedagogisch probleem.
1.3 Orthopedagogiek: definities
In de klassieke definities staat steeds het opvallende en afwijkende van het kind centraal. De
orthopedagogiek is zich dan ook meer gaan richten op het ontwikkelen van methodieken om dit
afwijkende gedrag zo klein mogelijk te maken. Dit werd gedaan door stoornissen e.d. te beschrijven
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Borne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.