Samenvatting van de pathologie van de tweede kennistoets Verpleegkunde HBO. Bevat pathologie van zintuigen, zenuwstelsel, bloed, hart en vaten, nieren en ademhalingsstelsel
Hoofdstuk 8: Het zenuwstelsel.
Deel I: Het zenuwstelsel en neuronen
Functies zenuwstelsel
Het control center van je lichaam, meest complexe orgaan
Alle info komt hier binnen; intern/extern
Aansturing van het lichaam; signalen naar spieren en klieren (on)bewust)
effecten die signalen hebben bij spieren en klieren; effectoren
Nog weinig over bekend. Input-BLACK BOX-output
Indeling zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel (CZS) bestaat uit hersenen en ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel (PZS) bestaat uit alle zenuwuitlopers daarbuiten
- Somatisch; willekeurig (animaal); skeletspieren
- Autonoom; automatisch (vegetatief)
Sympatisch; fight/flight/freeze; actieve staat, gevaar en stress
Parasympatisch; rest & digest; in rust
Zenuwen
Afferent; aanvoerend/stijgend via ruggenmerg
omhoog naar hersenen. Geven signalen door zoals
pijn, tast, druk, temp. Stijgend sensorisch (sensibel)
Efferent; afvoerend (weg); Aansturen spieren van
hersenen naar perifere zenuwstelsel. Dalend-
motorisch
Twee soorten zenuwcellen
- Neuron; basiseenheid, meestal niet
deelbaar
Dendrieten; vangen signalen op van axonen
van andere zenuwcellen. Axon-uiteinde;
overgeven in vorm van neurotransmitters.
Cellichaam met nucleus (kern). Myeline is soort
envelop om axon heen. In perifere zenuwstelsel noemen we deze de cellen van
Schawnn. Knoop van Ranvier tussen deze cellen
,Signaal altijd van dendriet naar een axon.
Synaps; signaal overgegeven van elektrisch
signaal naar elektrisch signaal naar chemisch
signaal (neurotransmitters) hierop werken o.a.
medicijnen en alcohol.
Myeline is vet/ook wel axonen; witte
vettige stof
Cellichamen; grijzige stof
Sensorisch neuron (10 miljoen)
- Afferente deel van PZS. Info van zintuigen naar
PZS. Externe receptoren/proprioreceptoren.
Motorisch neuron (half miljoen)
Efferente deel van PZS. Info van CSZ naar weefsels
en organen. Somatische gedeelte (skeletspieren)
en visceromotorisch (hartspier en gladde spieren
van de ingewanden.
Schakelcellen (100 miljard) interneuron PZS<> CZS
,Organisatie neuronen
PZS: cellichamen in ganglia, uitlopers/axonen in zenuwen.
CZS: cellichamen in centra of kernen en in hersenschors (cortex) grijs
Bundels van zenuwen in PZS zenuwen. Bundels in hersenen; banen
Bundels in ruggenmerg; kolommen
Sensibele banen zijn opstijgend (afferent) informatie aanvoeren
Motorische banen zijn dalend (efferent) acties uitvoeren
Blauwe lijn; afferent signaal naar ganglia PZS->CZS
Paarse lijn; efferent; sluit op spier aan.
- Neuroglia; steunweefsel, fagocyten. Alleen
algemene functies kennen.
Centraal zenuwstelsel
- Astrocyten; grootst/ meest talrijk. Vormen
structureel raamwerk. Verwijderen neurotransmitters
- Oligodendrocyten; minder uitlopers. Uitlopers myeliniseren axonen.
Myeline versnelt het actie-potentiaal en geeft witte kleur.
- Microgliacellen; kleinst/minst talrijk. Fagocyterend. Onderdeel
immuunsysteem
- Ependymcellen; bekleden centrale kanaal/ventrikels (hersenvocht, CSF)
Perifeer zenuwstelsel
- Satelietcellen; ondersteunde functies, vergelijkbare rol astrocyten.
- Schwann cellen; omgeeft het axon met myeline buiten het CZS.
, Deel II: Prikkelgeleiding- houd de details van deze slides aan
Fysiologie prikkelgeleiding
- Rustpotentiaal in rust, actiepotentiaal bij prikkel of stimulus.
- Drempelwaarde voor doorgeven prikkels, alles of niets principe
- Communicatie tussen hersencellen gebeurt in synaps; elektrische signaal
wordt omgezet in chemisch signaal (neurotransmitters)
Voortgeleiding AP
- Door refractaire periode, signaal
altijd van dendriet naar axon
- Ononderbroken geleiding 1m/sec
- Onderbroken geleiding;
onderbreking ionenstroom door
myeline; 80-140m/sec. signaal lijkt
te springen tussen
myelineschedes=saltatoire
impulsgeleiding. Myeline versnelt dus
elektrische signaal
Synaps
- Contactpunt tussen twee neuronen
- Erg belangrijk; medicijnen, drugs,
alcohol, hormonen.
Elektrisch signaal vanuit axon komt aan bij
uiteinde; synaps. Daar liggen in kleine blaasjes
neurotransmitters opgeslagen. Via exocytose
afgegeven aan synaps→post synaptische neuron
waar receptoren zitten en dus reactie geven.
Neurotransmitters
- Bij een actiepotentiaal worden
neurotransmitters afgegeven. Deze binden aan
receptoren, signaal wordt afgeremd
(alcohol/GHB→ bijna allemaal GABA transmitters)
of verder doorgegeven (speed/xtc)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper matthijsm1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
