Samenvatting van Staatsrecht van HBO-Rechten het eerste jaar op de Hogeschool Utrecht. Alle leerdoelen zijn uitgewerkt en informatie uit de hoorcolleges is hierin ook verwerkt. Moeilijke aspecten uit de oefentoetsen zijn wat uitgebreider uitgelegd.
Kenmerken van een staat:
1. Gezag
2. Grondgebied
3. Gemeenschap van de mensen
4. Erkenning door andere staten
Het statuut is een staatsregeling waarin afspraken zijn vastgelegd over de onderlinge
verhoudingen in het koninkrijk en de samenwerking
De invloed van de overheid is niet absoluut, maar begrensd door de grondwet. De
overheid moet deze mensenrechten respecteren en mag alleen inbreuk maken op
deze rechten als dit wettelijk bepaald is.
Grondwet art. 12 lid 4 BUPO
Bronnen van constitutioneel recht:
o Geschreven staatsrecht
o Ongeschreven staatsrecht (gewoonterecht)
o Rechtspraak (jurisprudentie)
Geschreven staatsrecht:
o Gedragen (bijv. EU-verdrag)
o Statuut (Koninkrijk der Nederlanden)
o Grondwet
o Organieke en overige wetten in formele zin
o AMvB’s
o Ministeriele regelingen
Organieke wetten = Als de grondwet bepaalt dat iets nader geregeld moet worden in
een wet in formele zin. Deze wetten worden gemaakt in opdracht van een wetgever.
art. 107 Burgerlijk Wetboek
AMvB is een Algemene Maatregel van Bestuur. De vertrouwensregel is wanneer de
1e of 2e kamer het vertrouwen opzegt in een minister of ander lid van deze kamer,
deze persoon moet dan zijn ontslag aanbieden bij de koning.
Dit is een ongeschreven regel
4 pijlers van de rechtstaat
o Scheiding der machten
- Wetgeving Statengeneraal art. 81 Grondwet
- Uitvoerende macht regering art. 89 Grondwet
- Rechtspraak Rechterlijke macht
- Wordt ook wel trias politica genoemd
o Legaliteitsbeginsel
, o Grondrechten
Zijn te vinden in hoofdstuk 1 van de Grondwet
o Onpartijdige en onafhankelijke rechters
Hoorcollege 2
Geboorte van het concept/idee “grondrechten”
- Ontstaan in Europa als reactie op perioden van onderdrukking, oorlogen en
andere vormen van barbarij. Het idee van grondrechten vormt de tegenhanger
van het absolutisme. Grondrechten zijn bedacht door filosofen zodat mensen
rechten hebben die ze kunnen inzetten tegen de overheid.
Huidige vindplaatsen:
- Verdragen gesloten in het kader van de samenwerking binnen de Verenigde
Naties (VN), (BUPO, verdrag tegen foltering, IVRK)
- Verdragen gesloten in het kader van de samenwerking binnen de Raad van
Europa (EVRM en ESH)
- Verdragen gesloten in het kader van de samenwerking binnen de Europese
unie (EU) (Handvest van de grondrechten ban de EU)
- Hoofdstuk 1 van de grondwet (van het Koninkrijk der Nederlanden)
Klassieke grondrechten (art. 1 t/m 18 lid 1 en 23 lid 2 Grondwet)
- Directe werking en afdwingbaar bij de rechter.
- Waarborgsnormen (staatsvrije sfeer).
- Overheidsingrijpen in beginsel niet toegestaan.
- Naast verticale werking (relatie overheid en burger) vaak ook horizontale
werking (relatie burgers onderling)
Sociale grondrechten:
- Ook wel instructienormen genoemd, de overheid moet zorgen voor onderwijs
ect.
- Indirecte werking via uitvoeringsregelingen.
- In beginsel niet afdwingbaar bij de rechter.
- Alleen verticale werking, tussen burger en overheid.
Werking van grondrechten:
Van oorsprong uitsluitend in verticale verhoudingen = (bescherming van de burger
tegen de overheid).
Vanaf de Grondwetsherziening van 1983 ook in de horizontale verhoudingen (=
bescherming van de burger tegen een andere burger).
GRONDRECHTEN: VOOR WIE?
De meeste (nationale en internationale) grondrechten zijn rechten die aan het
individu als zodanig toekomen. Het zijn van mens is dan meestal al voldoende
als voorwaarde voor werking.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariavaneldik2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
