Samenvatting arbeidsrecht
H1 terreinverkenning
Inleiding
- Onzelfstandige beroepsbevolking: mensen die een betaalde baan hebben. deze kunnen in
drie groepen worden onderverdeeld:
Private sector: mensen die werken in het arbeidsleven.
Publieke sector: mensen die werken als ambtenaar.
Semipublieke sector: mensen die verbonden zijn aan een organisatie en
instelling binnen de private sector, die financieel afhankelijk zijn van de overheid
(bijvoorbeeld docenten).
- Zelfstandige beroepsbevolking: waaronder de ZZP’er.
- Sociaalrecht heeft betrekking op de rechtspositie van de werknemer, de ambtenaar en de
werknemer in de semipublieke sector.
Werkgever en werknemer
- Zes belangrijke rechtsbronnen:
1. Het arbeidsovereenkomstenrecht (in het BW)
2. Het vermogensrecht in het algemeen
3. Overige wetten met betrekking tot de private sector
4. Jurisprudentie
5. De cao (de collectieve arbeidsovereenkomst)
6. Het verdrag
2. Vermogensrecht in het algemeen
- De arbeidsovereenkomst is een obligatoire overeenkomst; een overeenkomst waaruit
verbintenissen voortvloeien.
- De werkgever heeft de plicht tot betaling van loon en de werknemer heeft de plicht arbeid
te verrichten..
- Een arbeidsovereenkomst wordt gesteund door de algemene regels van het
vermogensrecht.
- Wat is de verhouding tussen de bijzondere regels van de arbeidsovereenkomst (art. 7:610
t/m 7:693 BW) en het vermogensrecht?; de speciale regeling (art. 7:610 ev. BW) gaat
voor de algemene bepaling.
- Geeft echter de speciale regeling geen antwoord op een bepaalde problematiek, dan moet
worden gekeken naar de algemene regeling uit het vermogensrecht.
3. Overige wetten
- De Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag 1968
- De Wet op de loonvorming
- De Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst
- De Wet op de ondernemingsraden
- De Wet melding collectief ontslag
- Sociale zekerheidswetten (Ziektewet, Werkloosheidswet etc.)
4. Jurisprudentie
- Vakbladen: NJ (Nederlandse Jurisprudentie), JAR (Jurisprudentie Arbeidsrecht) en RAR
(Rechtspraak Arbeidsrecht).
- Rechtspraak.nl en AR Updates (alleen arbeidsrecht).
5. De cao
- Collectieve arbeidsovereenkomsten
- Worden meestal jaarlijks of tweejaarlijks gesloten tussen een individuele werkgever of één
of meer werkgeversorganisaties enerzijds en vakbonden anderzijds.
- Voorbeelden van onderwerpen die veelvuldig in cao’s worden geregeld zijn: de hoogte van
lonen, het aantal vakantie- en verlofdagen en de toepasselijke opzeggingstermijnen bij
ontslag.
1
, 6. Het verdrag
- Een overeenkomst gesloten tussen twee of meer landen.
- Europees Sociaal Handvest (ESH), Verdragsbepalingen van de Internationale
Arbeidsorganisatie en EU-verdragen
- Op grond van deze verdagen zijn vele richtlijnen uitgevaardigd, die de aangesloten
lidstaten dienden om te zetten in nationale regelgeving (implementatie).
Van dwingend recht tot aanvullend recht
- De werknemer is in verschillende opzichten afhankelijk van zijn werkgever. Dit kan ertoe
leiden dat de werknemer arbeidsvoorwaarden accepteert, die hij niet zou aanvaarden als
hij niet in deze afhankelijke positie was.
- Dit heeft de wetgever in een aantal gevallen willen voorkomen. Deze bescherming kwam
tot uiting in regels van dwingend recht.
- Dwingend recht: recht waarbij de werkgever en werknemer niet van de inhoud van de
wet mogen afwijken of waarvan zij niet ten nadele van de werknemer mogen afwijken.
- Dit zijn rechten waarop de werknemer zich altijd ten minste op kan beroepen.
- Ook als een individuele werkgever en werknemer iets anders, dat minder gunstig is voor de
werknemer hebben afgesproken, gaat toch de regel van dwingend recht voor.
- Tegenover dwingend recht staat aanvullend recht: het recht, waarvan altijd (ook
individueel en mondeling) mag worden afgeweken.
- Afwijking is niet noodzakelijk, maar mogelijk.
- Uitsluitend voor het arbeidsovereenkomstenrecht heeft de wetgever het onderscheid tussen
dwingend en aanvullend recht aangevuld; hij heeft namelijk driekwartdwingend en
semidwingend recht geïntroduceerd.
- Driekwartdwingend recht: het recht waarvan uitsluitend kan worden afgeweken bij cao
of bij regeling door of namens een bevoegd bestuursorgaan. Dus alleen vakbonden en de
werkgevers(organisaties) kunnen in gezamenlijk overleg, met een cao als resultaat, een
andere regeling treffen dan die in de wet staat vermeld.
- Semidwingend recht: het recht de individuele werkgever en werknemer van de inhoud
van de wet mogen afwijken bij schriftelijke aangegane overeenkomst.
Dwingende aard
- Is te herkennen aan de sanctie die staat op afwijking van de betreffende inhoud.
- Bv: elke beding strijdig met enige bepaling van dit artikel, is nietig of vernietigbaar.
- Bv: van dit beding kan niet worden afgeweken.
- Als de wettekst nietigheid als sanctie aangeeft, bestaat dat wat afwijkend is
overeengekomen niet voor de wet.
- Een vernietigbare bepaling vereist een actieve handeling van de werknemer. Hij moet zich
dan beroepen op de strijdigheid met de wettekst, van de individuele afspraak.
- Doet de werknemer dat, dan gaat de wettekst voor.
- Het beroep op de wettelijke bepaling verjaard na meestal 5 jaar.
- Art. 7:655 en 7:645 BW is een voorbeeld van dwingend recht.
Driekwartdwingende aard
- De afwijking is slechts mogelijk bij cao (of bij regeling door of namens een bevoegd
bestuursorgaan).
- Voorbeeld: art. 7:670 lid 14 BW en art. 7:672 lid 2 BW.
- Als een wettelijke bepaling driekwartdwingend recht is, kan nooit van deze bepaling bij
individuele afspraak worden afgeweken.
Semidwingend van aard
- Bijvoorbeeld: art. 7:628 lid 5 BW.
- Een mondelinge afspraak is niet voldoende.
- Mondelinge afspraken met een andere inhoud dan hetgeen wettelijk vastgesteld, geven de
werknemer het recht een beroep te doen op de wettekst: deze gaat voor de mondelingen
afspraak.
- De afwijking van een wetsartikel van semidwingend recht door middel van een cao is
rechtsgeldig.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denisesssss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.