Samenvatting hoofdstuk 4: Sensation
In dit hoofdstuk beschrijven we de werking van onze zintuigen. Hoe kan een prikkel van buitenaf
binnenkomen in ons lichaam en geest en hoe zorgt dit voor specifiek gedrag. Ondanks dat leven met
een zintuig dat niet of vermindert werkt heel goed mogelijk is, ontstaan er wel een aantal problemen
voor iemand die bijvoorbeeld blind of doof is of geen pijn voelt.
We zijn dus erg afhankelijk van de informatie die we krijgen van onze zintuigen maar hoe
betrouwbaar zijn ze eigenlijk? Soms hoor je bijvoorbeeld niet dat iemand tegen je praat doordat je je
op een andere prikkel focuste of denk je een vriend te zien terwijl het eigenlijk iemand anders blijkt
te zijn. Waarschijnlijk is de sensorische informatie die we binnen krijgen helemaal niet volledig en
filteren onze zintuigen al. En ondanks dat het heel simpel lijkt, zijn horen, zien, voelen, proeven en
ruiken best ingewikkelde dingen.
The origins of knowledge
Het is mogelijk dat alles wat wij weten direct uit de wereld via onze zintuigen is opgepakt. Onze
zintuigen fungeren dan als een soort camera of opname apparaat en zouden passief de informatie
binnenkrijgen en doorsturen.
The passive perceiver
Dat onze zintuigen passieve waarnemers zijn die alle informatie doorsturen naar de hersenen wordt
beweerd door de empiristen. Een van deze empiristen is John Locke. Hij beweert dat een baby
geboren wordt als een lege huls. Hij moet alles nog leren en er zijn geen ‘voorgeprogrammeerde’
dingen. Alles komt van buitenaf en wordt via de zintuigen naar het brein gestuurd. Er zijn 2 soorten
stimuli, de ‘distal stimulus’ en de ‘proximal stimulus’. Distal stimulus betekend het echte object dat
gezien of gehoord wordt en dit is meestal op een afstandje. De proximal stimulus is de
daadwerkelijke energie die ons bereikt en die door onze zintuigen wordt opgepakt. Een voorbeeld:
Als we iemand horen praten, willen we weten wie het is, wat hij zegt en hoe het klinkt
bijvoorbeeld. Dat zijn vragen over de spreker zelf het horen bij de distal stimulus. Hier kunnen we
alleen maar achter komen door de proximal stimulus. De geluidsgolven die daadwerkelijk ons oor
bereiken en verwerkt worden.
Deze indeling is problematisch voor empiristen omdat wij meer onderscheid kunnen maken dan
verwacht kan worden wanneer iemand als onbeschreven blad ter wereld komt. Het antwoord van de
empirist hierop is ‘leren’. Alles wat we kunnen hebben we simpelweg door ervaring op te doen
geleerd. De distal stimulus bestaat voor een empirist dus eigenlijk niet.
The active perceiver
Een andere kijk op onze zintuigen en informatieverwerking is die van de actieve waarneming. Hierbij
wordt gezegd dat de informatie die binnenkomt via onze zintuigen wordt gecategoriseerd en
geïnterpreteerd. Immanuel Kant geloofde hier sterk in en hij zei dat alle informatie in een aantal
voorgeprogrammeerde categorieën werd ingedeeld. Zo hebben we bijvoorbeeld allemaal ruimtelijk
inzicht meegekregen nog voor de geboorte en zo kunnen we de driedimensionale wereld
waarnemen. Dit geldt ook voor tijd en oorzakelijke verbanden (als dit, dan dat). Hierdoor kunnen we
alle binnenkomende informatie interpreteren en de wereld ordenen.
Psychophysics
Het gaat er hierboven dus om of dat wat wij waarnemen de realiteit is of de geïnterpreteerde en
gecategoriseerde versie van de werkelijkheid. Eerst werden deze vragen alleen door filosofen
onderzocht en later raakten ook wetenschappers geïnteresseerd in deze vragen. De wetenschap die
zich hiermee bezig houdt is de psychofysica. Het lastige is alleen dat een ‘fysieke’ stimulus omgezet
wordt in een psychische ervaring en dus niet meer fysiek is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anke27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.