Samenvatting Broddelen: een (on)begrepen stoornis
Hoofdstuk 1 Theoretische achtergronden
Stotteren
Bij zuiver stotteren is er sprake van veel onvrijwillige interrupties in de vloeiendheid van de spraak en
stotterende sprekers hebben vaak een gevoel van controleverlies. Meestal herhalingen, verlengingen
en blokkades.
Broddelen
Broddelen kan gezien worden als een verborgen stoornis. Bij broddelen wordt een hoge frequentie
normale niet-vloeiendheden geconstateerd.
Broddelen kan zich ontwikkelen tot stotteren, mogelijk door spreekangst en negatieve reacties. Vaak
zien we als bijkomend verschijnsel bij broddelen een stoornis in taalplanning op linguïstisch of
pragmatisch niveau. Als de verminderde verstaanbaarheid of vloeiendheid een relatie heeft met het
spreektempo van de cliënt kan er sprake zijn van broddelen.
Definitie broddelen = een stoornis in de vloeiendheid van het spreken waarbij de spreker niet in staat
is zijn tempo aan te passen aan de linguïstische (grammaticale encodering) of motorische
(fonologische ecodering) eisen van het moment.
Symptomen:
De segmenten van haastig spreken gaan bij broddelen samen met één van de volgende drie
symptomen:
Een hoog en/of onregelmatig articulatietempo
Een hogere frequentie van diverse niet-vloeiendheden die niet op stotteren lijken
Een verminderde spraakverstaanbaarheid door een hoger niveau van coarticulatie (weglaten
van syllaben of klanken, telescopie= in elkaar schuiven) en/of door oppervlakkige articulatie
Als de processen van taalformulering onvoldoende zijn geautomatiseerd, kunnen fouten in de
taalproductie verwacht worden. Het lijkt erop dat dit zich bij het broddelen voordoet. De fout kan
zitten bij het plannen binnen de beschikbare tijd (hij praat voor nagedacht) of er is onvoldoende tijd
gepland voor de spraakproductie (praat zn tong voorbij). Bij het verlagen van het spreektempo zullen
de fouten omlaag gaan.
We spreken bij het broddelen van een taalprobleem, omdat hij de linguïstische structuren wel
verworven heeft maar deze onder tijdsdruk niet accuraat kan produceren, zonder tijdsdruk lukt het
wel.
Model van Levelt
Bij de drie stappen van het model kan het misgaan.
1. de pre-verbale boodschap als het samenstellen van de boodschap of het monitoren niet goed
gaat kan de persoon iets zeggen wat niet goed gaat.
2. samenstellen van woorden en zinnen ieder woord in de zin moet opgebouwd worden met
lettergrepen en dit alles moet in de juiste volgorde gebeuren.
3. het uiten van de boodschap door hoogfrequente en laagfrequente woorden moet het
spreektempo worden aangepast. Als dit niet gebeurt kan dit ertoe leiden dat de spreker als preekt
voordat de boodschap onvoldoende gereed is.
Er is een rustig spreektempo nodig om de drie stappen correct te kunnen afronden.
Factoren die het tempo van de taalproductie beïnvloeden:
1. Taalautomatisering: niet-vloeiendheden en fouten
Als processen rond taalformulering geautomatiseerd zijn, kan er in een hoog spreektempo
worden gesproken. Bij broddelende sprekers zijn deze processen onvoldoende
geautomatiseerd en kunnen er twee gevolgen ontstaan:
a. Niet-vloeiendheden > normale niet-vloeiendheden (woordherhalingen, interjecties,
zinsdeelherhalingen, revisies) en stotter-niet-vloeiendheden (klankherhalingen,
verlengingen of blokkades met eventueel spanning).
b. Fouten in de woordstructuur > coalescentie (assimilatie, deletie), telescopie,
verwisselen syllaben, verwisselen klanken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ien97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.