HOORCOLLEGES IKZ: VFK MEDISCHE KENNIS
HC 1 ABCDE & ADEMHALING
ABCDE-methodiek wordt gebruikt om systematisch een vitaal bedreigde patiënt te behandelen;
treat first what kills first!
OBSERVEREN VITALE FUNCTIES
Airway (luchtweg)
- Ademgeluiden beluisteren
Hoorbaar:
Stridor
Piepen
Kreunen
Hoesten
Snurken (tong achter in de keel)
Auscultatie:
Ademgeruis
Crepiteren
Rhonchi
Piepen
Wheezing > vernauwing
- Adembewegingen bekijken
See-saw ademhaling
Breathing
- Ademarbeid
Kijken hoe iemand adem haalt
Ademfrequentie
Neusvleugelen
Intrekkingen
Kreunen
Hulpademhalingen
- Effectiviteit ademhaling
Thoraxexcursies
Abdomenexcursies
SpO2 (PO2, PCO2, pH)
- Effecten van ademhaling op andere organen
Multi orgaanfalen (MOF) als organen uitvallen door zuurstof tekort
Cardiaal (omhoog als zuurstofdruk laag wordt)
Circulatoir (vasodilatatie/vasoconstrictie)
Cerebraal
Cutaan (bleek, cyanose)
Circulation
- Pols
Frequentie
1
, Vulling
Regulariteit
- Capillaire refill
Checken bij de borst door met vinger te drukken en te kijken hoe snel de capillairen
zich vullen. Je drukt 5 seconden en binnen 2 seconden moet het zich weer hervullen
Normaal, verlengd, verkort
- Bloeddruk
Shock: bloeddruk daalt eerst en daarna werken de compensatiemechanismen om de
bloeddruk in stand te kunnen houden.
Systolisch, diastolisch, mean, polsdruk
- Diurese
Als de bloeddruk laag wordt ga je meer vocht vasthouden, waardoor de
urineproductie laag is.
Minder dan 75 ml urine per 4 uur is vitaal bedreigd.
Oligurie (weinig), anurie (bijna niks), polyurie (veel plassen)
Disability
- Bewustzijn
AVPU
EMV
Bloedglucose
Oriëntatie
- Pupilreactie
Grootte
Verschil
Lichtreactie
Bij beide kanten gelijke reactie
- Houding
Spiertonus
Exposure/Environment
- Huidbloedingen beoordelen
Petechiën (puntbloedingen) doordat stollingsfactoren door DIS worden opgebruikt.
Hematomen
- Temperatuur
Oraal, rectaal, huid
- Trauma
Treat first what kills first!
ABCDE FG? AND DON’T EVER FORGET THE GLUCOSE! Een hypo kan leiden tot bewustzijnsverlies.
Homeostase houdt in dat het lichaam alles in evenwicht wilt behouden.
2
,RESPIRATOIRE INSUFFI CIËNTIE
De drie belangrijkste systemen waar een respiratoire insufficiëntie van invloed op is >>
ALARMSYMPTOMEN
Respiratoir
- Bradypnoe < 12 AH/min, langzame AH
- Hypopneu > oppervlakkige AH, is niet efficiënt want geen goede luchtuitwisseling
- Apneu
Circulatoir
- Bradycardie
- Asystolie
- Hypotensie
Cerebraal
- Bewustzijnsdaling
- Coma
- Convulsies
Het probleem bij respiratoire insufficiëntie is ERNSTIGE WEEFSELHYPOXIE .
SYMPTOMEN
- Toegenomen of afgenomen ademarbeid
langzaam of helemaal niet ademhalen
- Hyperventilatie
- Afwijkende of afwezige ademgeluiden
- Cardiovasculaire verschijnselen
- Neurologische verschijnselen
- Cyanose of bleekheid
BLOEDGASSEN: WELKE ZIJN DAT?
Handige site: https://www.nvkc.nl/zoek-een-test (voor alle labwaarden!)
- Welke zijn dat?
CO2, O2, HCO3- (bicarbonaat), pH
pH van bloed 7,35-7,45
< 7,35 is acidose
> 7,45 is alkalose
Acidose en alkalose zijn levensgevaarlijk
- Wanneer meet je ze? > vele redenen
- Hoe? > via bloedmonster of met saturatiemeter (zuurstof) standaard in de OK
3
, RESPIRATIE BELANGRIJKE BEGRIPPEN
Ventilatie
- Luchtverversing in de longen
- Problemen waardoor de ventilatie wordt bemoeilijkt:
Aspiratie, corpus alineum, zwelling van tong, mond en lippen door allergische
reactie.
Distributie
- Verdeling van de lucht in de longblaasjes
Diffusie (2x)
- Passieve uitwisseling van stoffen door concentratieverschillen, van hoog naar laag
concentratie.
- Vanuit de longblaasjes verplaatsing van zuurstof naar het bloed en vanuit bloed verplaatsing
van CO2 naar longblaasjes.
- Diffusie van zuurstof vindt plaats bij de alveoli en in de weefsels.
Perfusie
- Doorbloeding van de longblaasjes.
Ventilatie > distributie > diffusie > perfusie > diffusie
Complicatie van dysfagie (constant verslikken) is een aspiratie pneumonie
4