Verpleegkundige behoeften voor het bevorderen
van het aflezen, beoordelen en communiceren
van trends uit trendmonitoring
ADVIES
CURSUS: GVE-4.AIB-17
INLEVERDATUM: 3 juni 2023
AANTAL WOORDEN: 3.998 (MAX 4.000)
1
,Inhoud
1. Inleiding.......................................................................................................................................................................4
2. Methoden....................................................................................................................................................................6
Onderzoeksopzet en populatie...................................................................................................................................6
Dataverzameling.........................................................................................................................................................6
Data-analyse...............................................................................................................................................................8
Ethische overwegingen...............................................................................................................................................9
3. Resultaten.................................................................................................................................................................10
4. Discussie en conclusie...............................................................................................................................................15
Betekenis van de resultaten.....................................................................................................................................15
Kritische beschouwing..............................................................................................................................................15
Implicaties voor het verpleegkundig vak..................................................................................................................16
Conclusie...................................................................................................................................................................16
5. Advies voor de praktijk..............................................................................................................................................17
Micro-niveau: zorgprofessional................................................................................................................................17
Meso-niveau: unithoofd C2-West............................................................................................................................17
6. Literatuurlijst.............................................................................................................................................................19
Bijlage A – Literatuuronderzoek....................................................................................................................................22
Bijlage B – Interview guide............................................................................................................................................27
Bijlage C – Trendmonitoringsproces.............................................................................................................................29
Bijlage D – Informatiebrief en toestemmingsverklaring Participanten........................................................................32
Bijlage E – Checklist zorgvuldigheid persoonsgebonden data......................................................................................34
2
,SAMENVATTING
Inleiding: Met continue monitoring van vitale functies kan klinische achteruitgang bij
ziekenhuispatiënten vroegtijdig gedetecteerd worden. In het UMC Utrecht wordt op de afdeling C2-
West een pilot uitgevoerd met het draagbare trendmonitoringsysteem CheckPoint Cardio (CPC). Dit
onderzoek heeft als doel inzicht te krijgen in wat verpleegkundigen op afdeling C2-West nodig hebben
om het aflezen, beoordelen en communiceren van trends uit trendmonitoring een vast onderdeel te
maken van hun dagelijkse zorgverlening.
Methode: Semigestructureerde interviews werden afgenomen bij verpleegkundigen van de afdeling C2-
West van UMC Utrecht die werkten met CPC. Zij werden geïnterviewd over hun behoeftes met
betrekking tot het implementeren van trendmonitoring in hun dagelijkse zorgverlening. Interviews
werden opgenomen, getranscribeerd en geanalyseerd met behulp van inductieve thematische analyse.
Resultaten: Uit interviews met acht verpleegkundigen bleek dat participanten wisselend gemotiveerd
waren om het aflezen, beoordelen en communiceren van trends te prioriteren in hun dagelijkse werk,
afhankelijk van de ervaren belemmerende of bevorderende factoren. Voor het vergroten van hun
motivatie hadden participanten ten eerste technische verbeteringen nodig, waarbij het inlogproces
vereenvoudigd moest worden en databreuken verholpen moesten worden. Ten tweede was een
stimulerende werkomgeving nodig, inclusief activatie, succesmomenten, gedeelde verantwoordelijkheid
en minder druk. Tot slot gaven participanten aan een gevoel van bekwaamheid nodig te hebben, waarbij
hun kennis over het beoordelen van de trends up-to-date werd gehouden.
Conclusie: De bevindingen uit dit onderzoek suggereren dat verpleegkundigen van de afdeling C2-West
technische verbeteringen, een stimulerende werkomgeving en een gevoel van bekwaamheid nodig
hebben om hun motivatie te verbeteren en het werken met trends een vast onderdeel te maken van
hun zorgverlening.
Aanbeveling: De belangrijkste adviezen zijn vereenvoudiging van het inlogproces, verhelpen van
databreuken, activatie op de werkvloer, multidisciplinaire samenwerking, delen van successen, up-to-
date houden van kennis, ontwikkeling van de klinische blik onder beginnende verpleegkundigen en
behoud van ondersteuning vanuit het MRC.
3
, 1. INLEIDING
Bij gemiddeld een op de tien ziekenhuispatiënten doet zich een acute situatie voor gedurende de
opname, waarbij 9% blijvende invaliditeit ondervindt en meer dan 7% overlijdt (Schwendimann et al.,
2018; Van Schoten et al., 2022; Zanetti et al., 2020). In bijna 65% van de gevallen waarin een acute
situatie tot de dood leidde werd klinische achteruitgang pas 4 tot 72 uur later opgemerkt, waardoor
mortaliteitscijfers onnodig toenamen (Sankey et al., 2016). Een methode om klinische achteruitgang bij
patiënten vroegtijdig op te merken is het regelmatig monitoren van de vitale functies, omdat
veranderingen in de vitale functies zich vaak enkele uren voorafgaand aan de achteruitgang voordoen
(Henriksen et al., 2014). Momenteel is het gebruikelijk voor verpleegkundigen op verpleegafdelingen in
ziekenhuizen om elke acht uur de vitale functies te meten (Jonkers, 2017). Echter, bij deze manier van
meten is de kans groter dat een verpleegkundige klinische achteruitgang van de patiënt te laat
signaleert (Difonzo, 2019; Downey et al., 2017). Het niet of te laat opmerken van klinische achteruitgang
heeft niet alleen invloed op het risico van overlijden (Henriksen et al., 2014; Sankey et al., 2016), maar
ook op het aantal IC-opnames en de opnameduur (Difonzo, 2019), wat leidt tot hogere zorgkosten
(Javanbakht et al., 2020) en hogere werkdruk voor verpleegkundigen (Weenk et al., 2020).
Sinds enkele jaren wordt een nieuwe methode onderzocht om vitale functies in de klinische setting te
meten, namelijk het continue monitoren van vitale functies. Bij deze manier van meten, ook wel
trendmonitoring genoemd, dragen patiënten een meetsysteem dat meerdere keren per minuut
automatisch de vitale functies meet (Weenk et al, 2020). Uit kleinschalige onderzoeken blijkt dat met
continue monitoring, in tegenstelling tot drie keer daags meten, klinische achteruitgang van patiënten
eerder gesignaleerd kan worden (Downey et al., 2018) en dat het tot significant minder oproepen van
spoedinterventieteams en IC-opnames leidt (Eddahchouri et al., 2022; Verrillo, 2019; Weller et al.,
2018). Daarnaast blijkt dat zowel patiënten als medisch personeel een overwegend positieve
verwachting hebben met betrekking tot het dragen van en werken met een draagbaar
trendmonitoringsysteem (Areia et al., 2021; Joshi et al., 2021; Joshi et al., 2022; Leenen et al., 2022; Van
Rossum et al., 2021; Weenk et al., 2020). Patiënten benadrukken het belang van draagcomfort en
patiëntveiligheid, terwijl verpleegkundigen de compatibiliteit van het systeem met bestaande
werkprocessen en hun eigen motivatie en bekwaamheid in het werken met trendmonitoring noemen als
factoren voor een succesvolle implementatie.
Op de afdeling C2-West in het UMC Utrecht wordt in samenwerking met het Medisch Regie Centrum
(MRC) een pilot studie uitgevoerd met het draagbare trendmonitorsysteem CheckPoint Cardio (CPC).
Het systeem meet door middel van sensoren op het lichaam elke 20 seconden de vitale functies. Alle
gegevens worden in een online dashboard gepresenteerd in de vorm van grafieken die het verloop van
de gemeten waarden, ofwel trends, laten zien. Verpleegkundigen kunnen via het dashboard de trends
aflezen en beoordelen en bij bijzonderheden tijdig communiceren met de arts voor passende
interventies. Hoewel het de bedoeling is dat verpleegkundigen meerdere keren tijdens hun dienst de
trends in het dashboard aflezen en beoordelen, gebeurt dit door nog onbekende redenen echter niet of
maar één keer per dienst. Hierdoor worden veranderende trends niet altijd gezien en gecommuniceerd.
Het vroegtijdig opmerken van klinische achteruitgang kan daardoor niet worden gegarandeerd,
4
